موزه رسانه ای قدرتمند است که از هزار توی تاریخ آگاهی می آفریند

ایرنا/ براساس آخرین گزارش های بدست رسیده، موزه رسانه ای قدرتمند است که از هزار توی تاریخ آگاهی می آفریند.

وقتی ایران باستان را در لابه لای اشیا و اوراق بجا مانده از آن مرور می کنیم و در می یابیم که چطور انسان آن زمان و در شرایطی که از ابتدایی ترین امکانات و ابزارها برخوردار بود، با بکارگیری فکر، هوش و ذکاوت، محاسبات دقیق، ترکیب عوامل طبیعی و آزمون و خطا و بارها و بارها شکست خوردن؛ در نهایت موفق شد برای خودش عمارت ها بسازد و با ترکیب رنگ، لعاب، نقش و هنر، تا چه حد به زندگیش جلا بخشد و آن را دلپذیرتر و راحت تر کند. چه حسی به انسان دست می دهد؟

درست مانند رمانی که هرچه جلوتر می روی و صفحاتش را بیشتر ورق می زنی، از خلق ایده ها و بهم پیوند دادن آن ایده ها لذت می بردی و حس می کنی ذهنت بازتر شده و خیالاتت شروع به پرواز کردن می کند یا زمانیکه دکمه تلویزیون را روشن کرده و فیلم جنگ ستارگان را تماشا می کنی و قدرت انسان و رسیدن به رویاهایش در فتح سایر کهکشان ها را می بینی؛ حسی متفاوت از قبل به انسان دست می دهد و بر توانایی ها و محدود ناپذیر بودن اندیشیدن، خلق کردن و غلبه بر ناممکن ها و عبور از موانع؛ بیشتر ایمان می آوری.

این ها را گفتم تا به این نتیجه برسیم که موزه هم مانند یک کتاب، یک رادیو، یک تلویزیون و گوشی تلفنی که در دستان همه ماست، یک رسانه است، زیرا که پیام ها را از گذشته به حال و آینده منتقل می سازد. رسانه ای که در بیشتر مواقع راوی آن چشمان خودمان است و ابزارها به این روایت جان بیشتری می بخشند و در بخاطر سپردن و فراهم آوردن زمینه درک بیشتر کمک می کنند.

به کتابچه یا راهنمایی که در کنار یک رادیوی قدیمی زمان جنگ جهانی دوم گذاشته شده است، توجه کنید. این رسانه کاغذی به کمک این رادیو آمده تا پیامش را کاملتر و سریع تر به بازدیدکننده انتقال دهد.

موزه و رسانه هر دو رسانا هستند، به این معنا که هر دو پیام می رسانند. پیامی که اغلب آگاهی و اطلاع می آفریند. اگر صحبت های یک روانشناس و متخصص بهداشت روان در خصوص ضرورت مقاومت در برابر سختی و برخواستن پس از هر شکست، را از قاب تلویزیون می شنویم و می بینیم و بر اطلاعات و کیفیت زندگیمان تاثیر می گذارد. وقتی از اشیا و آثار بجا مانده اجدادمان و تلاش هایش برای ثبت و ضبط احوالات و انتقال پیامش روی پوست آهو، برگ درختان و در نهایت تولید کاغذ، چاپ و مرکب و در نهایت همتش برای زنده ماندن و بهتر شدن زندگیش را مشاهده می کنیم یعنی در حال افزودن بر آگاهی نسبت به مفهوم زندگی هستیم. با این تفاوت که اینجا تنها حرف نیست، بلکه ثمره تلاش و دست آوردها و حتی اشتباهات نیز به صورت عینی قابل مشاهده است.

در واقع رسانه بودن موزه، در باز آفرینی معناهای هنری، تاریخی، سیاسی، اجتماعی و دیگر ابعاد زندگی بشر است. حال اگر این رسانه با رسانه های دیگر دیداری، شنیدایی و حتی مجازی، ترکیبی متجانس را شکل دهند بر قدرت هر دوی آنها افزوده می شود. البته که نوع آثار به نمایش درآمده، نحوه به نمایش درآمدن، طراحی بنا و فضای داخلی موزه، نورپردازی و... متناسب با اهداف موزه می توانند قدرت بیشتری به پیام تولید شده بدهد و مخاطب را بیشتر جذب کند.

براساس تحقیقی که توسط یکی از دانشجویان دانشگاه هنر تهران انجام شده، میان معماری موزه، انعکاس صدای راهنمای موزه، موسیقی سالن، نور مستقر در سالن موزه، پیشینه ذهنی مخاطب نسبت به اشیای موزه و جایگاه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مخاطب موزه از یک سو و انتقال پیام موزه رابطه معناداری وجود دارد.

به همین دلیل، قدرت رسانه ای موزه وقتی دو چندان می شود که در بستر مناسب و متناسب با دانش مخاطب شناسی سوار بوده و در گذر زمان رنگ کهنگی به خود نگیرد و با تکنولوژی و فناوری های اطلاعات روز همراه شود. در این شرایط است که موزه قادر است قرائتی جذاب از مفاهیم کلی بشری و داستان عبور از لابه لای صفحات تاریخ به ما بدهد.

یکی از ملموس ترین جلوه های ترکیب رسانه ای در ایران، مجموعه تاریخی تخت جمشید به همراه راهنمای صوتی آن است. وقتی در میان ستون ها و تالارهای بجا مانده از عصر هخامنشی راه می روی و صدای راوی بخش هایی از تاریخ را روایت می کند، عظمت آن مجموعه دو چندان حس می شود و بازدیدکننده را با شوری بیشتر به آن زمان می برد و به درک بهتر و آگاهی او می افزاید.

در واقع، موزه در جایگاه یک رسانه قدرتمند، منبع غنی از خوراک فکری و فرهنگی برای مردمان امروز و حتی نسل های آینده است. به شرطی که با بهره گیری از تکنولوژی های نوظهور، برای مخاطب کم حوصله امروز جذاب جلوه کند. اینکه موزه لوور، جذاب ترین موزه دنیا می شود و هر سال میلیون ها نفر را به سوی خود می کشاند و به اندازه یک دانشگاه برای بازدیدکننده اش حرف دارد و او را سیراب از دانستنی های تاریخی، فرهنگی، هنری و علمی می کند، همین درک قدرت رسانه ای آن از سوی متولیانش و تعامل با دیگر رسانه هاست.

موزه گردی مجازی و بهره گیری از فضای اینترنت و سوار شدن بر شبکه های اجتماعی، راهی نو در مسیر پیوند تمدن قدیم یعنی موزه و آثار و اشیای آن با تمدن جدید یعنی دنیای صفر و یک هاست. راهی که می تواند رسانه ای قدرتمندتر از همیشه بسازد و دنیایی از اسرار و رموز را پیش چشم مخاطب قرار دهد تا میل به دانستن و آگاه شدنش را سیراب کند.