رتبه بندی جهانی پاسپورت ها در سال 2022 اعلام شد

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، رتبه بندی جهانی پاسپورت ها در سال 2022 اعلام شد.

شرکت مشاوره جهانی شهروندی و اقامت Henley & Partners گزارش فصلی خود از رتبه بندی پاسپورت ها در آغاز سال 2022 را منتشر کرد. پایه این ارزش گذاری، اطلاعات محرمانه و انحصاری انجمن بین المللی حمل و نقل جهانی (یاتا) است که مشخص می کند چه تعداد از 277 نقطه سرزمینی برای 199 پاسپورت در دسترس قرار گرفته اند. جایگاه گذرنامه ها نیز براساس شاخص هایی چون نیاز نداشتن به ویزا هنگام سفر، امکان دریافت ویزا در فرودگاه و مرزها و همچنین، فرایند و مدت زمان انتظار برای دریافت ویزا تعیین شده است.

قوی ترین پاسپورت ها

سی ان ان براساس نخستین گزارشی که شرکت هنلی در سال 2022 منتشر کرد، به این نتیجه گیری رسیده است که شکاف عمیقی در آزادی سفر بین کشورهای شمالی و جنوبی کره زمین وجود دارد. همچنین محدودیت های کرونا، بزرگترین مانع سفر را در تاریخ 16 سال بررسی این شاخص و رتبه بندی پاسپورت ها ایجاد کرده است. با این وجود، در رتبه بندی و ارزش گذری اعتبار پاسپورت ها به این محدودیت موقتی توجه نشده است و بر پایه شاخص دسترسی آزاد کشورها، این نتیجه اعلام شد که شهروندان ژاپنی و سنگاپوری همانند سالهای گذشته، مطلوب ترین گذرنامه را در اختیار دارند و می توانند بدون ویزا به 192 مقصد سفر کنند. ضعیف ترین پاسپورت نیز مانند سالهای گذشته متعلق به افغانستان است و شهروندان این کشور فقط به 26 کشور دسترسی بدون ویزا دارند.

اما بررسی وضعیت سایر کشورها نشان می دهد کشورهای اتحادیه اروپا طبق معمول در صدر جدول قرار دارند. براساس رتبه بندی ابتدای سال 2022 شرکت «هنلی»، کره جنوبی با آلمان در رتبه دوم (با امتیاز سفر به 190 مقصد) و فنلاند، ایتالیا، لوکزامبورگ و اسپانیا (با امتیاز سفر به 189 مقصد) مشترکا در رتبه سوم قرار دارند.

براساس مقاله رتبه بندی جهانی پاسپورت ها در سال 2022 اعلام شد باید بدانید که فرانسه، هلند و سوئد با یک پله صعود، به اتریش و دانمارک در جایگاه چهارم (با امتیاز سفر به 188 مقصد) پیوسته اند. ایرلند و پرتغال با امتیاز دسترسی به 187 مقصد، در رده پنجم قرار دارند.

ایالات متحده و بریتانیا که در سال 2014 رتبه اول را مشترک در اختیار داشتند، اکنون در کنار چهار کشور سوئیس، نروژ، بلژیک و نیوزیلند که از سیاست بی طرفی پیروی می کنند، در رتبه ششم این فهرست قرار گرفته اند. شهروندان این کشورها به 186 کشور دسترسی بدون ویزا دارند.

رتبه هفتم مطلوب ترین پاسپورت ها نیز مشترکا به دو کشور مهاجرپذیر استرالیا و کانادا و جمهوری چک، یونان و مالت رسیده که شهروندان این پنج کشور امتیاز دسترسی بدون ویزا به 185 کشور را دارند.

کشورهای اروپای شرقی نیز جایگاه های بعدی 10 پاسپورت برتر ابتدای سال 2022 را تصاحب کرده اند؛ مجارستان و لهستان (با امتیاز سفر بدون ویزا به 183 مقصد) به رتبه هشتم صعود کرده اند. لیتوانی و اسلواکی (با امتیاز سفر بدون ویزا به 182 مقصد) رتبه نهم مطلوب ترین پاسپورت ها را بدست آورده اند و استونی، لتونی و اسلوونی نیز (با امتیاز سفر به 181 مقصد) در جایگاه دهم قرار گرفته اند.

پاسپورت های ضعیف و رتبه ایران

اما بدترین پاسپورت ها به کشورهایی تعلق دارد که شهروندان آنها حق دسترسی به کمتر از 40 کشور را دارند؛ افغانستان با حق سفر بدون ویزا به 26 مقصد در رتبه 111 و انتهای این فهرست قرار گرفته و همانند سالهای گذشته ضعیف ترین پاسپورت را دارد. گذرنامه عراق نیز رتبه 110 این جدول را بدست آورده، درحالیکه شهروندان آن امکان سفر بدون ویزا به 28 مقصد را دارند.

سوریه (29 مقصد بدون ویزا)، پاکستان (31 مقصد)، یمن (33 مقصد)، سومالی (34 مقصد)، نپال و فلسطین (37 مقصد) و کره شمالی (39 مقصد) به ترتیب رتبه های انتهایی این فهرست و بعد از افغانستان و عراق را به خود اختصاص داده اند.

اما گذرنامه ایران مشترک با کنگو با امتیاز سفر بدون ویزا به 42 کشور جایگاه 101 جدول رتبه بندی پاسپورت ها در ابتدای سال 2022 را به دست آورده است. جایگاه کنونی ایران مشابه سال 2020 است. ایران در نیمه اول سال 2021 رتبه 99 را داشت. هرچند در این سالها تغییر چندانی در وضعیت دسترسی یا سفر با گذرنامه ایرانی به کشورهای بیشتر ایجاد نشده است.

درحال حاضر و بدون درنظر گرفتن محدودیت های کرونا، با گذرنامه ایرانی می توان به جمهوری آذربایجان، قطر، لبنان، ترکیه، ارمنستان، گرجستان، عمان، سوریه، سریلانکا، مالدیو، ماکائو، کامبوج، مالزی، نپال، تیمور شرقی یا لسته از مستعمره های اندونزی، اکوادور، بولیوی، ونزوئلا، جزایر کوک، میکرونزی، نیووی، جزایر پالائو، ساموآ، تووالو، دومینیکا، هاییتی، جزایر کیپ ورد، جزایر کومورس، گینه بیسائو، کنیا، ماداگاسکار، موریتانی، موزامبیک، روآندا، سنگال، سیشل، سیرالئون، سومالی، تانزانیا، توگو، اوگاندا و زیمبابوه بدون روادید یا از طریق ویزای فرودگاهی سفر کرد. هرچند بسیاری از این کشورها مقصد سفر ایرانی ها نبوده و پرواز مستقیم به آنها وجود ندارد و امکان دسترسی نیز بسیار محدود و سخت بوده است.

معتبرترین پاسپورت خاورمیانه

اما در خاورمیانه، معتبرترین پاسپورت همچنان به امارات عربی متحده تعلق دارد. گذرنامه امارات با امتیاز سفر به 175 کشور جایگاه پانزدهم جدول رتبه بندی ابتدای سال 2022 را بدست آورده است. امارات که در سال 2019 در جایگاه بیستم ایستاده بود، این پرش رتبه ای را مرهون سیاست آزادسازی مرزها برای کشورهای بیشتر است.

گذرنامه ترکیه نیز که مهاجرت ایرانی ها به آن در فاصله سالهای 2015 تا 2020 سه برابر شده و براساس اعلام سازمان آمار این کشور، ایرانی ها در پاییز سال 1400 صدرنشین خریداران خارجی مسکن در این کشور بوده اند، رتبه 50 پاسپورت های معتبر ابتدای سال 2022 را بدست آورده است. شهروندان ترکیه با گذرنامه این کشور می توانند به 110 کشور بدون ویزا و یا با ویزای فرودگاهی سفر کنند.

شکاف آزادی سفر بیشتر شد

با وجود این رتبه بندی، اما ظهور سویه اُمیکرون، شکاف فزاینده ای در جابجایی های بین المللی بین شهروندان کشورهای ثروتمندتر و فقیر ایجاد کرده است؛ چرا که محدودیت های سختگیرانه ای علیه کشورهای عمدتاً آفریقایی اعمال شده است، بگونه ای که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد آن را به آپارتاید سفر توصیف می کند. بسیاری معتقدند کشورهای ثروتمند و تولیدکننده واکسن با محدودیتی که در دسترسی کشورهای آفریقایی ایجاد کرده اند عامل چنین وضعی هستند.

با این حال، شرکت هنلی به استناد داده هایش معتقد است: جدا از بیماری همه گیر کووید 19، سطح کلی آزادی سفر در چند دهه اخیر بیشتر شده است، مثلا براساس شاخص سال 2006 برای یک فرد سفر به 57 کشور بدون ویزا به طور میانگین امکان پذیر بود، اما امروز این تعداد تقریباً دوبرابر شده است. اگرچه، شهروندان اروپا، آمریکای شمالی و کشورهای ثروتمند آسیایی از این آزادی بیشتر از سایرین برخوردارند.

بجز هنلی که در سال دو مرتبه پاسپورت ها را اعتبارسنجی می کند، شاخص های دیگری برای رتبه بندی و ارزش گذاری گذرنامه ها وجود دارد، مثلا شاخص پاسپورت آرتون کاپیتال که گذرنامه های 193 کشور عضو سازمان ملل متحد و شش منطقه دیگر همچون تایوان، ماکائو، هنگ کنگ، کوزوو، سرزمین فلسطین و واتیکان را درنظر می گیرد. بر این اساس، امارات با امتیاز سفر به 160 کشور، معتبرترین و مطلوب ترین پاسپورت را دارد.