ثبت جهانی نقش رستم و نقش رجب با پیوست به تخت جمشید

ایرنا/ براساس سخنان مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، ثبت جهانی نقش رستم و نقش رجب با پیوست به تخت جمشید صورت می گیرد.

داستان چیست؟

حمید فدایی ابراز داشت: در چهار سال گذشته بخش عمده اطلاعات برای ارسال پرونده به یونسکو فراهم شده و بهترین مستندنگاری ها با بهره گیری از بهترین تکنولوژی ها پیگیری شده است.

نقش رستم آرامگاه چند تن از پادشاهان هخامنشی و نقش برجسته های متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای موسوم به کعبه زرتشت و نقش برجسته ویران شده ای از دوران ایلامیان در این مکان قرار دارد.

قدیمی ترین نقش موجود در نقش رستم مربوط به دوره ایلام است که نقش دو ایزد و ایزدبانو و شاه و ملکه را به تصویر کشیده که روی مارهایی نشسته اند و لباسهای چین دار به تن دارند ولی در دوره ساسانی، بهرام دوم بخش هایی از آن را پاک کرد و نقش خود و درباریانش را به جای آن تراشید.

آرامگاه خشایار شاه، داریوش، اردشیر اول و داریوش دوم در این مکان قرار دارد که همه آنها از ویژگی های یکسانی برخوردارند و از بین این آرامگاهها، فقط آرامگاه داریوش اول کتیبه دارد.

فضای خارجی این آرامگاه ها دارای نقش برجسته پادشاه که کمانی در دست دارد، است و در این نقش برجسته دو آتش دان تصویر شده که در گوشه سمت راست نقش ماه مشاهده می شود و در پایین سکو، نقش نمایندگان ملل تابعه تخت شاهی را با دستان خود نگه داشته اند.

نقش رجب از آثار مهم دوره ساسانی یکی از قدیمی ترین آثار این دوره در سراسر ایران است که در سه کیلومتری شمال تخت جمشید، در سمت راست جاده روبه روی راهی که به نقش رستم می رود و در داخل شکافی در کوه قرار دارد. حجاری های نقش رجب شامل چهار نقش برجسته تاجگذاری اردشیر بابکان، تصویر کرتیر، موبد بزرگ و مقتدر اوایل دوره ساسانی، نقش شاپور اول و تاجگذاری شاپور اول ساسانی است.

در نقش برجسته تاجگذاری اردشیر بابکان، اردشیر در حال ادای احترام حلقه شاهی را از اهورامزدا دریافت می کند و بین اهورامزدا و اردشیر نقش دو کودک دیده می شود. نفر سمت چپ احتمالا هرمز اول بوده که حامل افسر شهریاری است و نفر سمت راست می تواند جانشین یا نمادی از اهورامزدا باشد.

مدیر پایگاه تخت جمشید به یافته های اخیر در تخت جمشید و اهمیت آبراهه ها در دوران هخامنشی اشاره کرد و عنوان داشت: بخش مهمی از سازه های آبی در آن دوران، مجموعه ای از سدها، پل ها و بندپل ها یا سدهای تنظیمی است که نمونه های آن ها در دشت پاسارگاد فراوان است و بخشی از آنها به مثابه زیرساختهای مهندسی بشمار می رود که برای رونق اقتصاد کشاورزی و تهیه آب شرب طراحی و برنامه ریزی شده بود و از همین رو، این موضوع امروز یکی از پروژه های بزرگ میراث فرهنگی بشمار می رود.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشیدچنین سازه هایی را شاخص مهندسی و معماری آب دانست و بیان کرد: افزون بر اینها، سدهای خاکی و بندهای بیشمار در دشت مرودشت وجود دارد که یکی از مهمترین آنها بند امیر است که احتمالا از لایه های قدیمی برخوردار بوده که در دوره اسلامی نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

کاهش 80 درصدی گردشگران تخت جمشید در دوران کرونا

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به شیوع ویروس کرونا که باعث کاهش مخاطبان سایت های تاریخی شده، ابراز کرد: مستندنگاری از جمله فعالیت های پایه ای بشمار می رود که از دهه ها قبل انجام شده و با رشد تکنولوژی این ابزار نیز به خدمت گردشگری در آمده است تا جایی که امروز برای ارائه درک سه بعدی از فضاها، واقعیت های افزوده و ماکتها از آنها استفاده می شود.

فدایی میزان ضرر و زیان های مالی وارد آمده به مجموعه جهانی تخت جمشید را بر اثر شیوع کرونا، بسیار شدید توصیف کرد و گفت: درآمد موزه طی 6 ماه گذشته صفر بوده است، آمار گردشگران خارجی صددرصد و آمار گردشگران داخلی نیز 70درصد کاهش یافته است بگونه ای که هم اکنون روزانه 500 نفر، ماهانه 10 هزار نفر و در پنج ماه اخیر تنها 60 هزار نفر از مجموعه بازدید کرده که در مدت مشابه در سال گذشته کاهش هشتاد درصدی را نشان می دهد.

کرونا پای تورهای مجازی را به تخت جمشید باز کرد

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از به روز شدن مجموعه تخت جمشید سخن گفت و توضیح داد: با شیوع کرونا تلاش کردیم که تورهایی مجازی را هم برای موزه و هم برای محوطه میراثی تهیه کنیم و هم اکنون اطلاعات موزه ای تهیه شده و در سایت مجموعه در دسترس قرار دارد و همین کار برای محوطه نیز در حال اقدام است که بتدریج بارگزاری می شود.

وی به بروزرسانی پروژه نور و صدا در تخت جمشید نیز اشاره کرد و گفت: این طرح قبل از انقلاب ایجاد شده و در طی دهه ها آسیب دیده بود؛ بگونه ای که فقط 10 خط از 90 خط نوری آن کار میکرد؛ به بیان دیگر تنها با 10 درصد از ظرفیت اولیه اجرا می شد؛ اما به همت بخش خصوصی و تلاش متخصصان موفق شدیم همه 92 خط را به روز کنیم که قرار بود در عید نوروز افتتاح شود که با توجه به وضعیت همه گیری بیماری میسر نشد.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از ایجاد نورپردازی برای صفه تخت جمشید نیز خبر داد و گفت: با این نورپردازی تخت جمشید از دور قابل دیدن است؛ افزون بر این در هفته دولت سال جاری 40 پروژه در حوزه های زیباسازی، مرمت، گردشگری، ساماندهی، حفاظت و مطالعات پژوهشی در این مجموعه به ثمر خواهد نشست که ریز آنها متعاقبا اعلام خواهد شد.