این شهر که سابقا در زمان امپراتوری روسیه، تزاریتزین یا تزاریستان و در دوران حکومت سوسیالیستی استالینگراد به نام خود او شناخته می شده، یک مرکز مهم صنعتی برای کشور روسیه به شمار می آید. این شهر، شهرتش را مدیون نبرد معروف و خونین استالینگراد در دوران جنگ جهانی دوم در برابر ارتش آلمان می باشد که معمولا از آن با عنوان بزرگ ترین و خونبارترین نبرد تاریخ یاد می کنند. نام ولگوگراد در سال 1961 توسط شهردار این شهر، از استالینگراد به نام کنونی تغییر پیدا کرد که معنایش "شهر ولگا" می باشد. این کار بخشی از برنامه معروف استالین زدایی، پس از فروپاشی حکومت سوسیالیستی شوروی به شمار می آمد. در سال 2010، جامعه کلیسای ارتدوکس تقاضا کردند که نام این شهر دوباره به تزارتزین برگردد که توسط دولت رد شد. در سال های اخیر نیز برخی از مردم به دلیل زنده نگاه داشتن یاد نبرد استالینگراد درخواست کردند تا نام شهر دوباره به استالینگراد تغییر کند، اما پوتین، رییس جمهور روسیه عنوان کرد که چنین کار مهمی نیاز به برگزاری رفراندوم در میان ساکنین دارد و اکنون 9 روز در سال، نام این شهر به استالینگراد تغییر پیدا می کند. تقریبا تمامی جمعیت 1 میلیون نفری ولگوگراد به زبان روسی صحبت می کنند و شهر دارای آب و هوایی سرد و مرطوب می باشد.