اجرای طرح پژوهشی حسابهای اقماری گردشگری در پژوهشگاه میراث فرهنگی

خبرگزاری مهر/ براساس گزارش های منتشر گشته، اجرای طرح پژوهشی حسابهای اقماری گردشگری در پژوهشگاه میراث فرهنگی صورت می پذیرد.

مصیب امیری، رئیس پژوهشگاه در افتتاحییه مراسم بزرگداشت هفته پژوهش تصریح کرد: پژوهشگاه به عنوان یک مؤسسه پژوهشی مأموریت محور، وظیفه پاسخگویی به سوالات تخصصی جامعه در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را بر عهده دارد.

او گفت: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برای اینکه بتواند از این جایگاه تخصصی خود دفاع کند در سالیان اخیر تلاش کرد ضمن تقویت بدنه پژوهشی خود از حیث توان علمی و کاربردی سازی، تعامل حرفه ای با مدیران و کارشناسان حوزه های تخصصی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برقرار کند.

به اعتقاد امیری، چنانچه پژوهشگران این حوزه نتوانند در بستر چالش های اجرایی این حوزه آبدیده تر شوند و صرفا بر پایه آموزش های نظری دانشگاهی بخواهند سکان هدایت تحقیقات و پژوهش های گردشگری و میراث فرهنگی را بر عهده بگیرند هرگز نمی توانند پژوهش هایی با نتایج منطبق با نیازهای اجرایی این حوزه را راهبری و به انجام رسانند.

او با بیان اینکه معاونت های اجرایی و حوزه ای تخصصی تابعه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از مهمترین ذینفعان پژوهشگاه برای طرح پرسش های تخصصی و گرفتن پاسخ های کاربردی هستند، افزود: اعتقاد داریم اگر ارتباط منطقی بین سیاست های اجرایی وزارت و طرح های پژوهشی پژوهشگاه برقرار نشود به عبارتی دیگر چنانچه تصمیمات اجرایی در معاونت های تخصصی وزارت بدون پشتوانه پژوهش های پژوهشگاه اتخاذ یا در نقطه مقابل طرح های پژوهشی این مرکز در راستای پاسخگویی به سوالات˓ دغدغه ها و مسائل مبتلابه حوزه های تخصصی طراحی و پیگیری نشود˓ هم حوزه های اجرایی وزارت و هم پژوهشگاه در دستیابی به اهداف و مأموریت های خود ناکام خواهند ماند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: مؤلفه تأثیرگذار دیگری که باید در طراحی و انجام پژوهش های پژوهشگاه مدنظر قرار گیرد، مسائل روزمره مردم و جامعه در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که باید به آن پرداخته شود و اگر برنامه ها و سیاست گذاری های اجرایی، علمی و پژوهشی بدون پیش بینی و در نظر گرفتن روندهای زندگی روزمره مردم و نیز روندهای حرفه ای بازار کار این حوزه تدوین و بکار گرفته نشوند یا حتی از نظر زمانی تأخیر داشته باشد نه تنها کارایی لازم را پیدا نخواهند کرد بلکه بخش عمده ای از توان و انرژی حوزه های سیاست گذاری و پژوهشی را هم مصروف نظام بخشیدن به توسعه ناهمگون و رشد غیر استاندارد و نامتوازن در این حوزه خواهد کرد.

به عبارت دیگر، رویکرد پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بنیان نهادن پلی میان گذشته و حال و عمق بخشی به شناخت و دانش موجود در حوزه های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و کاهش شکاف نسلی است.

او با اشاره به اینکه گذشت سالیان متمادی پژوهش های دانشگاهی هنوز نتوانسته جایگاه و تأثیر لازم را در مدیریت این حوزه در سطح کشور داشته باشد و عوامل متعددی در این امر دخیل هستند، گفت: برخی از این عوامل مربوط به نظام آموزشی و متولی انجام پژوهش و تولید علم در دانشگاه ها است که از ضعف در تعریف مسأله و مسأله یابی تا انجام پژوهش هایی با استانداردهای لازم مربوط می شود، برخی دیگر از عوامل نیز به عدم توانایی دستگاه های اجرایی و فعالان بخش خصوصی این حوزه در بکارگیری و اجرای نتایج تحقیقات و پژوهش ها مربوط می شود.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه براساس بررسی ها و آسیب شناسی که اخیرا در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صورت گرفت، مسائل و چالش هایی شناسایی شد به تشریح برخی از این موارد پرداخت و گفت: پژوهش های این حوزه پراکنده˓ عموماً برخاسته از انگیزه های شخصی بوده با رویکرد سیاستی منسجم˓ ماموریت گرای بلند مدت و برنامه محور با هدف پاسخگویی به نیازهای بنیادین جامعه و این عرصه صورت نمی گیرند.

او افزود: فعالیت های پژوهشی موجود به لحاظ گسست تجربی و عملیاتی با فعالان حوزه های تخصصی˓ اجرایی و فعالان بازار و صنعت عملاً به نتایج کاربردی دقیق و منطبق با نیاز این بخش ها منجر نمی شوند.

امیری خاطرنشان کرد: پژوهشگران فعال در این حوزه به لحاظ نداشتن ارتباط مؤثر با ذینفعان اصلی و دور ماندن از دغدغه ها و مشغله های بازار کار عملاً از امتیازاتی که نسبت به پژوهشگران دانشگاهی دارند نتوانسته اند برخوردار شوند و فعالیت های آنها مزیت آفرین نشده است، به عبارت دیگر تفاوتی میان پژوهش های پژوهشگاه با پژوهش های دانشگاهی از منظر کاربردی وجود ندارد.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینکه در پژوهش های انجام گرفته بیشتر به مسائل گذشته تمرکز شده و ارتباط منطقی بین مسائل نسل های گذشته با مسائل جاری جامعه ایرانی برقرار نشده یا کمتر بوده است، گفت: در همین راستا و با بهره مندی از نگاه و رویکرد مردم محور دولت و شخص وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در تنظیم برنامه ها و سیاست های کلی پژوهشگاه در یکسال گذشته تلاش شده، با حرکت به سمت پژوهش های کاربردی و مورد نیاز مردم و جامعه ایرانی اسلامی، تعامل صحیح و قاعده مندی با معاونت ها، ادارات کل استانی و سایرحوزه های تخصصی و اجرایی وزارت و نیز با مراکز علمی و پژوهشی کشور تعریف و در دستور کار همکاران و پژوهشگران پژوهشگاه قرار گیرد، با توجه به اینکه گزارش مبسوط تری بصورت مکتوب تهیه شده است.

امیری در ادامه با بیان اینکه صرفاً یک نمونه از اقداماتی که در پژوهشگاه منطبق با شاخص های فوق الذکر در حال انجام است گفت: اغلب ما اعتقاد داریم گردشگری خیلی بزرگ و مهم است، می تواند جایگزین نقش نفت در اقتصاد کشور باشد و…اما وقتی از ما سوال می شود که این صنعت چقدر بزرگ است؟ اندازه و ابعادش چقدر هست؟ سهم این صنعت در تولید ناخالص داخلی چقدر است؟ چقدر اشتغال در کشور ایجاد می کند؟ چقدر درآمد مالیاتی برای دولت ایجاد می کند؟ چقدر حقوق و دستمزد برای کارکنان این صنعت اعم از دولتی و خصوصی پرداخت می شود؟ پاسخ دقیق و مستندی نداریم، زیرا آمار و اطلاعات دقیق و مستندی نداریم.

او با بیان اینکه از طریق تعداد مهرهای ورودی که نیروی انتظامی در مبادی ورودی روی گذرنامه افراد خارجی می زند، اعلام می کنیم که این تعداد گردشگر وارد کشور شده است اما اینکه اینها دقیقاً چه نوع گردشگرانی هستند و با چه اهدافی وارد کشور شده اند؟ چند روز در ایران بودند و چقدر هزینه کرده اند و…اطلاعات دقیقی نداریم، افزود: حتی تعداد ایرانیان خارج از کشور که سالانه وارد کشور می شوند با اهداف گردشگری، ما خبر نداریم.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: برای مثال تازه با این کار پژوهشی که در سال 1400 انجام گرفت، متوجه شدیم که اصلاً ایرانیان خارج از کشور که همه می دانیم تعدادشان کم هم نیست، در آمار گردشگران ورودی ما محاسبه نمی شوند، زیرا موقع ورود با گذرنامه ایرانی وارد می شوند و موقع خروج با گذرنامه خارجی می روند و تازه به حساب گردشگران خروجی هم گذاشته می شوند به عبارتی نه تنها مزیتی برای گردشگری از حیث ارزآوری و… بحساب نمی آیند بلکه در زمره گردشگران خروجی بحساب می آیند که ارز از کشور خارج می کنند.

یا وقتی بانک مرکزی گزارش حساب های ملی منتشر می کند، چون حسابی به نام حساب گردشگری تعریف نشده، عملاً این صنعت دیده نمی شود و در خوشبینانه ترین شکل صنعت گردشگری در زیر بخش خدمات و صرفاً با عناوین هتل و رستوران سنجیده می شود که می دانیم خلاصه کردن گردشگری فقط در این دو واژه جفا به این صنعت است.

او با بیان اینکه حالا چطور می توانیم این دغدغه های اساسی را برطرف کنیم و به دولت و سیاست گذاران اقتصادی کشور تصویر دقیق و مؤثری از گردشگری ارائه دهیم و اثبات کنیم که گردشگری مهم است تا در مقابل امتیازاتی برای فعالان صنعت بگیریم، بی تردید باید این حساب اقتصادی گردشگری را ایجاد کنیم تصریح کرد: این کار در قالب طرح پژوهشی حساب های اقماری گردشگری از دو سال پیش در این پژوهشگاه در حال انجام هست، حدود 90 درصد کار انجام شده و 10 درصد آن نیز در حال انجام هست.

امیری در پایان پیرامون اجرای طرح پژوهشی حسابهای اقماری گردشگری در پژوهشگاه میراث فرهنگی افزود: با این کار نه تنها ما آمار و اطلاعات ریز و دقیق و مستندی از هزینه و درآمدهای گردشگری، میزان اشتغال، اطلاعات مخاطب شناسی و…برای برنامه ریزی، بازاریابی و توسعه زیرساختهای گردشگری داریم، بلکه وزارتخانه را تبدیل به مرجع مستند و تخصصی اطلاعات اقتصادی و گردشگری برای دستگاه های مختلف نظیر بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، مجلس و…می کنیم.