یک باستان شناس مصری قصد دارد برای استرداد سنگ روزتا به مصر تلاش کند

ایسنا/ براساس خبرهای منتشر شده، یک باستان شناس مصری قصد دارد برای استرداد سنگ روزتا به مصر تلاش کند.

با توجه به اینکه مسأله استرداد آثار تاریخی کشورهای مستعمره مدتی است در اروپا پررنگ شده است، دکتر «زاهی حواس» مصرشناس و وزیر سابق آثار باستانی مصر قصد دارد بار دیگر موزه بریتانیا را برای بازگرداندن اثر تاریخی ارزشمندی تحت فشار بگذارد که به نام «سنگ روزتا» شناخته می شود.

این سنگ 2200 ساله که هیروگیلف های مصر باستان را رمزگشایی کرد، یکی از سه گنجینه تاریخی است که «حواس» خواستار بازگشت آن از موزه های اروپایی به مصر است. سردیس «ملکه نفرتیتی» در برلین و یک نقش برجسته باستانی از دیگر آثار تاریخی هستند که «حواس» تلاش دارد به کشور بازگرداند.

«زاهی حواس» 75 ساله سالهاست که خواستار بازگشت این سه اثر تاریخی به مصر است، اما او قصد دارد بار دیگر لزوم استرداد این آثار را با دادخواستی در مرکز توجه قرار دهد که توسط شماری از نخبگان مصری امضاء شده است.

«حواس» در گفت وگو با «نشنال» بیان کرد: معتقدم این سه اثر تاریخی که منحصر بفرد هستند باید به خانه شان مصر بازگردند. ما شواهدی را جمع آوری کرده ایم که ثابت می کند این سه اثر از مصر ربوده شده اند. «سنگ روزتا» نمادی از هویت مصری است. موزه بریتانیا هیچ حقی برای نمایش آن به عموم مردم ندارد.

موزه بریتانیا در واکنش به این اظهارت اعلام کرد که تاکنون هیچ درخواست رسمی برای بازگردادن این کتیبه به مصر دریافت نکرده است.

با این حال، نشانه هایی وجود دارد که استرداد آثار تاریخی ظاهرا جدی تر گرفته شده است. آلمان اخیرا اعلام کرد به سمت آینده ای حرکت می کند که در آن برنزهای غارت شده بنین به مالکیت مردم نیجریه درمی آیند.

«سنگ روزتا» از سال 1802 و زمانی که بریتانیا آن را در دوران جنگ های ناپلئونی تحت توافقی از فرانسه گرفت، به مالکیت موزه بریتانیا در آمده است. گفته می شود سربازان «ناپلئون» حین ساخت یک دژ در نزدیکی شهر «رشید» یا «روزتا» با این کتیبه مواجه شدند و متوجه وجود نوشته هایی شدند که به هیروگلیف، یونان باستان و مصری روی آن حکاکی شده بودند.

پس از گذشت چندین قرن، هیروگلیف باستانی مصر، نخستین بار با کمک این سنگ تاریخی رمزگشایی شد و در نهایت این سنگ به یکی از مشهورترین آثار مجموعه موزه بریتانیا تبدیل شد.

اما دکتر حواس معتقد است: این سنگ تاریخی بطور غیرقانونی از مصر خارج شده است و از زمانی که به عنوان وزیر آثار تاریخی مصر مشغول فعالیت بود برای بازگرداندن «سنگ روزتا» تلاش کرده است. او در دورانی که در این سمت مشغول کار بود، هزاران اثر تاریخی را به مصر بازگرداند.

«حواس» همچنین در سال 2003 مدیر سابق موزه بریتانیا را مطلع کرده بود که اگر این موزه داوطلبانه «سنگ روزتا» را تحویل ندهد، برای پس گرفتن آن مبارزه خواهد کرد.

البته تمایل امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه برای بازگرداندن آثار هنری غارت شده به کشورهای مستعمره تاکنون مشوق «حواس» بوده است.

به گفته پروفسور «پیتر استون» کارشناس حفاظت از میراث فرهنگی دانشگاه «نیوکسل» و مشاور یونسکو، یکی از دلایلی که استرداد آثار تاریخی در سالهای اخیر افزایش یافته، افزایش ثبات در کشورهایی است که خواستار بازگشت این آثار هستند.

«استون» میگوید: یکی از دلایلی که برای امتناع کردن از استرداد آثار مطرح میشد، امکان دزدیده شده آن در کشوری که به آن بازگردانده می شود، بود. فکر می کنم اکنون این بهانه موجه نیست.

«الکساندر هرمان» مدیر مؤسسه هنر و قانون در بریتانیا و نویسنده کتابی درباره استرداد آثار تاریخی معتقد است: فناوری مدرن عامل دیگری است که بازگشت آثار تاریخی را تسهیل کرده است؛ چرا که فناوری باعث شده است سطح آگاهی جهانی درباره آثاری که در موزه ها قرار دارند افزایش پیدا کند و به دنبال آن کمپین هایی برای استرداد آثار راه اندازی شوند.

البته اینترنت نیز این امکان را فراهم کرده که محققان بتوانند به راحتی به اسناد درباره تاریخچه اشیا دسترسی داشته باشند و درباره منشا آنها و نحوه انتقال آنها از مکانی به مکانی دیگر مطلع شوند.

سخنگوی موزه بریتانیا اعلام کرد که این موزه تلاش کرده با کمک انتشار اسکن های سه بعدی، همکاری با متخصصان مصری و نمایشگاه جدید در مصر «سنگ روزتا» را تا حد ممکن قابل دسترس کند. با این حال «حواس» اصرار دارد که «سنگ روزتا» را به مجموعه موزه بزرگ مصر اضافه کند.