آشنایی کامل با آتشکده نیاسر در کاشان

آتشکده نیاسر کاشان که برروی تپه ای صخره ای و بلند و بالاتر از چشمه اسکندریه واقع شده است منطقه ای که خودش به عنوان یک منطقه ی توریستی و گردشگری شناخته می شود سبب شده است که این بنا روز به روز معروف تر و مشهور تر شود و به عنوان یکی از معروفترین چهار تاقی های ایران شناخته شود. گفته می شود که قدمت این بنا به اواخر دوران اشکانیان و یا اوایل دوران ساسانیان بازمی گردد یعنی چیزی در حدود1800 سال پیش ساخته شده است و از کاربری این بنا هم بر اساس پژوهش هایی که در این زمینه صورت گرفته می توان این طور فهمید که از این سازه به عنوان یک نشان راهیابی، یا آتشگاه و قبر بزرگان و یا به یک بنای یاد بود بوده است. آتشکده ها و نیایشگاه ها دارای سابقه ی چندین هزار ساله بوده که تعدادی از انها توسط موبدان و برای حفاظت از اتش مقدس استفاده می شده و تعدادی نیز به عنوان محلی برای پرستش مردم عادی بوده است. پس با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای اطلاعات بیشتر از آتشکده نیاسر در کاشان....

معماری آتشکده نیاسر

عناصر و تمام جزئیات این بنا دارای توازن و هماهنگی خاصی می باشد و بر روی زیر بنایی به شکل مربع استوار گشته است و دارای طول 14 متر و عرض نیز 14 متر می باشد و در واقع از یک اتاق تشکیل شده است در کف بنا و دقیقا در وسط ان گودالی وجود داشته که آتش مقدس را در ان نگهداری می کردند. بنای آتشکده نیاسر به صورت ذوزنقه ای با اضلاع تقریبا 12 متری بوده که با قاعده ای مربع شکل ساخته شده است و از ملات گچ و سنگ های رسوبی در ساخت آن به کار برده شده  و در طراحی گنبد ان می توان این بنا را جزو شاخص ترین بناها در زمینه تبدیل پلان مربعی شکل به گنبدی دایره ای می باشد. 
اگر از خارج بنای آتشکده نیاسر کاشان به آن نگاه کنیم آن را به مانند توده ای مکعبی شکل می بینیم که دارای 4 دهانه درگاهی عریض می باشد که بر روی ان حد فاصل گنبد و زیر بنا قرار گرفته است و دارای طرحی مکعبی شکل بوده و از داخل بنا از طرح چهار گوش زیر بنا به صورت تدریجی و رفته رفته انحنایی به شکل مدور گنبدی به دست می آید و به سبک صومعه ها می باشد و بر دیواره های شبستان مربع استوار گشته است.
چهار تاقی نیاسر را که به اردشیر بابکان منتسب می دانند، دارای گنبدی به شکل تخم مرغ می باشد و ازملات گچ و سنگ در ساخت بنای ان استفاده گردیده و گفته می شود که در زمان های گذشته با گچ بر روی ان تزئیناتی انجام شده بود. البته این بنایی که می بینیم جزو نمونه های بارز گنبد ساسانی می باشد که بعد از تخریب به شکل اولیه آن باز طراحی گردیده است.
چهار تاقی نیاسر که در فهرست آثار ملی ایران و در تاریخ 21 آبان ماه سال 1317 و به شماره  ثبت 316 به ثبت رسیده است بر اثر حمله ی سپاهیان اعراب کاملا ویران شده بود اما مجددا مردم آن را بازسازی کردند و امروزه بنای ان احیا شده و یاداور تاریخ باشکوه و باعظمت این کشور بزرگ می باشد.
در مورد این آتشکده و کاربری آن بین محققان و پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد، عده ای بر این عقیده تاکید دارند که این بنا در واقع یک بنای علمی باستانی بیش نبوده است، در واقع آنها می گویند که چهارتاقی نیشابور طوری ساخته شده است که در میانه هر یک از فصل های سال می توان طلوع و غروب خورشید را از یکی از روزنه های تعبیه شده در ان مشاهده نمود و جزو کهن ترین تقویم های آفتابی در ایران و کل دنیا می باشد که تا به امروز سالم مانده و به اشتباه به عنوان آتشکده در ذهن مردم شناسانده شده است. و به عقیده این گروه این بنا دارای دقت محاسباتی تقویمی بالایی نسبت به بناهای دیگر در کل جهان است. البته اگر هم این طور باشد و عقیده این گروه درست باشد باز هم تضادی بین آتشکده بودن و یا تقویم آفتابی بودن وجود ندارد زیرا از دیر باز در معماری ایرانی ما شاهد بناهایی با کاربری های چند منظوره هستیم.

کاربرد تقویمی بنای آتشکده نیاسر کاشان

این بنا به گونه ای طراحی شده است که با شروع یک فصل جدید و در اولین روز و درمیانه فصل می توان در میان پایه های بنا پرتوهای نورخورشید را به گونه ای خاص مشاهده نمود و هنوز که هنوز است این پدیده ی جالب قابل روئیت می باشد. هرساله برای بررسی طلوع خورشید دانشگاه کاشان و پایگاه میراث فرهنگی نیاسر مراسمی را برگزار می کنند که در ان در چهار طاقی نیاسر به بررسی میدای طلوع خورشید در اولین روز هر فصل سال پرداخته می شود.