اوج و فرود هتل خانه بهروزی آینه سرمایه گذاری گردشگری است

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده، اوج و فرود هتل خانه بهروزی آینه سرمایه گذاری گردشگری است.

داستان چیست؟

یکی از بزرگترین چالش های پیش روی توسعه گردشگری در استان قزوین، فقدان یک رابطه معقول و یک تناسب منطقی بین تقاضا و عرضه فضاهای اقامتی است. قزوین بخاطر مشکلاتی که در مدیریت کلان داشت در سالهای پس از انقلاب، نه تنها قادر نشد در مقایسه با شهرها و مناطق استان های همجوار، امکان احداث هتل های تازه و با ستاره های بالا را فراهم کند، بلکه بسیاری از ظرفیت های اقامتی موجود خود را هم از دست داد؛ بعنوان مثال پس از پیروزی انقلاب، مهمانسرای بزرگ جهانگردی قزوین در شمال غرب دروازه رشت به تعطیلی کشیده و بعد به جهاد سازندگی تحویل داده شد.

گرند هتل که تنها گرند هتل باقیمانده از سه گرند هتل قزوین و تبریز و تهران بود، متأسفانه در سال 61 به تعطیلی کشیده شد و بسیاری از مسافرخانه ها و مهمانپذیرهای موجود قزوین هم به مرور زمان از گردونه کسب و کار حوزه گردشگری خارج شدند.

تنها هتلی که بعد از انقلاب در قزوین ساخته شد، هتل مرمر بود. بعد از استقرار تشکیلات استانی در سال 76 و تأسیس سازمان ایران گردی و جهانگردی در آذر سال 78 این خلأ حس و تلاش شد با روشهای نوآورانه و تجربه مناطق، استان ها و حتی شهرهای خارج از کشور با موقعیتی مشابه قزوین در عرصه گردشگری، این مشکل به نحوی برطرف شود، ولی متأسفانه به خاطر عدم حمایت سیستم بانکی این موضوع محقق نشد.

در طول سالیان بیش از سی پروژه هتل سازی در قزوین کلنگ خورد و برخی از آنها بین 5 تا 65 درصد پیشرفت فیزیکی داشت، اما هیچ کدام به بهره برداری نرسید. به گفته مدیرکل سابق میراث فرهنگی قزوین سال 93 در کل استان چهار هتل وجود داشت که با برنامه ریزی سریع و مشارکت مالکان نوسازی این هتلها صورت گرفت و بعضا طرحهای توسعه هم در آنها اتفاق افتاد و ستاره هتل های موجود بالا رفت.

از سال 93 به بعد با تلاش هایی که برای جذب سرمایه گذار صورت گرفت، هشت هتل تازه به هتل های موجود اضافه و چندین اقامتگاه بومگردی هم افتتاح شد و به بهره برداری رسید و در نتیجه ظرفیت اقامتی قزوین به شکل چشمگیری تقریباً به میزان دو و نیم برابر افزایش پیدا کرد.

براساس برآوردهای رسمی، ایجاد هر تخت هتل معادل یک تخت بیمارستانی به سرمایه گذاری نیاز دارد. برای هتل های چهار و پنج ستاره در تراز قیمت سالهای 93 و 94 رقمی معادل 100 تا 150 میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز بود. به دلیل نزدیکی قزوین به تهران معمولا این نگاه وجود دارد که نیازی به هتل نیست و ترغیب سرمایه گذار برای این امر کار مشکلی است.

براساس تحقیقات صورت گرفته معمولاً سرمایه گذارها با 25 تا 30 درصد از هزینه کل هتل سازی به عنوان سرمایه گذار و متقاضی قدم پیش می گذارند و امیدشان به برخورداری از تسهیلات بانکی است که متأسفانه در استان قزوین به خاطر سیاست گذاری های غلط برنامه و بودجه و ناقص بودن طرح آمایش سرزمین تمام منابع بانکی به دو حوزه صنعت و کشاورزی تخصیص داده می شد و بخش گردشگری معمولا از این امکان برخوردار و بهره بردار نبود که البته در سال 96 روی این امر بازنگری صورت گرفت.

خانه های تاریخی، ظرفیتی برای جذب سرمایه گذار

محمدعلی حضرتی، مدیرکل سابق میراث فرهنگی قزوین پیرامون اوج و فرود هتل خانه بهروزی آینه سرمایه گذاری گردشگری است، می گوید: پس از پایشی که در زمان مسئولیت بنده در میراث فرهنگی صورت گرفت به این نتیجه رسیدیم که در شهر قزوین حدود 60 تا 70 خانه تاریخی وجود دارد که هر یک از اینها می توانند با تغییر کاربری تبدیل به یک فضای اقامتی مناسب شوند که با ذائقه و سلیقه گردشگر نیز همخوانی دارد و می توان این خانه ها را بسته به نوع و میزان سرمایه گذاری از بوتیک هتل تا اقامتگاه بومگردی درجه بندی کرد تا به ارائه خدمات بپردازند.

وی ادامه می دهد: این کار نیاز به سرمایه کلان نداشت؛ در سالهای 93 و 94 و 95 با یک سرمایه گذاری مثلاً بین 2 تا 10 میلیارد تومان به خوبی می شد این فرآیند را طی کرد. ضمن اینکه در آن سالها گرایش فراوانی برای اقامت در بناهای تاریخی بین گردشگران در کل کشور و همین طور گردشگران خارجی بوجود آمده بود.

حضرتی بیان می کند: یکی از بناهای ما که برای این کار مناسب بود، خانه تاریخی بهروزی بود. این خانه تاریخی پس از خریداری به وسیله میراث فرهنگی و یک مرمت جزیی به جهاد دانشگاهی قزوین واگذار شده بود و چندین سال جهاد دانشگاهی در آنجا مستقر بود. بعد از انتقال جهاد دانشگاهی هم، خانه بهروزی را در اختیار برخی از انجمن های فرهنگی و تبلیغاتی مذهبی قرار داده بودند.

وی خاطرنشان می کند: در طی این سالها هزینه آب و برق و گاز و تلفن و سرایداری و نگهداری و مرمت را میراث فرهنگی می پرداخت، بدون اینکه بهره چندانی از خدمات مستأجرانش ببرد. لذا با پیگیری هایی که صورت گرفت در نهایت مجموعه هایی که کارشان ارتباط مستقیمی با حوزه گردشگری و میراث فرهنگی نداشت محل خانه های تاریخی را تخلیه کردند.

مدیرکل سابق میراث فرهنگی قزوین بیان می کند: همزمان با این اتفاق اداره کل دارایی استان قزوین به دنبال یک بنا بود که پنجره واحد اقتصادی خود را مستقر کند و پیشنهاد کرده بودند که از خانه بهروزی استفاده شود که البته بنده مخالفت کردم، چرا که این موضوع به نفع میراث فرهنگی و گردشگری قزوین نبود و ما باید به سمتی حرکت می کردیم که بتوانیم بناهایمان را به سرمایه گذاران واگذار کنیم تا نیاز موجود در استان برای تأمین فضاهای اقامتی و پذیرایی برطرف شود. خوشبختانه با موافقت استاندار وقت و همینطور تصویب در شورای برنامه ریزی استان مقرر شد که خانه بهروزی در اسرع وقت به سرمایه گذار واگذار شود.

آماده سازی هتل خانه بهروزی در کمتر از سه هفته

وی ادامه می دهد: در پی این مصوبه به یک سرمایه گذار که در منطقه آبگرم، آبگرم ارشیا را ایجاد کرده و بخاطر فقدان فضاهای اقامتی مناسب با مشکل مواجه بود پیشنهاد کردیم در خانه های تاریخی قزوین سرمایه گذاری کند؛ آن سرمایه گذار هم استقبال کرد؛ البته شرط ما این بود که تا نوروز 94 بهسازی و تجهیز خانه تاریخی به اتمام برسد؛ و برآورد میزان سرمایه گذاری و تعیین سنوات بهره برداری توسط صندوق حفظ و احیا یا کارشناسی رسمی انجام شود. آنها هم پذیرفتند و حدودا 11 اسفند 93 بنا به سرمایه گذار تحویل داده شد.

حضرتی خاطرنشان می کند: در ادامه با کار جهادی سه شیفته و با حجم بسیار زیادی از کارگران و متخصصان فنی در حوزه های مختلف، این بنا در مدت 19 روز به بهره برداری رسید و در شب اول فروردین 94 با حضور استاندار، معاونین استانداری، برخی از مسئولین استان و نمایندگان وقت مجلس شورای اسلامی در قزوین، هتل خانه سنتی بهروزی افتتاح شد و بسیار هم مورد توجه قرار گرفت و با تبلیغات بسیار گسترده هتل خانه سنتی بهروزی میان گردشگران شناخته و نشاط فوق العاده ای در حوزه گردشگری قزوین ایجاد شد و سرمایه گذاران دیگر هم انگیزه پیدا کردند که در خانه های دیگری برای این کاربری سرمایه گذاری کنند هرچند که در ادامه با کارشکنی های برخی شرکتهای خدمت رسان این پروژه با مشکلاتی مواجه شد و به جای اینکه شرایطی برای تسهیل کار سرمایه گذاران ایجاد شود سنگ اندازی صورت گرفت.

وی می گوید: درنهایت درست زمانی که هتل خانه سنتی بهروزی تبدیل به یک برند برای فضاهای اقامتی قزوین شده بود، متأسفانه با کج سلیقگی و نگاه غیرکارشناسی دچار تعطیلی شد و این تجربه در قزوین شکست خورد. در ادامه این ماجرا بسیاری از سرمایه گذارانی که برای خریداری خانه های تاریخی وارد گفتگو با مالکان شده بودند، یا با میراث فرهنگی و شهرداری مذاکره می کردند تا برای بهره برداری به نتیجه برسند، منصرف شدند و این فرصت برای توسعه گردشگری قزوین، برای ایجاد اشتغال در شهر و تجربه اش در مناطق دیگر ابتر ماند و به نتیجه نرسید.

وضعیت فعلی خانه بهروزی

علیرضا خزائلی، مدیرکل میراث فرهنگی قزوین در خصوص وضعیت فعلی خانه تاریخی بهروزی می گوید: دومین مزایده خانه بهروزی توسط صندوق احیا برگزار شد و گویا یک شرکت هم در مزایده برنده شده است که امکان اعلام آن در حال حاضر وجود ندارد تا به صورت رسمی اعلام شود.

وی در ادامه با اشاره به وضعیت برخی خانه های تاریخی قزوین بیان می کند: خانه یزدی ها توسط صندوق احیا واگذار شد؛ خانه زعیم توسط اداره کل میراث فرهنگی از طریق ماده 27 به سرمایه گذار بخش خصوصی واگذار شد. خانه زینالی به خانه آبگینه اختصاص پیدا کرد؛ خانه نبوی و خانه حکیم افضل توسط بخش خصوصی در حال مرمت است و برنامه احیا و بهره برداری از این بناها را دارند و خانه خطیبی هم توسط صندوق احیا در مزایده بعد واگذار خواهد شد. برای خانه محصص نیز که در حال حاضر در اختیار بنیاد ایران شناسی است با حمایت استاندار قزوین اعتباری تخصیص داده شد تا بخشهایی از آن که مشکل سازه ای داشت مرمت شود.

در جذب سرمایه گذار دستگاه خاصی مقصر نیست

خزائلی در پاسخ به این سوال که برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری چه مشکلاتی وجود دارد؛ اظهار می کند: مشکلات این بخش باید کارشناسی شود، به عنوان مثال نمی توان قاطعانه گفت بانکها در پرداخت تسهیلات مشکل دارند یا بانک ها عامل مشکل هستند؛ خیر بانک ها در خیلی موارد حلال مشکلات بوده اند لذا مشکلات سرمایه گذاری باید به صورت موردی بررسی شود و حل شود.

وی بیان کرد: به صورت یک گزاره کلی باید بگویم موضوع گردشگری برای میراث فرهنگی، مدیریت استان و سایر دستگاه های همکار اولویت و ضرورت است البته ما تلاش می کنیم اوضاع بهتر و مشکلات حل شود؛ بنابراین از اینکه انگشت اتهام به سوی یک دستگاه بگیرم قطعا اجتناب می کنم چون مشکلات باید موردی بررسی شود.

این مسئول در پاسخ به اینکه چه مشوق هایی برای سرمایه گذاران در قزوین وجود دارد؛ عنوان می کند: دستورات بسیار ویژه ای در هیئت دولت بابت حمایت از بخش گردشگری داشتیم به عنوان مثال در سال 98 پیشنهادی توسط مونسان، وزیر میراث فرهنگی آماده و به رئیس جمهور ارائه شد و رئیس جمهور دستور داد در 500 نقطه از کشور به وزرای کشور، جهاد کشاورزی و راه و شهرسازی، زمین در حد رایگان و یا با تخفیف و تقسیط برای احداث هتل های 4 یا 5 ستاره تخصیص داده شود؛ همچین مشوق هایی مانند معافیت از عوارض برای صدور پروانه یا تغییر کاربری اراضی زراعی که طبق قانون شرایط تغییر کاربری به گردشگری را دارند در نظر گرفته شده است.

وی می گوید: در بحث هتل ها مجوزهایی در سالهای مختلف داده شده که سرمایه گذاران به دلایل مختلف پروژه را به حد مطلوب نرسانده اند. این دلایل را مطرح نمی کنم چون ممکن است به شخص خاصی برخورد کند به همین دلیل اجتناب می کنم. البته پروژه هایی داریم که با مشکلات بین شرکا برخورد کرده اند و مشکل حقوقی دارند و ادامه پروژه متوقف شده است این موضوعات در استان محسوس است، لذا در حوزه هتل کمبود وجود دارد.

این مسئول به نظارت روی سرمایه گذاران تأکید می کند و ادامه می دهد: تک تک سرمایه گذارانی که این مجوزها را دریافت کرده بودند را در سه نوبت خواستیم و دلایلشان را شنیدیم و به آنها اولتیماتوم دادیم و در نهایت مجوز آن هایی که پروژه هایشان را همچنان متوقف نگه داشتند را باطل کردیم.

وی معتقد است: شرایط کرونا در حوزه سرمایه گذاری صدمات جبران ناپذیری به گردشگری وارد کرده؛ وضعیت اقتصادی بگونه ای است که سرمایه گذارها روی گردان شده اند اما بسته های حمایتی خوبی برای سرمایه گذاران هتلهای 4 و 5 ستاره در نظر رفته شده است.