گل نوشته های هخامنشی همزمان با شروع هفته میراث فرهنگی رونمایی شد

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، گل نوشته های هخامنشی همزمان با شروع هفته میراث فرهنگی رونمایی شد.

علی دارابی در آیین گرامیداشت روز جهانی موزه و آغاز هفته میراث فرهنگی که در موزه ملی ایران برگزار شد، با قدردانی از رسانه ها که باعث بلندتر شدن صدای میراث و توجه بیشتر مردم به میراث فرهنگی شده اند و همچنین با تبریک دهه کرامت گفت: امسال همزمان با هفته میراث فرهنگی در 11 استان و 14 نمایشگاه بیش از 120 اثر کمتر دیده شده موزه ملی ایران را به نمایش گذاشتیم.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره تجزیه و تحلیل شعار روز جهانی موزه (موزه ها برای آموزش و پژوهش) اظهار داشت: معاونت میراث در سال 1403 چند کار را در اولویت قرار داده است، نخست پایان پروژه های عمرانی از جمله موزه جیرفت است و در ادامه نهضت مرمت بناها و نهضت آموزش و پژوهش در سراسر کشور است.

وی پیرامون اینکه گل نوشته های هخامنشی همزمان با شروع هفته میراث فرهنگی رونمایی شد، اضافه کرد: براساس اهمیت موضوع آموزش و پژوهش شورایی با این عنوان در وزارتخانه در بالاترین سطح تشکیل شده است، که شنبه ها یک هفته در میان تشکیل جلسه می دهد و پروژه های معتبر و مهمی را در دو سال اخیر با همکاری دانشگاه ها در دست اجرا دارد.

دارابی همچنین گفت: نخستین بار در سند بالادستی نظام جمهوری اسلامی، فصل 17 به حوزه وزارت میراث فرهنگی اختصاص یافته و در برنامه هفتم توسعه احکام مترقی تصویب شده است.

تدوین 2 سند ملی میراث فرهنگی و موزه داری

معاون میراث فرهنگی همچنین تدوین دو سند ملی میراث فرهنگی و موزه داری در ایران را در زمره پروژه های مهم وزارت میراث فرهنگی اعلام کرد و گفت: کارهای این دو سند رو به پایان است، که تقدیم شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد شد. یکی از مهمترین اتفاقات در این سند این است که تکلیف مرجعیت استانداردسازی و مدیریت و امور هماهنگی در موزه داری کشور روشن می شود. ما به دنبال این هستیم که در هر شهر، یک موزه ایجاد شود.

دارابی اظهار داشت: طرح توسعه موزه ملی ایران موسوم به «میدان مشق» جزو سند انتظار دولت سیزدهم مصوب شده و در برنامه جانمایی شده است و امیدوارم این آرزوی بیش از دو دهه و این کار بزرگ محقق شود.

معاون میراث فرهنگی با اشاره به انجمن خیرین میراث فرهنگی که راه اندازی شده است، گفت: با کمک خیرین تعدادی از پروژه های مرمتی در استان های سیل زده اخیر از جمله سیستان و بلوچستان در حال انجام است.

آیین گرامیداشت روز جهانی موزه شنبه 29 اردیبهشت همزمان با هفته میراث فرهنگی با حضور جمعی از نمایندگان سفارتخانه های خارجی مقیم در ایران و همچنین دفتر یونسکو، باستان شناسان و مدیران موزه های خصوصی و دولتی در موزه ملی ایران برگزار شد.

کدام آثار در کدام استان ها نمایش داده می شوند؟

همزمان با برپایی این آیین، 14 نمایشگاه موقت در 11 استان به صورت برخط با اعلام علی دارابی، قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، رونمایی شد و بیش از 120 اثر کمتر دیده شده موزه ای و باستان شناسی ایران همزمان با روز جهانی موزه در 11 استان کشور رونمایی شد و همچنین تعدادی از برترین موزه داران تجلیل شدند.

این آثار که از موزه ملی به بهانه هفته میراث فرهنگی و روز جهانی موزه به 11 استان کشور «موقتی» منتقل شده اند، شامل جام زرین حسنلو (آذربایجان غربی)، سکه های تاریخی (آذربایجان شرقی)، تخته بازی (سیستان و بلوچستان)، جام خشایار (فارس)، سکه سیمین ولایتعهدی (خراسان رضوی)، 10 قطعه پارچه (اصفهان)، اسطرلاب (قزوین)، اشیاء زیویه (کردستان)، اشیاء سنگ صابونی (کرمان)، جام زرین عمارلو (گیلان) و 10 ظرف سفالی (مازندران) است.

در این نشست همچنین شعار روز جهانی موزه که امسال «موزه ها برای آموزش و پژوهش» است، پخش شد. همچنین کلیپی از عملکرد دولت سیزدهم درباره موزه نمایش داده شد که به ثبت رکورد 60 میلیون بازدید، استرداد 3 هزار و 536 اثر به ایران، که شامل استرداد 3506 لوح از آمریکا، یک نقش برجسته و 29 قلم شیء از فرانسه، تمدید 137 پروانه مجموعه داری در طول فعالیت این دولت اشاره شد.

در ادامه به بهانه رونمایی از الواح هخامنشی استردادی، کلیپی با این موضوع پخش شد.

هادی میرزایی، مدیر کل موزه ها در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این مراسم با اشاره به تصویر پوستر روز جهانی موزه یادآور شد: تصویر استفاده شده در این پوستر برداشتی از خط کشف شده در جیرفت است که تاریخ خط را تغییر داد.

او سپس به بخشی از اقدامات موزه ها و نقش اجتماعی و فرهنگی آنها اشاره کرد و از بزرگان این حوزه از جمله «محمد حسن سمسار» یاد کرد.

سید احمد محیط طباطبایی، رئیس کمیته ملی موزه ها (ایکوم ایران)، از نقش و جایگاه موزه ها گفت و تاکید کرد: جایگاه موزه در یک کشور نشان از جایگاه توسعه یافتگی آن کشور است. موزه یکی از مهمترین شاخص های توسعه یافتگی است و اگر می خواهیم آینده مطمئن و پایداری داشته باشیم، باید به جایگاه موزه توجه کنیم.

وی همچنین اظهار داشت : مسأله آب، گرم شدن زمین و فرونشست بر می گردد به اینکه با حافظه موزه ای با این مسائل برخورد می کنیم یا مثل یک کشور تازه کشف شده برخورد خواهیم کرد.

در ادامه این مراسم، با حضور معاونان صنایع دستی و میراث فرهنگی، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی، رئیس کمیته ملی موزه ها (ایکوم)، مدیر موزه ملی ایران، مدیر کل موزه ها و همچنین مدیر کل روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مدیر موزه ملک، استاد پیشکسوت محمد حسن سمسار، محمدرضا کارگر، مدیرکل اسبق موزه های کشور از برترین موزه داران در روز جهانی موزه ها تجلیل شد.

بخش حفاظت آثار

• حسن فیضی راد

بخش مسئول برتر موزه

• کاظم فدائیان (رئیس گروه موزه های استان قم)

بخش مدیر برتر موزه

• معصومه دیداری (موزه بوعلی همدان)
• احسان صانعی (موزه آوا و نوای اصفهان)
• عبدالله سپاهی (مدیر موزه مردم شناسی تاس و کپل استان سیستان و بلوچستان)
• فرنوش نظری (موزه آب استان گلستان)
• فاطمه حاتمی (موزه دوره اسلامی موزه ملی ایران)

بخش موزه دار برتر

• الهام نصرت نظامی (مجموعه فرهنگی تایخی سعدآباد)
• امین بصیری (موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس استان بوشهر)

بخش امین اموال برتر

• نفیسه گوهری سیچانی (کاخ موزه چهل ستون اصفهان)
• بهناز ابراهیم تبریزی (مجموعه جهانی کاخ گلستان)
• الهام افکاری (کرمانشاه)

بخش حفاظت گر برتر

• حمزه حمزه (خراسان جنوبی)
• وحید برنوس (کرمانشاه)
• سحر فروزان پور (موزه جندی شاپور استان فارس)

بخش راهنمای برتر

• محمد علی صبور صادق زاده (موزه حکیم ابوالقاسم فردوسی)
• ندا میرعمادی (مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران)

بخش مراقب برتر موزه

• صمد علی نژاد (مجموعه جهانی کاخ گلستان )
• مهدی حاجوی (موزه ملی ایران)

بخش پژوهشگر برتر

• محمد سهرابی (موزه گوهرسنگ های ایران)

بخش مجموعه دار برتر

• بهمن جلیلی (موزه مردم شناسی سوباتان و تالش)
• ناصر بخشی (مجموعه اسناد تاریخ معاصر آذربایحان شرقی)
• حسن پاکزادیان (مجموعه مردم شناسی و سکه استان سمنان)

بخش معرفی و آموزش

• فائزه امین دهقان (کاخ گلستان)

رونمایی از گل نوشته های هخامنشی استردادی از آمریکا

همچنین همزمان با فرا رسیدن 29 اردیبهشت روز جهانی موزه ها، تعدادی از الواح هخامنشی استردادی از آمریکا با حضور علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور در محل سالن ایران باستان موزه ملی ایران رونمایی شد.

در این مراسم که جمعی از سفرا و مسئولان نمایندگی های سیاسی کشورهای خارجی، علی طلوعی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی، مریم جلالی معاون صنایع دستی کشور، سردار حسن مهری فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی، جبرئیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران و جمعی از مدیران و فعالان و پیشکسوتان حوزه موزه داری کشور نیز حضور داشتند، گزیده ای از الواح هخامنشی رونمایی شد.

3 هزار و 536 لوح هخامنشی هم زمان با سفر رئیس جمهور به آمریکا در شامگاه 30 شهریور 1402 بعد از 85 سال به کشور بازگشت و در محل موزه ملی ایران قرار گرفتند.

جبرئیل نوکنده، مدیر موزه ملی ایران در رونمایی الواح هخامنشی در موزه ایران باستان گفت: یکی از افتخارات ما در سرزمین ایران گل نوشته های کاوش تخت جمشید است که در سال 1311 خورشیدی در باروی تخت جمشید کاوش شده است . این مجموعه ارزشمند اطلاعات کم نظیر از ساختار سازمان اداری و نظام اجتماعی در اختیار می گذارد.

به گفته او، اطلاعاتی که این گل نوشته ها در اختیار می گذارد قبلاً در سنگ نوشته ها دیده نشده و لایه دیگری از فرهنگ و هنر ایران و احترامی را که برای کارگران، زنان و متخصصان و امنیت مسافران در دوره هخامنشی قائل است، نشان می دهد. اکنون شفافیت درست و دقیقی از اقتصاد و نظام اجتماعی هخامنشی داریم.

مدیر موزه ملی ایران گفت: براساس مطالعات انجام شده محتوای این الواح، شامل نامه ها، اسناد اداری، دست نوشته های یک کاتب، شاه و دربار، شخصیت های تاریخی، مهرهای بایگانی، کارگران، تولید، مسافران و ایزدان پارس است. این اسناد متعلق به دوره داریوش بزرگ در 509 پیش از میلاد است.

الواح از باروی تخت جمشید و در کاوش هایی که ارنست هرتسفلد، باستان شناس آلمانی حضور داشت، بدست آمده و تخمین زده شده است که این یافته شامل حدود 30 هزار یا بیشتر لوح و قطعات گلی کتیبه دار و مهر و موم شده بوده است. آن زمان امکان خواندن الواح در ایران وجود نداشت، در نتیجه در هنگام امانت سپاری، از الواح صورت برداری دقیق نشد.

طبق اعلام موسسه شرق شناسی، مقرر شده بود آن مؤسسه دو بار در سال از خزانه داری آمریکا، صدور مجوز انتقال الواح به ایران را تقاضا کند تا بتواند سالانه 5000 لوح را مسترد کند، رویه ای که در مقاطعی به درستی طی نشده و روند بازگشت این الواح را طولانی کرده است.

تا کنون پنج محموله از این گل نبشته ها در سالهای 1327، 1330، 1383، 1398 و 1402 به ایران بازگردانده شده است. گفته شده است هنوز بیش از 10 هزار قطعه گل نوشته در موسسه شرق شناسی شیکاگو وجود دارد که بنابر آخرین اظهارات مسئولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بازگشت آنها به کشور در حال پیگیری است.