روستای کزج یکی از زیباترین روستاهای استان اردبیل است

سیری در ایران/ براساس آخرین خبر و گزارش های بدست رسیده، روستای کزج یکی از زیباترین روستاهای استان اردبیل است.

روستای کزج جز 12 روستای هدف گردشگری اردبیل و 10 روستای دارای بافت با ارزش معماری سنتی در کشور محسوب می شود و نام آن برگرفته از کلمه «کزه» یعنی چوبدستی است. این روستا به عنوان سنتگاه روستایی منفرد در دهستان خورش رستم شمالی و در ارتفاع هزار و 250 متری از سطح دریا با موقعیت کوهستانی دامنه ای و به فاصله 5/17 کیلومتر از مرکز دهستان خورش رستم واقع شده و تا نزدیکترین شهرستان خلخال 5/57 کیلومتر فاصله دارد.

روستای کزج با بافت متمرکز ساخت و ساز پیرامون هسته اولیه آن بنا شده و به همین خاطر زمین های زراعی و باغات بیشتر در حاشیه پیرامون بافت مسکونی گسترش یافته است. رودخانه قزل اوزن از یک کیلومتری غربی این روستا میگذرد و ارتفاعات عرب پیله دشت، ورگان، چوله و داغ یولی در سمت شرق روستا واقع شده و آن را احاطه کرده و بافتی شبیه به روستای ماسوله را در منطقه پدید آورده است.

آنچه این روستا را حائز اهمیت ساخته است، علاوه بر معماری منحصر بفرد، علاقه اهالی به حفظ این نوع معماری و تاکید بر حفاظت و حراست از سنن، آداب، رسوم و فرهنگ گذشته این خطه بوده که به سبب نزدیکی به این روستا به ماسوله و براساس نظریه کارشناسی متخصصان، آثار معماری و تاریخی براساس شواهد مستدل و مشابهت ساخت و ساز و نیز معماری خانه ها، طریقه آرایش و سلیقه بکار رفته در ساخت و ساز ابنیه، اهالی روستای گردشگری ماسوله از سکنه این روستا هستند که در گذشته های دور به علت کوچ رو بودن مردم این روستا و استفاده از منطقه ماسوله به عنوان ییلاق، بخشی از جمعیت روستای کزج در آن منطقه ساکن شده و روستای ماسوله را بوجود آورده اند.

روستای کزج به سبب بافت معماری از جمله نوع مصالح بکار رفته در ساخت و ساز، رنگ آمیزی دیوارها، حیاط خانه ها، درها و پنجره ها و نیز سلیقه منحصر بفرد در ساخت بنا، هدایت فاضلاب منازل و بکر بودن فرهنگ زندگی اجتماعی و نیز زندگی مسالمت آمیز شیعیان و اهل سنت ساکن در روستا از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور جز 12 روستای هدف گردشگری استان اردبیل تعیین شد. نمای ظاهری این روستا از دید گردشگران جلوه ای جذاب و دینی را به آن بخشید بطوریکه در نگاه نخست صدها واحد مسکونی به صورت مکعب هایی در کنار هم و همشکل دیده می شود و با رنگ آمیزی تزئینی ایوان ها، تیرهای چوبی ایوان ها، درها، پله ها و پنجره ها منظره بدیعی را بوجود آورد.

پشت بام اکثر خانه های این روستا کاهگلی بوده و بخاطر شیب تند محل ساخت و استقرار روستا، پشت بام هر خانه ای حیاط خانه بالاتر است. سقف و پشت بام خانه های این روستا بیشتر با افزودن لایه های کاهگلی متعدد حدود 5/0 سانتیمتر به روش ماله کشی های سالانه ضخیم شده است بطوریکه بارش های باران و برف سبب چکه کردن سقف ها نمی شود. این لایه های کاهگلی از ترکیب خاک رس منطقه و کاه گندم تهیه شده و در سالیان اخیر نمک نیز برای جلوگیری از نفوذ آب به لایه های زیرین و پیشگیری از چکه کردن سقف ها به ترکیبات کاهگل افزوده می شود.

این شیوه معماری حتی با همه گیر شدن استفاده از مصالح ساختمانی جدید از قبیل قیر، ایزوگام، ایرانت و سیمان هنوز هم در روستای کزج مرسوم بوده و زیبایی و طراوت خاصی را به این روستا بخشیده است. برخلاف سایر روستاهای اردبیل و کشور، در این روستا حتی یک قلاده سگ هم بچشم نمیخورد و علت این امر با پرس و جوی محلی نیز مشخص نشده و همه اهالی روستا از علت این موضوع اظهار بی اطلاعی می کنند. روستای گردشگری کزج با اهالی خونگرم و میهمان نواز خود در تعطیلات آماده پذیرایی گرم از مسافران و گردشگران بوده تا در این خطه سرسبز و پر منظره لحظات خوبی برای آنها رقم بخورند.