مسجد الاقصی؛ یادآور تاریخ شکوهمند یک ملت

تفریح و مسافرت همیشه آدمی را از خستگی های روزمره رهایی می دهد و به مانند جریانی تازه، پیکر خسته را جان می بخشد. سفر، ناشناخته ها را در مقابل دیدگان آدمی به نمایش می گذارد و عمق تاریخ و طبیعت را هویدا می کند. سفر، خصوصا به همراه دوستان و خانواده می تواند برای مدتی کوتاه ما را از دنیای ماشینی و بی روح جدا کند و متفاوت ترین لحظات را برای ما رقم بزند. اگر مانند ما اهل سفر و گردش میان جاذبه های گردشگری جهان هستید؛ پیشنهاد می کنیم مسجد الاقصی اورشلیم را در لیست سفرهای خود بگنجانید، مسجدی که رازهای بیشماری را در بطن خود و برای نسل ها به یادگار گذاشته است. برای آشنایی هرچه بیشتر شما همراهان مجله گردشگری همگردی با این مسجد، ما این مقاله را نوشتیم. پس اگر مشتاق شنیدن داستان های اسرارآمیز معماری مسجد الاقصی هستید، ما را همراهی کنید.

اورشلیم، شهری با تاریخی رمزگونه

برای شروع بهتر است، کمی از اورشلیم برایتان سخن بگوییم تا بهتر درک کنید که این مسجد دیدنی در چگونه دیاری بنا شده است. این شهر، منطقه ای در خاورمیانه بوده و بین دریای مدیترانه و سیاه واقع هست. اورشلیم یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان و دارای سه مذهب اصلی ابراهیم (یهودیت، مسیحیت و اسلام) است. اسرائیل و تشکیلات خود گردان فلسطین، اورشلیم را به عنوان پایتخت خود معرفی می کنند، چرا که اسرائیل مؤسسات دولتی اولیه خود را در آنجا نگه می دارد و دولت فلسطین آن را به عنوان جایگاه قدرت پیش بینی می کند. با این حال، نه ادعا به طور گسترده درباره این منطقه به رسمیت شناخته شده اند. در طول تاریخ، اورشلیم حداقل 2 بار تخریب، 23 بار محاصره، 52 بار مورد حمله و 44 بار اشغال کامل شد. بخشی از اورشلیم که شهر داوود نامیده می شد، از هزاره چهارم قبل از میلاد باقی مانده و همچنان پا برجاست. اورشلیم در جنوب پلات فلات و در کوه های یهودا قرار دارد که شامل کوه زیتون (شرق) و کوه اسکوپوس (شمال شرق) هست. کل اورشلیم توسط دره ها و رودخانه های خشک محاصره شده و آنطور که در کتاب مقدس عنوان شده، اورشلیم توسط جنگل های بادام، زیتون و درختان کاج احاطه می شود ولی در طول قرن ها جنگ و غفلت، این جنگل ها نابود شدند. کشاورزان در منطقه اورشلیم، تراس های سنگی در امتداد دامنه ها برای نگهداری خاک ساختند و این ویژگی هنوز هم از دیدنی های اورشلیم به حساب می آید. تامین آب همیشه یک مشکل عمده در این شهر دیدنی بوده که توسط شبکه پیچیده آبشارهای باستانی، تونل ها و مخازن موجود تا حدودی رفع شده است. این شهر با تابستان های گرم و خشک و زمستان های خفیف و مرطوب مشخص می شود و طوفان های برف معمولا یک یا دو بار در سال اتفاق می افتند. ژانویه، سردترین ماه بوده و میانگین دما 9.1 درجه سانتیگراد است. ژوئیه و اوت گرمترین ماه ها با میانگین درجه حرارت 24.2 درجه سانتیگراد هستند. بیشتر آلودگی هوا در اورشلیم از ترافیک وسیله نقلیه می آید و بسیاری از خیابان های اصلی برای جمع آوری چنین حجم زیادی از ترافیک ساخته نشده و منجر به تراکم ترافیک و منوکسید کربن هواست. اورشلیم برای حدود 3000 سال به یهودیت، حدود 2000 سال به مسیحیت و حدود 1400 سال به اسلام گرایش داشته است. 2000 سالنامه آماری اورشلیم 1204 کنیسه، 158 کلیسا و 73 مسجد در این شهر را فهرست می کنند. از لحاظ تاریخی، اقتصاد اورشلیم تقریبا به طور انحصاری توسط زائران مذهبی پشتیبانی شده زیرا دور از بنادر عمده قرار داد. در سال 2010، اورشلیم به عنوان نخستین شهر تفریحی در سفر به آفریقا و خاورمیانه توسط مسافرین نامیده شد. مردم این منطقه از جهان به زبان عبری سخن می گویند و رسم الخط خاص خود را دارند. ما را ترک نکنید که اسرار پنهان در پس دیوارهای مسجد الاقصی اورشلیم باقی هستند.

مسجد الاقصی، مسجدی دیدنی و باشکوه در پناه سرزمینی زیبا

حال که تا حدودی با جذابیت های اورشلیم آشنا شدید، شما را به توری کوتاه به مسجد الاقصی می بریم. این مسجد تاریخی در شهر اورشلیم قرار داشته و سومین مکان مقدس در اسلام است. این مکان در بالای کوه معبد ساخته شده و به عنوان حرم شریف در اسلام شناخته می شود. مسلمانان معتقدند که پیامبر اسلام در طول سفر شبانه از مسجد مقدس شهر مکه به الاقصی منتقل شده است. این مسجد دیدنی در اصل یک نمازخانه کوچک بوده که توسط عمار، خلیفه دوم ساخته شد، اما توسط خلیفه امیدیان عبدالمالک بازسازی و گسترش یافت و در سال 705 میلادی توسط فرزند الولید به پایان رسید. مسجد به وسیله زلزله ای در سال 746 به طور کامل نابود و در سال 754 توسط خلیفه المنصور عباسی بازسازی شد. زلزله دیگری، بیشتر بخش های مسجد الاقصی اورشلیم در سال 1033 نابود کرد، اما دو سال بعد خلیفه علی عظیم زهیر یک مسجد دیگر را ساخت که طرح آن در ساختار فعلی حفظ شده است. موزاییک ها در انتهای کیبره ناف همچون زمان خود قوس دارند و در طول دوره های بازسازی دوره ای، سلسله های مختلف حاکم بر خلافت اسلامی بخش های متفاوتی مانند گنبد، نما، مینا و ساختار داخلی بدان اضافه شد. مسجد الاقصی دوره ای از زمان به دست صلیبیون افتاد، اما بعد از بازپس گیری در سال 1187 به عنوان یک مسجد بازسازی شد. بازسازی، تعمیرات و اضافه سازی بیشتر سال ها بعد توسط ایوبید، ماملوکس، عثمان و شورای عالی اسلامی صورت گرفت. امروزه، شهر قدیم تحت کنترل اسرائیل بوده، اما مسجد الاقصی اورشلیم تحت حکومت اسلامی مردم قرار دارد. این مسجد در نزدیکی مکان های تاریخی قابل توجه یهودیت و مسیحیت واقع شده و از جمله مهمترین دیدنی های این منطقه تاریخی هست.

معماری مسجد الاقصی

مساحت مسجد الاقصی اورشلیم حدود 4600 مترمربع بوده و می تواند تا 5000 عبادت کننده داشته باشد. این مکان دیدنی 83 متر طول و 56 متر عرض دارد و برخلاف گنبد راک که معماری کلاسیک بیزانس را نشان می دهد، مسجد دارای ویژگی معماری اولیه اسلامی هست. گنبد کنونی توسط الزهر ساخته شده و از چوب با پوشش سرب است. در سال 1969 میلادی، گنبد با بتن بازسازی شده و با آلومینیوم روکش داده شد. در سال 1983، پوشش بیرونی آلومینیوم با هدایت جایگزین شد تا با طرح اصلی آززاهیر مطابقت داشته باشد. گنبد العقاس یکی از چندین گنبد معماری مسجد الاقصی بوده که در دوران معراب و در طول دوره های امویان و عباسی ساخته شد. داخل گنبد با دکوراسیون قرن چهاردهم رنگ آمیزی شده است. در طول آتش سوزی 1969، نقاشی ها غیرقابل تصوری از دست رفته، اما به طور کامل با استفاده از تکنیک تراگژیو تعدادی از آن ها بازسازی شده اند. نمای مسجد، در سال 1065 میلادی به دستورالعمل خلیفه المستنصیر بیلاه فاطمیان ساخته شد. این قسمت تزئین شده با نرده هست، ولی جنگجویان صلیبی آن را مورد هدف قرار دادند و مدتی بعد، نما توسط آیووبیدها بازسازی شد. معماری مسجد الاقصی شامل چهارده سنگ آرک بوده که بیشتر آن ها از سبک رومانسک است. مسجد الاقصی دارای هفت پاساژ ناپیوسته و چندین سالن کوچک بوده و 121 پنجره شیشه ای رنگی دارد که حدود یک چهارم آن ها در سال 1924 بازسازی شدند. داخل این مسجد توسط 45 ستون پشتیبانی می شود که 33 مورد از سنگ مرمر سفید بوده و ردیف ستون های مرکزی، سنگین و خالی هستند. پایتخت ها در راهروی شرقی از یک طرح سبز با شکل سنگین الگو گرفته و آن هایی که در شرق و غرب گنبد قرار دارند، سبدی شکل هستند، اما کوچکتر و مناسب قرار گرفته اند. ستون ها و پایانه ها توسط یک نوع معماری به هم متصل می شوند و شامل تکه هایی از چوب هستند. چشمه اصلی مسجد که به نام کاسه شناخته می شود، در شمال مسجد واقع شده و از طرف عبادت کنندگان برای انجام وضو، شستن دست، پا و صورت قبل از ورود به مسجد استفاده می شود. این بخش از معماری مسجد الاقصی نخستین بار توسط امویان در سال 709 ساخته شد، اما در سال 1327-28 فرماندار تانکیز آن را بزرگتر کرد تا به عبادت کنندگان بیشتر برسد.