صنایع دستی راه خود را به بازارچه عودلاجان پیدا کرد

محله عودلاجان و بازارچه تاریخی آن با صنایع دستی حال و هوایی تازه پیدا کرد.

سازمان میراث فرهنگی، شهرداری منطقه 12 و کسبه بازارچه عودلاجان در تهران متعهد شدند که هر یک 33 درصد از هزینه های بهسازی و مرمت بازارچه را تأمین کنند و همچنین در مقابل کسبه متعهد شدند که پس از مرمت و بهسازی بازارچه عودلاجان، شغل خود را به کسبی متناسب با شأن تاریخی بازارچه تغییر دهند.» این خبری بود که شهریور سال 91 داده شد و امید آن می رفت که بازارچه تاریخی عودلاجان که خرابه ای ناامن برای اهالی بازار بود، به گذر صنایع دستی در تهران تبدیل شود اما این اتفاق نیفتاد.

سال ها گذشت و بنای مرمت شده، دوباره رو به خرابی می رفت. مغازه های گذر که نمی توانستند صنایع دستی بفروشند، از محل کسب خود دست شستند، چون اگر باز می کردند اداره مالیات به سراغشان می آمد. آن ها سال ها مشاغلی ازجمله پلاستیک فروشی را تجربه کرده بودند. ترجیح دادند بسته باشند تا گرفتار این مسائل نشوند و یا سرقفلی را اجاره دهند.

در این مدت بارها بازارچه عودلاجان با حضور مسئولان سازمان میراث فرهنگی و شهرداری منطقه 12 افتتاح شد و گفتند که حالا دیگر به وعده هایشان عمل کردند، اما باز هم این بازارچه رونق نگرفت. حالا اما از اول امسال بخش خصوصی طرح خود را به معاونت صنایع دستی و شهرداری داد تا بتواند اینجا را به پاتوق گردشگران تبدیل کند.

از اول امسال این بازارچه را عده ای از زنان سرپرست خانوار که در حوزه فروش صنایع دستی نیز تبحر دارند به دست گرفته اند. آرش سرلک مجری طرح بازارچه صنایع دستی و بهره بردار بازارچه عودلاجان 5 سالی با سازمان میراث فرهنگی قرارداد دارد تا بتواند این بازارچه را با کمک همین زنان به پاتوق صنایع دستی تبدیل کند.

اکنون 50 مغازه در بازارچه وجود دارد که برخی از آن ها وقفی بوده و یا زمین های معارض اطرافش زیاد است. از این تعداد 11 مغازه دار، دوباره مشغول به کار شده اند و صنایع دستی می فروشند و چهار مغازه پلاستیک فروش هستند، اما هنوز تعداد زیادی از آن ها بسته است.

برخی از این مغازه ها صنایع دستی فاخر می فروشند برخی دیگر شبیه به کارگاه شده اند، چون تعدادی جوان در حال یادگیری یکی از این هنرها هستند. برخی دیگر اما مرتبط با حضور گردشگران هستند، یکی غذا می فروشد دیگری نان دست مردم می دهد. آن دیگری سفره خانه ای است و یا کافه گالری که مانتو و شال و روسری هایش صنایع دستی است و یک کافه دارد که چیدمانش از آثار هنری بهره گرفته است.

برخی از زنان فروشنده ها چارقد و پوشیه زده اند و مردان نیز لباس قجری به تن کرده اند. گردشگران که رد می شوند یا می خواهند از آن ها عکس بگیرند و یا کنارشان می ایستند و تماشایشان می کنند. مردم از بازار اصلی به سمت عودلاجان با موسیقی که اول بازارچه نواخته می شود، وارد می شوند. نگاهی به میزهای رنگارنگ چیده شده می کنند و شاید چیزی بخرند.

جلوی برخی از مغازه هایی که کرکره شان را هنوز بالا نداده اند و معلوم نیست صاحبش چه نقشه ای برایش دارد؛ چند زن و مرد میزی را روزی 20 هزار تومان اجاره کرده اند و جلوی خود دارند که روی آن ها صنایع دستی، گل و غذا و یا یکی از هنرهای دستی خودشان را می فروشند. نرخ صنایع دستی که آن ها عرضه می کنند، چون دست ساز خودشان است از همه جا پایین تر داده می شود.

سرلک می گوید که بیشتر آن ها سرپرست خانوار هستند. در کنارشان یکی از هنرمندان به رهگذران و گردشگران آموزش رایگان حکاکی روی چوب می دهد. دیگری سمبوسه داغ دست مردم می دهد و آن یکی کافه سیارش را در دل عودلاجان قرار داده است. آن دیگری ساز می زند. اینجا تا 150 میز گنجایش دارد و می تواند تعدادش بیشتر شود.

مردم در سرتاسر بازار و جاهای مختلف از جمله خیابان ناصر خسرو هم بنرهای افتتاح بازارچه عودلاجان را دیده بودند. روی ماشین برقی های اطراف هم تبلیغ بازارچه عودلاجان شده که به مردم خبر می دهد هر روز می توانند از ساعت هشت صبح تا 5 بعدازظهر سوار بر قطار گردشگری عودلاجان شوند، قطاری که رایگان است و از تقاطع خیابان صوراسرافیل و باب همایون تا سر بازارچه عودلاجان نزدیک به بازار آهنگران می رود و برای مسافرانش یک راهنما توضیح می دهد که چه بناهای تاریخی در مسیر وجود دارد.

بازارچه عودلاجان حالا دیگر جای معتادان و رهگذرانی که با ترس و لرز رد می شدند نیست. می توان گردشگران خارجی را دید که به این بازارچه به همراه راهنمایشان آمده اند. بازارچه ای که اگرچه نزدیک به بازار بزرگ تهران است، اما حتی کرایه مغازه هایش بسیار رقم پایین تری از بازار بزرگ دارد، چون هنوز کسی آن را خوب نمی شناسند.

با این وجود اما آرش سرلک که طی تفاهم سازمان میراث فرهنگی با شهرداری، پروژه عودلاجان را بر عهده گرفته، در نظر دارد تا به قول خودش پاخور در این منطقه زیاد شود. او می گوید: «وقتی گردشگران و مردم به این سمت از بازار رفت و آمد کنند، به بهانه حضور دست فروشان صنایع دستی مغازه های بازارچه نیز رونق می گیرد و کم کم مغازه داران هم برمی گردند. به خصوص که قرار است در ماه رمضان از زمان افطار جشنواره غذای اقوام نیز در گذر حاجیها برپا شود و از مهر ماه نیز هفته های فرهنگی استان های مختلف را در اینجا برپا کنند. اگر این اتفاق بیفتد گردشگران خارجی در کنار بازار بزرگ تهران جایی را برای دیدن صنایع دستی اقوام ایرانی و موسیقی و گردش در جایی متفاوت تر را خواهند داشت. چه بسا ایده شهردار تهران برای بزرگتر شدن طرح بازارچه صنایع دستی تا خیابان پامنار و ناصر خسرو نیز اجرایی شود و این محله های تهران به پاتوق فرهنگیان و گردشگران تبدیل شود.»

منبع: خبرگزاری مهر