شروع کاوش در معدن نمک چهرآباد برای دستیابی به اطلاعاتی تازه

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده، شروع کاوش در معدن نمک چهرآباد برای دستیابی به اطلاعاتی تازه صورت گرفت.

این فصل از کاوش ها به سرپرستی مشترک ابوالفضل عالی و توماس اشتولنر انجام می شود. ابوالفضل عالی، سرپرست ایرانی هیأت باستان شناسی مستقر در معدن نمک چهرآباد گفت: پنجمین فصل کاوش هیأت مشترک میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و موزه و دانشگاه بوخوم آلمان از نیمه آبان امسال آغاز شد و براساس برنامه ریزی به عمل آمده تا نیمه آذر امسال ادامه خواهد داشت.

او با بیان اینکه کاوش این فصل پس از سه سال وقفه در کار میدانی و در ادامه پژوهش های باستان شناسی سالهای گذشته انجام می شود، اظهار کرد: در دو فصل اخیر کاوش در سالهای 1396 و 1397 به جز حفاری در ترانشه های قدیمی که محل کشف مردان نمکی و مربوط به معدنکاری دوره هخامنشی و ساسانی است، بخش های دیگری از کوه معدن نمک از جمله تونل های فروریخته دوره های قاجار و پهلوی و همچنین دوره سلجوقی و کمپ استقراری معدنکاران در پایین کوه معدن کاوش شد.

به گفته این باستان شناس، مطابق با نتایج بدست آمده از کاوش فصول گذشته در معدن دوزلاخ، معدنکاری نمک در چهرآباد یک فعالیت درازمدت بوده که از دوره هخامنشی آغاز شده و در ادوار مختلفی از جمله دوران ساسانی، سلجوقی، صفوی، قاجار و پهلوی ادامه پیدا کرده است.

عالی با اشاره به اینکه در هر دوره، قسمت هایی از کوه معدن نمک مورد بهره برداری و استخراج نمک قرار گرفته، افزود: کیفیت بالای نمک چهرآباد یکی از دلایل اصلی ادامه دار بودن بهره برداری و انتقال آن به دیگر مناطق بوده است. با این حال، تکنیک استخراج و میزان بهره برداری در هر دوره ای بنا به نیاز و احتمالاً نوع سیستم مدیریتی و حاکمیتی متفاوت بوده است.

سرپرست ایرانی هیأت باستان شناسی معدن نمک چهرآباد گفت: با توجه به یکپارچه نبودن رگه های نمک در گنبد نمکی چهرآباد، رعایت نشدن مسائل ایمنی و نیز زلزله های احتمالی ریزش معدن و فروریزی تونل های استخراج نمک در چندین نوبت، از جمله دوره هخامنشی، ابتدا و انتهای دوره ساسانی، دوران قاجار و پهلوی انجام یافته و در هر ریزش، تعدادی از معدنکاران که امروزه به مردان نمکی معروف هستند، کشته و مدفون شده اند.

او اظهار کرد: با توجه به اهداف در نظر گرفته شده برای کاوش این فصل و پرسش های متعدد در کاوش فصل جدید، تصمیم بر آن شد تا حفاری فقط در بخشی از محدوده کاوش شده در فصول قبل و در زیر سوله ای که سالها پیش اداره کل میراث فرهنگی استان زنجان برای حفاظت از بخش کاوش شده برپا کرده است، انجام یابد.

او هدف از کاوش این فصل را پیگیری وضعیت تونل های مربوط به دوره ساسانی و معدنکاری در این دوره ذکر کرد و افزود: در سالهای گذشته بخش بزرگی از تونل های استخراج نمک دوره ساسانی مورد کاوش قرار گرفت و مشخص شد که در زیر لایه های مضطرب دوره قاجار، آثار فعالیت معدنکاران ساسانی وجود دارد که شامل تونل های بزرگی است که به دلیل ریزش معدن در حدود اواخر این دوره با آوار و صخره های نمک پر شده اند.

عالی با بیان اینکه پس از فرو ریزی، دیوارهای تونل ها باقی مانده که در سراسر آنها اثر و رد ابزارهای معدنکاری دیده می شود، گفت: براساس شواهد موجود، معدنکاران ساسانی بخشهای زیادی از کوه معدن نمک را در یک بازه زمانی طولانی مورد استخراج قرار داده اند.

سرپرست ایرانی این هیأت باستان شناسی ادامه داد: در کاوش روزهای اخیر آثار فعالیت معدنکاران ساسانی شامل لایه های معدنی، بخش های ریزش شده و قسمت های دیگری از تونل های صخره ای نمک، آشکار و در کاوش این فصل بخش های دیگری از محل نگهداری احشام نیز بدست آمده است.

عالی با بیان اینکه مطابق با شواهد موجود قسمت هایی از تونل های دوره ساسانی، محل نگهداری حیوانات باربر بوده و احتمالاً حمل و بارگیری نمک در داخل تونل های سرپوشیده معدن انجام میشده، افزود: هیأت کاوش در نظر دارد در فصل جدید، کاوش باستان شناسی را در لایه های ساسانی برای درک بهتر و داشتن دید روشن تری از معدنکاری دوره ساسانی و نیز انجام عملیات حفاظتی پس از کاوش ادامه دهد.