شنیدن مشکلات باغستان سنتی قزوین از زبان باغداران

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، شنیدن مشکلات باغستان سنتی قزوین از زبان باغداران ضروری هست.

داستان چیست؟

باغداران بعنوان اصل اساسی باغستان همواره در جهت احیا و حفظ باغستان تلاش کرده اند، بیش از دو هزار سال از تاریخ باغستان قزوین می گذرد و باغداران زیادی از باغستان محافظت کرده اند، در چند سال اخیر شاهد تخریب بخشهایی از باغستان بودیم و باغداران نگران هستند همین بخش باقیمانده نیز نابود شود و به سختی با مشکلات موجود می جنگند.

نبود متولی مشخص باعث تخریب باغستان شده است

محمدرضا بابوک، یکی از باغداران استان قزوین که 75 قطعه باغ در باغستان دارد و نیم درصد از باغستان سنتی قزوین تحت تملک خانواده وی است، می گوید: باغستان مانند فرزند یتیمی است که متولی خاصی ندارد، طی چند سال اخیر منظر باغستان توسط میراث فرهنگی به ثبت رسیده است، شورای فنی میراث فرهنگی نیز قوانینی را برای باغستان تدوین و به امور باغستان رسیدگی می کند.

وی پیرامون شنیدن مشکلات باغستان سنتی قزوین از زبان باغداران ادامه می دهد: قبل از اینکه شورای فنی میراث فرهنگی ایجاد شود، شورای عالی باغستان با ریاست استاندار فعال شد و مدیران جهاد کشاورزی، محیط زیست، منابع طبیعی و سازمان باغستان شهرداری نیز عضو این شورا هستند، اما از سال 82 که اولین سمینار باغستان در قزوین برگزار شده تاکنون، باغستان نه تنها حفظ نشده بلکه بیشتر تخریب شده و در این 16 سال کار مهمی انجام ندادند.

این باغدار پیرامون شنیدن مشکلات باغستان سنتی قزوین از زبان باغداران خاطرنشان می کند: شهرداری که متولی است و سازمان باغستان را دارد از همه بیشتر به باغستان دست انداخته، چرا که اینها نمی دانند باغستان چه منافعی در بلندمدت دارد؛ در حال حاضر منابع طبیعی، باغستان و جهاد کشاورزی متولیان باغستان هستند اما با همدیگر هم زبان نیستند، در سالهای اخیر نیز بارها در جلسات حرف های باغداران را می شنوند اما هیچ کدام از تصمیم های آنها عملی نشده است.

وی تأکید می کند: طبق سندی که موجود است 200 سال پیش جد من دهخدا حسین و عمویم کریم بابا دخو بودند و هم اکنون باغ به من ارث رسیده است، طی 8 سال که بحث احیای باغستان مطرح می شد ما خوشحال بودیم که باغستان احیا می شود و ما حامی داریم اما تاکنون جز تخریب باغستان اتفاقی نیفتاده است.

پوریا کاکوند، یکی دیگر از باغداران جوان قزوینی نیز بیان می کند: طی چند سال اخیر سازمان جهاد کشاورزی می گفت ما متولی باغستان نیستیم و متولی باغ های ردیفی هستیم در مقابل شهرداری می گفت که وظیفه جهاد کشاورزی است؛ در واقع هر سازمان به نوعی شانه خالی می کرد و هنوز هم نمی دانیم چه کسی متولی اصلی باغستان است.

مسئولان، امنیت باغستان را فراموش کردند

بابوک در خصوص امنیت باغستان یادآور می شود: مشکلات باغستان را باید دسته بندی و یک به یک رسیدگی کنیم، در حال حاضر یکی از مشکلات اصلی باغستان مشکل امنیتی است، چرا که معتادها به باغها می روند و محصولات باغها را سرقت می کنند، بنابراین رفع مشکل امنیتی باید در دستور کار مسئولان قرار بگیرد.

حاجی کریمی یکی دیگر از باغداران نیز بیان می کند: امنیت باغستان مسئله ای است که باید موردتوجه قرار بگیرد، اما امنیت لازم در باغستان وجود ندارد، درگذشته باغستان امنیت بالایی داشت اما امروزه معتادها و کارتن خواب ها امنیت ما را زیر سؤال برده اند، برای مثال یک بار خانمی با وضعیت نامناسبی به باغ آمده بود و یک کیسه 10 کیلویی را از پسته پر کرد، اما ما نمی توانستیم با آنها برخورد کنیم.

وی تأکید می کند: یک روز که در باغ بودم دو معتاد درحالی که توهم زده بودند وارد باغ شدند اما چون تزریقی بودند می ترسیدم به آنها چیزی بگویم، بنابراین با آرامش برخورد کردم، نگران بودم نکند ایدز داشته باشند و به واسطه آنها ما نیز مبتلا شویم؛ ما توانای مقابله با این افراد را نداریم و نیاز است که نگهبان اختصاصی داشته باشند.

این باغدار می گوید: در حال حاضر در برخی از کوچه های شهر پلیس محله وجود دارد و یک نگهبان و کیوسک در محلات گذاشته شده است؛ مسئولان باید این کار را برای باغستان در نظر بگیرند اگر قانون اجازه می دهد برای باغستان نگهبان بگذارند، متولیان باغستان پیشنهاد داده اند که دوربین مداربسته نصب کنیم اما با توجه به وسعت باغستان دوربین کافی نیست و نیاز است که نیروهای زیادی باشد حتی اگر با تلفن هم اطلاع دهند تا بیایند دزدان فرار می کند.

وی عنوان می کند: گشت موتوری نیز پیشنهاد دیگری است که برای امنیت باغستان مطرح شده و در بخش شرق باغستان قرار داده اند اما کافی نیست، چرا که باغستان وسعت زیادی دارد و گشت موتوری امکان رسیدگی به آن را ندارد، اما درصورتیکه نگهبان در باغستان قرار دهند می توان رفت وآمدها را کنترل کرد، در حال حاضر قبل از اینکه محصولاتی مانند بادام ها برسد معتادها به باغ حمله می کنند و محصولات را می چینند بدون توجه به اینکه باغدار زحمت کشیده است.

کارگر مناسب آشنا به باغستان نداریم

حاجی کریمی یادآور می شود: یکی دیگر از مشکلات ما این است که کارگران شناختی از باغستان ندارند درحالیکه باغستان به نیرویی نیاز دارد که مقداری با باغستان آشنا باشند، اگر فرد خوب بیل نزند یا تفاوت بوته ها را نشناسند باغستان تخریب می شود و از بین می رود، ما هر بار برای پیدا کردن کارگر ماهر با دردسر روبه رو هستیم، درگذشته کارگر نبود و هنگام آبیاری از محلات دیگر می آمدند به یکدیگر کمک می کردند.

اجازه ساخت اتاقک را نمی دهند اما خودشان تغییر کاربری می دهند

حاجی کریمی می گوید: یکی از مشکلات دیگر باغستان این است که فضایی برای استراحت نداریم و چندین بار درخواست ساخت اتاقک را دادیم اما با ساخت آن در باغستان مخالفت شده است علی رغم پیگیری چندساله نتوانستیم این فضا را ایجاد کنیم، درحالیکه خودشان به باغستان دست اندازی می کنند.

کاکوند نیز تأکید می کند: یکی دیگر از مشکلات امروز ما تغییر کاربری ها است باغدار می خواهد اتاقک بسازد ده نفر باید بیایند و مجوز بدهند، اما برای تغیر کاربری باغستان کار راحت است، به بهانه توسعه شهری بخشی از باغستان را از بین برده اند یکی از نمونه های بارز آن پل امام رضا (ع) است که ساخت آن باعث نابودی بخشی از باغستان می شد و در حال حاضر نیز کسی شهامت ندارد بگوید من این مسیر را انتخاب کردم.

وی عنوان می کند: ما در باغستان سنتی زمین های مرغوب داریم که هرچه از این شعاع دور شویم زمین ها برای کشاورزی نامرغوب و به شوره زار تبدیل می شود؛ مسئولان به بهانه توسعه شهری باغستان را ویران می کنند و زمین های کشاورزی را به بهانه توسعه شهری از بین می برند، چه اشکالی دارد که توسعه شهری در شوره زارها انجام شود و به این فکر کنند که در آینده چطور می شود در شوره زار باغداری کنیم؟

تخلیه نخاله، باغستان را نابود می کند

حاجی کریمی بیان می کند: یکی دیگر از مسائلی که با آن روبه رو هستیم تخلیه شبانه نخاله در باغستان است، امیدوارم روزی برسد که همشهریان شبانه نخاله را خالی نکنند، اغلب نخاله ها را لبه باغستان تخلیه می کنند و باعث نابودی بوته های آن قسمت می شوند درحالیکه آن قسمت را ما برای رهگذران در نظر می گیریم تا از محصولاتش استفاده کنند.

نبود تشکیلات مشکل اصلی باغستان است

حاجی کریمی خاطرنشان می کند: مهمترین مشکل این است که ما تشکیلات نداریم که افراد پیشکسوت و دلسوز باغستان حضور پیدا کنند، در حال حاضر سازمان باغستان تنها سازمان مربوط به باغستان است که رئیس سازمان با باغات باغستان آشنایی کامل ندارد اما توجه کنیم که برای حراست از باغستان یک نفر کافی نیست و باید همه دست به دست هم دهیم.

وی ادامه می دهد: درگذشته ریش سفید و خبره باغستان حتی برای فروش محصولات سایر باغ ها نیز نظر می داد و باتجربه سالهایی که داشت درخت ها را بررسی می کرد اما امروزه معرفت ها از بین رفته است، قبلاً می دانستیم که یک مسئول چه کارهایی انجام می دهد اما حالا هر وقت که به جهاد کشاورزی رفتیم ما را به سازمان باغستان ارجاع دادند، در سازمان باغستان حرف ما را گوش کردند و میراث فرهنگی نیز ما را پذیرفته است و دلسوزی می کند، قدم های مثبتی برداشته شده، اما اینها کافی نیست و باید تصمیم ها براساس علم باغداران گرفته شود تا شاهد آبادانی باغستان سنتی قزوین باشیم.