منطقه حفاظت شده میشداغ | ام الدبس در استان خوزستان

یکی از ابعاد حقوق بشر، زندگی افراد در یک محیط پاک و بدون آلودگی است. بهترین راه برای رسیدن به این مهم، حفاظت و نوع مدیریت بر طبیعتی است که مورد استفاده قرار می گیرد. منطقه حفاظت شده به اراضی نسبتا وسیع با ارزش حفاظتی زیاد که با هدف حفظ و احیای رویش گاه های گیاهی و زیستگاه های جانوری انتخاب می شوند، گفته می شود. منطقه حفاظت شده میشداغ، در حال حاضر تنها منطقه ای است که می توان تعداد محدودی از آهوان استان خوزستان را در آن دید. پوشش گیاهی منطقه عمدتا کم تراکم است. منطقه میشداغ و ام الدبس بر اساس روزنامه رسمی 18581 – 21/9/1387 ص 41 شکار ممنوع اعلام گردید. پس از آن به علت مشاهده جمعیت آهو بومی در منطقه، در سال 1390 بر اساس مصوبه 334 شورای عالی حفاظت محیط زیست با شماره روزنامه رسمی 19370 – 13/6/1390 ص 39 به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گردید. منطقه حفاظت شده میشداغ خوزستان در غرب استان خوزستان به وسعت 54363 هکتار در حد فاصل شهرهای بستان و الوان و در مرز دو شهرستان دشت آزادگان و شوش واقع شده است و شامل رشته کوه های کم ارتفاع میشداغ و الله اکبر است و از سوی دیگر تا نزدیکی مرز ایران و عراق کشیده می شود.
منطقه میشداغ – ام الدبس منطقه ای کوهستانی، کم ارتفاع با شیارهای عمیق و تپه ماهور دشتی است که نقاط مرتفع آن کمتر از 500 متر ارتفاع دارد. تپه های شنی عموما در غرب و جنوب منطقه به وفور یافت می شود که برخی از قسمت های این تپه ها را ماسه های روان تشکیل می دهد. (حرکت شن های روان به کمک درخت و بوته کاری و مالچ پاشی تا حدودی در برخی از قسمت ها مهار شده است). این منطقه از بارندگی کمتر از 250 میلی متر در سال برخوردار است و اقلیمی گرم و خشک دارد. منابع تامین آب منطقه چند چشمه تلخ آب است که آب دهی کمی دارند. زیستگاه میشداغ – ام الدبس در حال حاضر تنها منطقه ای است که می توان تعداد محدودی از باقی مانده آهوان استان خوزستان که روزگاری در سراسر دشت های استان پراکنده بودند را در آن دید. در ادامه با ما در مجله همگردی همراه باشید برای بازدید از منطقه میشداغ در استان خوزستان ....

ارزش های اکولوژی منطقه

این منطقه به لحاظ موقعیت جغرافیایی که متشکل از یک رشته کوه کم ارتفاع در میان دشت های وسیع اطراف خود دارای فون و فلور بسیار حائز اهمیت و منحصر به فرد است، به طوری که دو گونه آهو و قوچ و میش منطقه، زیر گونه های انحصاری استان را تشکیل می دهند. که در مطالعات انجام شده با سایر زیر گونه های ایران تفاوت آشکاری دارند. علاوه بر آن تنوع خزندگان منطقه کم نظیر و گونه های گیاهی منطقه نیز انحصاری است.

جاذبه های اکوتوریستی

در فصول پاییز و زمستان منطقه از هوای معتدل و مطلوب برخوردار است که این امر تا اوایل فروردین با رویشی کامل گونه های ادامه دارد، که در این فصل ها برای فعالیت های اکوتوریسم مناسب است. وجود تپه های وسیع ماسه ای، چشم انداز زیبای نقاط کوهستانی، حیات وحش و ... از پتانسیل های بارز گردشگری در سطح استان است.

وضعیت اقتصادی و اجتماعی

به دلیل مرزی بودن منطقه میشداغ در استان خوزستان جمعیت اندک و پراکنده ای در منطقه حضور دارند و تقریبا سکونت گاه دائمی در این منطقه وجود ندارد، بلکه تعداد اندکی روستاهای کم جمعیت در منطقه قرار دارد. عموما منطقه مورد استفاده دامداران این روستاها و عشایر سایر استان ها در فصل پاییز و زمستان قرار می گیرد. بخش هایی از منطقه زیر کشت دیم اهالی اطراف قرار دارد که عمدتا گندم و جو است.

تعارضات مهم منطقه

در هشت سال دفاع مقدس منطقه حفاظت شده میشداغ خوزستان از مکان های اصلی و خط مقدم جبهه بوده است و در حال حاضر پادگان نظامی موسوم به پادگان میشداغ درون منطقه وجود دارد. علاوه بر آن اداراه کل منابع طبیعی استان اقدام به احداث سد ذخیره آب به منظور آبخیز داری در منطقه نموده است و بخش هایی از منطقه را جهت جلوگیری از حرکت شن های روان مالچ پاشی و درخت کاری نموده است. وجود جمعیت بالای دام مازاد بر ظرفیت مربوط به عشایر و خشک سالی های پی در پی، مراتع فقیر، منابع آبی محدود از جمله تنگناهای منطقه است. وجود کانال های بزرگ آب جهت اجرای طرح های کشاورزی همه ساله تلفات قابل توجه ای را به حیات وحش وارد می کند.

برخی گیاهان منطقه میشداغ در استان خوزستان

1- کنار
2- رملیک
3- گز
4- قیچ
5- گون
6- نی
7- علف مار (لگجی)
8- هندوانه ابوجهل
9- استبرق
10- اسکنبیل
11- کهورک

برخی پستانداران منطقه میشداغ

1- آهو
2- قوچ وحشی
3- خرگوش
4- تشی
5- خارپشت
6- گرگ
7- روباه
8- شغال
9- کفتار
10- دوپای کوچک
11- گربه وحشی
12- جربیل هندی
13- پامسواکی بزرگ

برخی پرندگان منطقه حفاظت شده میشداغ خوزستان

1- کبوتر نقاب دار
2- جغد کوچک
3- عقاب دشتی
4- گلاریول بال سرخ
5- سار
6- باقرقره شکم سفید
7- باقرقره شکم سیاه
8- کبک
9- تیهو
10- هوبره

برخی خزندگان منطقه میشداغ

1- آگمای دم تیغی
2- اسکینک
3- افعی شاخ دار
4- کورمار خوزستانی
5- مار قیطانی
6- شتر مار
7- مار جعفری
8- آگمای صخره ای
9- آگمای دم تیغی
10- گکوی ببری