توسعه گردشگری داخلی رویداد محور خواهد شد

ایلنا/ براساس سخنان معاون گردشگری کشور و آخرین خبرهای بدست رسیده، توسعه گردشگری داخلی رویداد محور خواهد شد.

در دوران پساکرونا و برداشته شدن محدودیت های سفر، جان دوباره ای به کالبد گردشگری دمیده شد و امید به رونق دوباره این صنعت می رود. از ابتدای سال جاری تاکنون بعد از تعطیلات نوروز که با سونامی سفر همراه بود، تعطیلات متعدد از عید سعید فطر گرفته تا تعطیلات نیمه خرداد و در پس آن تعطیلات عید سعید قربان و غدیر با حجم گسترده ای از سفرهای داخلی مواجه شدیم.

در این میان اخذ سیاست گردشگری رویدادمحور توسط معاونت گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و برگزاری 710 برنامه گردشگری در قالب جشنواره، نمایشگاه و مراسم توسط ادارات کل استانی در 4 ماه نخست سال جاری در سراسر کشور به منظور توزیع و همه مکانی کردن سفرهای داخلی از موضوعاتی است که این روزها مطرح شد. در این راستا با علی اصغر شالبافیان (معاون گردشگری) به گفتگو نشستیم تا از سیاست های این معاونت برای توسعه و رونق گردشگری در دوران پساکرونا سخن گوید و از چگونگی همه مکانی و همه زمانی کردن سفر حکایت کند.

ابتدا از سیاست های کلی معاونت گردشگری درخصوص سفرهای تابستانه بگویید. این سفرها چگونه و بر چه اساسی برنامه ریزی خواهند شد و در قالب چه بسته های سفری در اختیار عموم جامعه قرار می گیرند؟

براساس مقاله توسعه گردشگری داخلی رویداد محور خواهد شد باید بدانید که نخستین موردی که برای نظام مند کردن بحث سفرهای داخلی لازم بود، این مهم بود که فعالیت ستاد خدمات سفر کشور را به نوروز محدود نکنیم. با همکاری تمام دستگاه های عضو ستاد، موفق شدیم پیش از آغاز تعطیلات تابستانی و حین آن، جلسات ستاد خدمات سفر در استان ها را برگزار کنیم. این جلسات قبل از آغاز تعطیلات قربان و غدیر تشکیل شد و هنوز در دستور کار استانداران قرار گرفته تا در تعطیلات پیش رو بتوانند مدیریت سفر را به نحو مناسبی داشته باشند تا مسافران کمتر با مشکل مواجه شوند.

در این خصوص؛ توزیع مکانی سفر و معرفی ظرفیت های پنهان و میراث ناملموس و ظرفیت هایی که بگونه ای بتوان از آن در حوزه گردشگری استفاده کرد را بطور جدی مورد توجه قرار داده ایم و آنها را در قالب جشنواره ها که به صورت جدی از ابتدای سال دنبال می کردیم، گنجاندیم. بر این اساس، از ابتدای سال جاری و آغاز تابستان بنابر استعداد و ظرفیت های هر استان و منطقه شاهد برگزاری جشنواره های مختلف بودیم که توسط ادارات کل استانی شکل گرفته اند.

ما معتقد هستیم که جشنواره ها باید نظام مند و تقویم برگزاری آنها از قبل اعلام شود حتی برآن هستیم تا سامانه ای را راه اندازی کنیم که امکان اطلاع از شرایط شرکت و حضور گردشگران و البته جوامع محلی… را فراهم سازد. در دوران پس از کرونا برای فعال شدن و احیای مجدد گردشگری داخلی به چنین محرکی نیاز داشتیم که سعی کردیم از آن به درستی استفاده کنیم.

در ماههای آینده سامانه جشنواره ها رونمایی خواهد شد تا به توزیع مکانی سفر کمک بهتری کند. این سامانه هنوز راه اندازی نشده و بزودی رونمایی خواهد شد تا همه مردم از زمان و چگونگی برگزاری جشنواره ها در سراسر کشور مطلع شوند. تعداد کل رویدادهای ثبت شده استانها تا پایان سال 1401 بیش از 1200 مورد پیش بینی شد. رویدادهای مذکور در قالب محلی، منطقه ای و ملی برگزار می شوند و جشنواره های مختلف اعم از آنچه مربوط به کشت محصولات متنوع کشاورزی و برگزاری آیین هاست تا جشنواره های مرتبط با مسابقات محلی، معرفی محصولات غذایی، آشپزی و تولیدات بومی استانها و… را در برمیگیرد.

براساس مقاله توسعه گردشگری داخلی رویداد محور خواهد شد باید بدانید که تحقق هدف همه مکانی کردن سفر به واسطه برگزاری رویدادها منوط به آن است که بتوانیم قبل از برگزاری رویدادهای گردشگری، اطلاع رسانی صحیح و کامل درخصوص برگزاری آن رویداد داشته باشیم. این اطلاعات در دسترس قرار میگیرد تا مسافران در اکثر نقاط کشور در جریان آن قرار گیرند تا بتوانند از ظرفیت های محلی که بیشتر این جشنواره ها را شامل می شود، برخوردار شوند. این کار اکنون توسط گروه کارشناسی در دست بررسی است تا بتوانیم در ماههای آینده قاعده مندی بهتری را شاهد باشیم. ضمن آنکه تاکنون نیز استقبال خوبی از جشنواره ها و رویدادهای گردشگری که برگزار شده، صورت گرفت.

نگاهی که به جشنواره ها وجود دارد غیر از نگاه محلی و ملی؛ آن است که بتوانیم از ظرفیت های بین المللی آن نیز در منطقه استفاده کنیم. برای مثال، طی هفته های گذشته شاهد برگزاری جشنواره قرابیه در استان آذربایجان شرقی بودیم، به همین جهت از بخش های مرتبط در کشور ترکیه دعوت شده بود که شرکت کردند. حتی جشنواره هایی در کردستان برگزار شد که میزبان مسافران خارجی بود. همچنین در سالروز ثبت جهانی بافت تاریخی یزد تلاشمان آن بود که بتوانیم به این رویداد ابعاد بین المللی نیز بدهیم.

دستورالعمل نحوه برگزاری جشنواره ها باتوجه به سطح برگزاری آن در اداره کل گردشگری داخلی معاونت گردشگری در دست تهیه است تا به ادارات کل استان ها ابلاغ شود. قصد آن است که بتوانیم در حوزه خدمات و زیرساخت ها فعالیت لازم را داشته باشیم تا پاسخگوی نیاز گردشگران باشیم. تعریف برگزاری رویدادهای مشترک با سایر دستگاه ها را نیز مدنظر داریم بطور مثال می توانیم با همکاری وزارت ورزش و جوانان در حوزه برگزاری جشنواره هایی که ظرفیت بومی و محلی را دربرمی گیرد، بهره جوییم. درنهایت مشارکت ظرفیت ها در بخش های مختلف مدنظر است.

یعنی معاونت گردشگری سیاست کلی خود را در حوزه توسعه گردشگری داخلی بر رویداد محور کردن گردشگری متمرکز کرده است؟

یکی از راههایی که می توانیم برای فعال کردن و فعال نگاه داشتن گردشگری داخلی از آن استفاده کنیم، این است که بتوانیم رویدادهایی را در طول سال در نقاط مختلف کشور داشته باشیم. تحقق این هدف نیازمند مشارکت تمام دستگاه ها و البته توزیع زمانی مناسب است تا توازن لازم برای توزیع سفر را شاهد باشیم. البته نباید از نقش این رویدادها در توزیع مکانی سفر غافل شد.

همانطور که اشاره داشتید علاوه بر توزیع مکانی سفر، توزیع زمانی سفر نیز درخصوص توسعه گردشگری اهمیت دارد. چند دهه است که درخصوص ساماندهی تعطیلات و تعریف بازه زمانی برای تعطیلات تابستانه مطرح شده اما تاکنون به نتیجه مطلوبی نرسید. در این حوزه تا چه اندازه توانسته اید پیش بروید؟

یکی از ایراداتی که در موضوع سفر با آن مواجه هستیم، متمرکز بودن تعطیلات رسمی کشور در بازه زمانی خاص است. این مهم ابعاد و پیچیدگی های متعددی دارد از این روست که حدود دو دهه از طرح موضوع ساماندهی تعطیلات میگذرد اما هنوز به نتیجه خاصی نرسیده است. کارگروهی ذیل ستاد خدمات سفر تشکیل شده تا سوابق و دلایل عدم توفیق طرح های پیشنهادی در این خصوص را مورد بررسی قرار دهد. اگر جمع بندی کارشناسی مد نظر نهایی شود، امیدواریم در قالب برنامه هفتم توسعه بتوانیم محملی را برای توزیع زمانی تعطیلات باز کنیم.

عموما در بازه زمانی های خاص که با تعطیلات چند روبرو می شویم، حوزه گردشگری با چالش هایی ازجمله مشکلات موجود در زیرساخت ها روبرو می شود. در این میان بیشترین شکایت انجام شده در حوزه اقامت و رزرواسیون است. البته برخی واحدها مانند خانه مسافرها از جمله مراکزی هستند که گاه با مجوز و گاه بدون مجوز درصدد پذیرش مسافر برمی آیند و از قضا برخی سایت های رزو اقامت نیز به این قضیه دامن می زنند. چه اقداماتی درخصوص فعالیت این دست از مراکز و سایت ها در حوزه گردشگری صورت گرفت؟

در مواجهه با مراکز اقامتی که به صورت رسمی دارای پروانه بهره برداری نیستند نیروی انتظامی و کمیسیون ارتقای امنیت گردشگران وظایفی دارند که در همکاری با وزارت میراث و گردشگری انجام وظیفه می کنند.

خانه مسافرها یکی از انواع تاسیسات گردشگری است که در آیین نامه ایجاد، اصلاح و تکمیل تاسیسات گردشگری آمده است. اما خانه مسافرهایی که دارای پروانه بهره برداری هستند را قبول داریم. اگر اقامتگاهی مجوز فعالیت نداشته باشد، از سوی وزارت میراث و گردشگری مراکز مجاز شناخته نمی شوند.

آن دسته از سایت هایی که مجوز فروش مراکز اقامتی را دارند طبیعتا باید درصدد فروش مراکزی برآید که مجوز فعالیت دارند. این امر توسط اداره کل میراث و گردشگری استان ها و بخش نظارتی ستاد خدمات سفر مورد بررسی قرار می گیرند و در صورت شکایت مسافران با این نوع فعالیت ها چه در حوزه اقامت و چه در حوزه تور، مورد پیگیری قرار می گیرند. اگر با مورد غیر مجاز روبرو شویم به پلیس فتا معرفی و مورد پیگیری قرار می گیرند. این امر یک فرآیند مستمر است.

در بخشی از صحبت هایتان به موضوع گردشگری بین المللی اشاره داشتید. با توجه به تغییراتی در دوران پساکرونا با آن روبرو هستیم، آیا بازارهای هدف گردشگری تغییر خواهند کرد؟

با توجه به شرایطی که پیش می آید ممکن است بازارهای هدف تغییر کند. اما باتوجه به شرایطی که داریم، کشورهای منطقه بخصوص کشورهایی که کمتر به آنها توجه شد اما گردشگر فرستی مناسبی دارند، مد نظر قرار گرفته اند. این روزها از برخی از تورهای ورودی به ایران استقبال هایی صورت میگیرد که می تواند امکان بازبینی در بازارهای هدف را ایجاد کند. بطور مثال اکنون امکان سفر گردشگران روس به ایران مهیا شده و این علاقمندی نیز بوجود آمد.

همچنین با توجه به سیاست دولت مبنی بر توسعه مناسبات ایران با کشورهای منطقه، کشورهایی که در حاشیه دریای خزر یا کشورهای CIS یا کشورهایی که در منطقه حضور دارند مانند پاکستان، هندوستان و… مد نظر قرار گرفته اند. البته بازارهای سنتی که همان کشورهای اروپایی هستند نیز در لیست بازارهای هدف ما قرار دارند و بازاری از این لیست حذف نشده بلکه درحال نظام مند کردن برخی از تقاضاهایی هستیم که در این میان وجود دارد.

حدود یک سال پیش شاهد امضای تفاهم نامه لغو ویزای گروهی گردشگران ایران و روسیه بودیم. اما این مهم تاکنون به مرحله اجرا نرسیده است. چه موانعی پیش روی اجرایی شدن این مهم وجود دارد؟

بواسطه آنکه در دوران کرونا بودیم و از آن جهت که کشور روسیه دغدغه هایی درخصوص بیماری کرونا داشت نتوانستیم به درخواست ها درخصوص لغو ویزای گروهی پاسخ مثبت بدهیم. از آنجا که هنوز بیماری کرونا مرتفع نشده، همچنان در انتظار پاسخ دولت روسیه برای نهایی کردن تفاهم نامه لغو ویزای گروهی هستیم.

جنگ روسیه و اوکراین تا چه اندازه در عدم اجرایی شدن لغو ویزار گروهی ایران و روسیه تاثیرگذار بود؟

از طرف وزارت امور خارجه تاکنون چیزی یا نکته ای درخصوص تاثیر مناسبات روسیه و اوکراین دراین مورد به ما ارائه نشد. تنها موردی که عنوان شده موضوع کرونا و دغدغه روسیه در خصوص عدم اتمام پاندمی کروناست.