مزایای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو چیست؟

ایرنا/ بدنبال آخرین خبرهای منتشر شده، این پرسش مطرح می شود که مزایای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو چیست؟

داستان چیست؟

وقوع دو جنگ جهانی سبب تخریب و نابودی بسیاری از آثار تاریخی در سراسر جهان بخصوص در کشورهای اروپایی شد؛ برای مقابله با همین مسئله پس از پایان جنگ جهانی دوم، کشور هلند به سازمان ملل پیشنهاد داد که برای حفاظت از میراث فرهنگی و باستانی کشورها قانونی تصویب کند و سازمان ملل نیز دو پروتکل مختلف در این رابطه تصویب کرد. البته با شدت گرفتن جنگ در سالهای اخیر سازمان ملل قانون دیگری در این راستا تصویب کرد که براساس آن، هرگونه تخریب آثار عضو فهرست میراث جهانی یونسکو، جنایت جنگی حساب شود.

ایرینا بوکووا، مدیرکل وقت یونسکو در این رابطه گفته بود: تخریب عمدی میراث یک جرم جنگی است. این کار دیگر به یک تاکتیک جنگی برای نابودی فرهنگی مناطق تبدیل شده. به همین دلیل حفاظت از میراث فرهنگی بیش از یک اقدام فرهنگی، یک اقدام امنیتی جدایی ناپذیر از زندگی انسان است. سید هادی احمدی، مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت و محوطه های تاریخی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه ثبت جهانی شدن آثار چه منافعی دارد، گفت: جلوگیری از تخریب و حفاظت از آن، اعطای کمک های مالی، حفاظتی و اطلاعاتی برای حفاظت از اثر ثبت شده از جمله این مواهب است. در زمان وقوع زمین لرزه بم، ایران توانست از یونسکو برای مرمت اثر کمک بگیرد.

وی برکات اقتصادی ناشی از ثبت های تاریخی را از دیگر نتایج ثبت جهانی دانست و گفت: هرگاه اثری، ثبت جهانی شود خود به خود به لیست مقاصد گردشگری داخلی و بین المللی نیز افزوده می شود که قطعا ورود گردشگر می تواند فواید مالی زیادی داشته باشد.

احمدی در ادامه با اشاره به اینکه در سالهای ابتدایی تصویب این کنواسیون کشورها رغبت زیادی برای ثبت آثارشان نداشتند، گفت: اما در سالهای اخیر رقابت زیادی میان کشورها برای ثبت جهانی آثارشان اتفاق افتاده از این رو یونسکو محدودیت هایی را برای این ثبت ها در نظر گرفته و هر کشور سالانه امکان نامزدی و معرفی یک اثرش را دارد.

وی نقش افکار عمومی در اهمیت دادن به مقوله ثبت جهانی آثار تاریخی را بی نظیر دانست و گفت: در سالهای اخیر مردم به شدت در این خصوص دغدغمند شده اند و از مسئولان توقع دارند آثار فرهنگی کشورشان ثبت شود. به عنوان مثال شهرداری در سال 64 اقدام به تخریب آثاری متعلق به دوره صفویه می کرد و اعتراض به جایی نمی رسید؛ در حالیکه امروزه کوچکترین تخریب بنای تاریخی سر و صدا ایجاد می کند.

احمدی افزود: ثبت جهانی شدن یک اثر تاریخی قطعا به افزایش احساسات ملی گرایانه و هویتی نیز کمک زیادی می کند؛ همچنین ریشه دار بودن آن ملت را اثبات می کند. برای همین روسای کشورها به این ثبت ها علاقمند هستند.

وی که مسیر برای ثبت آثار تاریخی را هموار نمی داند، گفت: البته همچنان شاهد هستیم؛ که برخی از مسئولان شهری و مثلا مالکان خانه های تاریخی برای سود مالی خواهان ثبت نشدن آثار تاریخی و به دنبال تبصره و قانون برای جلوگیری از ثبت ملی بافت ها و بناها هستند. بسیاری از این افراد تلاش می کنند با جلوگیری از ثبت ملی و تخریب بافت تاریخی اقدام به ساخت و ساز و کسب درآمد کنند.

احمدی با تاکید بر اینکه روندی رو به تکامل در جهان و ایران در جریان است و مردم حفظ میراث بشری را مطالبه می کنند، افزود: مردم در بیشتر موارد پیش از مسئولان از تخریب میراث فرهنگی جلوگیری می کنند.

وی در ادامه با بیان این که ثبت میراث جهانی نه تنها برای مردم بلکه برای سیاستمداران نیز اهمیت بالایی دارد، گفت: سیاستمداران نیز علاقمند هستند ثابت کنند که کشورشان کشوری ریشه دار است و در تاسیس تاریخ بشریت سهم داشته است.

وی در مورد تاریخچه آثار ثبتی ایران در یونسکو و نخستین موارد ثبت جهانی گفت: ایران در دومین اجلاس یونسکو یعنی در سال 1358موفق به ثبت جهانی شد و برای نخستین بار در سال 1358 شمسی میدان نقش جهان، پرسپولیس و چغازنبیل را با همت شهریار عدل در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رساند.

وی با بیان اینکه پس از آن تا 24 سال هیچ اثری از ایران ثبت جهانی نشد، گفت: به دلیل وقوع جنگ تحمیلی هشت ساله و تبعات آن و نیز نبود دغدغه حفاظت از میراث در آن سالها تا مدتها اثری از ایران ثبت جهانی نشد. این روند در دولت اصلاحات تغییر کرد و تخت سلیمان در سال 82 چهارمین اثر ایران شد که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.