نبود بازار و گرانی مواد اولیه صنایع دستی میبد را تهدید می کند

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر شده، نبود بازار و گرانی مواد اولیه صنایع دستی میبد را تهدید می کند.

سالها پیش به خصوص در گذر زیلوبافان واقع در محله بشنیغان میبد، آواز کوبیده شدن پنجه زیلو بافی که تارها و پودها را در هم تنیده می کرد، گوش های هر رهگذری را نوازش می داد تا اینکه به مرور زمان این صداها کم و کمتر و رو به فراموشی رفت، اما دوباره با همکاری گروهی از علاقمندان به این حوزه و نیز با تکیه بر آثار نفیس زیلوبافان پرآوازه و پیگیری های محقق میبدی «سید عبدالعظیم پویا» این صنعت دوباره احیا شد.

احیای این هنر به مرور و به دنبال ارزیابی های انجام شده توسط کارشناسان شورای جهانی صنایع دستی، نام شهر را نیز جهانی کرد، همچنین بدنبال پیگیری های بانوی توانمند میبدی «فاطمه شریف زاده» کاربافی میبد هم احیا شد و اکنون موتابی بفروییه میبد نیز در حال احیا شدن است.

مشکلات اساسی که اکنون بر سر راه توسعه و رونق این هنرهای احیای شده قرار گرفته، عدم بازاریابی مناسب و گران بودن مواد اولیه به ویژه در حوزه زیلوبافی است و بیم آن است که فعالان این حوزه ها را از ادامه دادن فعالیت و بوجود آوردن آثار چشم نواز باز دارد.

تلفیق موتابی و کاربافی

یک هنرمند صنایع دستی موتابی که از سن هفت سالگی کار موتابی را شروع کرده و به نوعی کار پدر و پدربزرگ و شغل خانوادگی خود را سالها همراه با درس خواندن ادامه داده اکنون نیز از سه سال گذشته تاکنون با توجه به اینکه از شغل معلمی نیز بازنشسته شده به احیای هنر موتابی فراموش شده پرداخته و آن را با تلفیق با کاربافی رونق بخشیده است.

وی که حبیب الله موتاب نام دارد، با اشاره به 200 سال قدمت موتابی افزود: از زمان شروع احیای این هنر با هدف بازاریابی محصولات در نمایشگاه های برگزار شده در استانهای کشور با معرفی از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان شرکت کردم و با توجه به اینکه کسی نخ حاصل شده از موتابی را طالب نبود و بیشتر خواهان سیاه چادر بافته شده از این نخ بودند به کار کاربافی در کنار آن پرداختم.

وی پیرامون اینکه نبود بازار و گرانی مواد اولیه صنایع دستی میبد را تهدید می کند، اظهار کرد: هم اکنون در صورت فروش محصولات می توانم درآمد نه چندان مناسب و کمتر از کارگری داشته باشم و اکنون با امید به رونق این هنر یادگار پدرانم در آینده این فعالیت را تاکنون ادامه داده ام.

وی که برای 2 نفر دیگر نیز به عنوان چرخ ریس ایجاد اشتغال کرده، سیاه چادر را نیز محصولی عنوان کرد که مورد استفاده عشایر است و می تواند در بومگردی ها نیز مورد استفاده قرار گیرد.

این فعال صنایع دستی موتابی، بازاریابی محصولات صنایع دستی را موضوعی عنوان کرد که باید از سوی مسئولان با حمایت از فعالان این حوزه همراه با دادن تسهیلات به آنها مورد توجه قرار گیرد.

کاربافی در سن 74 سالگی

معصومه بگم طباطبایی، مادر خانم حبیب الله موتاب هم در سن 74 سالگی از سه سال پیش تاکنون با به کاربافی با بافتن حوله، روکش، پافرشی و سفره نان و دیگر محصولاتی که از طرف مشتریان سفارش داده می شود، مشغول است.

وی با اشاره به اینکه سالها پیش نیز همین کار را در کنار قالی بافی انجام می داده و بعدها به خاطر کم بینا شدن پرداختن به این هنر را رها کرده است، گفت: هم اکنون دوباره به این پیشه مشغول هستم و در صورت نداشتن سفارش از مشتریان، محصولاتی برای استفاده در منزل خودم و ارائه به مشتریانی که به منزل برای خرید محصول می آیند، آماده می کنم.

این بانوی هنرمند اهل بفروییه نیز خواستار حمایت در حوزه بازاریابی محصولاتش شد.

اهمیت ایجاد اشتغال برای نیازمندان محله

مددکار موسسه خیریه حکمت که برای افراد نیازمند محله ده آباد میبد ایجاد اشتغال کرده است هم گفت: از سال 96 زمان راه اندازی موسسه تاکنون خانواده های نیازمند محله شناسایی و با تشکیل پرونده و فراهم کردن سبدهای غذایی، پرداخت کمک هزینه درمان، حواله نان و سهم سادات مورد حمایت قرار گرفتند.

فاطمه زارع ادامه داد: به تدریج با بررسی پرونده ها ، تصمیم گرفته شد به جای آماده کردن ماهی آماده برای افراد به آنها ماهیگری آموزش داده شود و به نوعی با آموختن انواع هنرهای زیلو بافی، کاربافی و قالی بافی به آنها و با برگزاری سه دوره آموزشی ایجاد اشتغال در موسسه برای افراد انتخابی پیگیری شد و افرادی نیز به صورت مستقل در خانه های خود مشغول به کار شدند.

وی در ادامه رویکرد موسسه را حمایت از افراد نیازمند محله با کمک خیرین محله بدون گرفتن هیچ کمک دولتی عنوان و اظهار کرد: تاکنون با این رویه فعالیت موسسه با برگزاری کلاس های آموزشی قرآن خوانی و هنرهای متفرقه در روزهای تابستان ادامه داشته است.

زارع همچنین با اشاره به مشغول به کار بودن هشت نیروی زیلوباف، 6 نیروی قالی باف و سه کارباف در موسسه، ارزان تر شدن مواد اولیه و رونق بازاریابی محصولات و ارزش گذاری برای زیلو را خواستار شد.

تسهیلات مورد نیاز به زیلوبافان داده نمی شود

جمال آقایی، هنرمند فعال حوزه سفال میبد هم گفت: علیرغم توسعه و رونق کارگاه های سفال، نبود بازاریابی مناسب، ارائه نشدن تسهیلات 200 میلیون تومانی مورد نیاز سفالگر برای توسعه کسب و کار و فراهم نبودن خاک مناسب برای تولید سفال از جمله مشکلاتی است که سفالگران با آن روبرو هستند و به خصوص در ارتباط با فراهم شدن خاک مناسب سفال با اینکه بارها مطرح شده، حمایت نمی شوند.

همچنین به گفته یکی از فعالان صنایع دستی زیلو بافی و صاحب یک کارگاه در این زمینه، عدم توجه به مشکلات زیلوبافان موجب شده کارگاه های زیلوبافی رو به تعطیل شدن رود و متاسفانه با وجود اینکه متولی در این حوزه زیاد شده، زیلوباف به عنوان مهمترین رکن رونق زیلوبافی مورد حمایت نیست و برای محصولات تولید شده توسط وی بازاریابی مناسب نمی شود.

سعید اشتری با اشاره به اینکه تاکنون تسهیلات رونق زیلوبافی به زیلوبافان ارائه شده، تصریح کرد: متاسفانه نظارتی بر دادن تسهیلات نیست و این تسهیلات گاهی به افرادی داده شده که برای چند روز کارگاهی را دایر کرده و با گرفتن تسهیلات بدون ایجاد اشتعال برای زیلوبافان واقعی و بیمه کردن کارگران کارگاه خود را تعطیل کرده اند.

وی در ادامه گران شدن نخ و مواد اولیه، کاهش تعداد زیلوبافان و ایجاد نوعی انحصار در حوزه زیلو را هم یادآور شد.

گران شدن مواد اولیه و افزایش قیمت زیلوهای تولید شده

به گفته مدیرعامل شرکت تعاونی شرکت زیلوبافان میبد، گلایه بافندگان کم بودن مزد است که آن هم به نبود بازار فروش بر می گردد علی رغم اینکه وضعیت بازار زیلو نسبت به یک سال تا یک سال و نیم پیش بهتر شده است.

عبدالکریم غنی پور تصریح کرد: هم اکنون با توجه به گران شدن مواد اولیه و افزایش قیمت زیلوهای تولید شده، قدرت خرید مردم کم شده و بدنبال آن موجب گلایه مندی زیلو بافان نسبت به کم بودن دستمزد بافت زیلو گردیده است.

وی با اشاره به عملکردهای مثبت شهرداری میبد وخوشه زیلو گفت: روی آوردن مردم به زیلو بافی برای دریافت تسهیلات است و زیلوباف اهل کار واقعی کم است.

ضرورت توسعه کارگاه های صنایع دستی

مسئول صنایع دستی اداره میراث فرهنگی میبد هم با اشاره به توسعه کارگاه های زیلو، سفال و کاربافی در محله های مختلف شهر به بیش از 300 نفر زیلوباف و 25 کارگاه زیلوبافی همچنین حدود 400 کارباف و بیش از سه کارگاه کاربافی و 14 کارگاه سفال اشاره کرد.

تلاش برای شبکه سازی و توسعه بازار زیلو

شهردار میبد نیز با اشاره به اقدامات انجام شده در حمایت از صنایع دستی، تلاش شهرداری برای شناساندن محصولات صنایع دستی شهرستان، شبکه سازی و توسعه بازار فروش با دعوت از شهرداران و فرمانداران شهرهای جهانی صنایع دستی را یادآور شد.

علیرضا نقوی که به عنوان رئیس نخستین مجمع شهرها و روستاهای جهانی دستی انتخاب شده به برنامه ریزی برای برگزاری نمایشگاه صنایع دستی با حضور هنرمندان 14 شهر جهانی صنایع دستی از سوی دبیرخانه مجمع در تهران هم اشاره کرد که توسط شهرداری میبد در حال پیگیری و اجراست.

وی در ادامه تصریح کرد: با عنایت به رویکرد حمایتی و تسهیل گری شهرداری ها در توسعه و حمایت صنایع دستی، برگزاری نمایشگاه های صنایع دستی و محصولات مشاغل خانگی را مورد توجه قرار داده و علاوه بر اختصاص مکانی به بازارچه صنایع دستی و محصولات مشاغل خانگی، دایر شدن جایگاه های فروش محصولات به صورت نمایشگاه ها در سطح شهر را نیز مورد حمایت قرار داده است.

شهردار میبد به ساخت المان هایی مانند سفالگر با رویکرد احترام گذاشتن به فعالان صنایع دستی را نیز اشاره کرد.

ایجاد شبکه زیلوبافان و بازاریابان در دستور کار است

یک فعال عرصه زیلوی میبد گفت: برنامه اصلی خوشه زیلو در سال 1400 و سال آینده بازاریابی است، همانطور که تاکنون افزایش تولید و کیفیت محصولات تولید شده مورد توجه بوده است.

محمد رضا دهقانی لزوم فراتر رفتن از منطقه میبد به سمت مناطق دیگر کشور و خارج از کشور را برای بازاریابی زیلومهم عنوان کرد و افزود: موضوع اصلی تامین زیلوی مورد نیاز برای بازاریابی است و این در حالی است که با وجود تعداد زیاد زیلوبافان در حدود 400 نفر ، آنها به صورت پراکنده در خانه های خود به بافت زیلو مشغول هستند.

وی لزوم انجام کارهای پایه ای برای فراهم کردن زمینه های بازاریابی زیلو را یادآور شد و به انتشار بروشور معرفی زیلو، تشکیل تیم چند نفره از مدرسان دانشگاه برای انتشار کتابچه چند زبانه معرفی زیلو در بازارهای داخلی و خارجی و تعریف پروژه بازاریابی محتوایی زیلو به چندین زبان دنیا اشاره کرد.

وی گفت: متاسفانه گاهی زیلو با گلیم و جاجیم اشتباه گرفته می شود، شناساندن زیلو در فضاهای مجازی با استفاده از متن ها، ویدئوها و تصاویر مناسب که به چند زبان دنیا فراهم می شود نیز از جمله اقدامات برنامه ریزی شده که برای بازاریابی زیلو در حال پیگیری است.

دهقانی در ادامه به مستند سازی زیلوهای تاریخی، مشخص کردن اصالت و تاریخ تولید زیلوهای قدیمی و تهیه تاریخ شفاهی زیلو و داستان ها و شهرها و شعرها و نوشته هایی که مرتبط با حوزه زیلو وجود دارد اشاره کرد که مقرر شده با همکاری مدرسین دانشگاه ها و توانمندسازی زیلوبافان انجام شود.

وی همچنین برگزاری دوره های آموزشی سلیقه یابی و تجارت الکترونیک برای بازاریابان زیلو در مناطق مختلف کشور و خارج از کشور که تاکنون برگزار شده و در آینده نیز برگزار می شود را هم یادآور شد.

این فعال عرصه زیلوی میبد در ادامه تولید و فروش زیلو با افزایش تنوع رنگ و کیفیت بافت و بدنبال آن بالا بردن بردن دستمزد زیلوبافان را ضروری شمرد و یکی از خواسته های اصلی مورد پیگیری را بیمه کردن زیلوبافان عنوان کرد که با وجود پیگیری های فراوان تاکنون انجام نشده است.