مرثیه ای برای روستای رنسانسی ایران

ایسنا/ این خبر پیرامون مرثیه ای برای روستای رنسانسی ایران برای شما همراهان نگارش شده است.

داستان چیست؟

در قسمتی از این نامه پیرامون مرثیه ای برای روستای رنسانسی ایران آمده بود: «این اثر تحت حفاظت و نظارت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است و هرگونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت آن شود، برابر قانون جرم محسوب می شود و مرتکب مشمول مجازات های قانونی خواهد شد، مرمت و بازسازی اثر هم صرفا با تأیید و نظارت این سازمان ممکن خواهد بود بنابراین خواهشمند است دستور فرمایید مراتب جهت اطلاع و اجرا به مقامات و مسئولان ذی ربط در استان ابلاغ شود.»

این روستای 400 ساله که به علت بافت سنگی شهرت یافته، جاذبه ای منحصربفرد است که هر بیننده ای را مجذوب خود می کند و می تواند هر گردشگری را به وجد آورد، اما امروز بافت سنگی ورکانه در حال از بین رفتن است و اگر ساخت و سازهای نامتعارف روستا به همین منوال پیش رود تا چند سال آینده اثری از آن نخواهد بود.

سنگهای لاشه ای که کوچه های روستای ورکانه را فراگرفته زیر نور آفتاب به رنگ قهوه ای درمی آیند که ناخودآگاه افراد آشنا به این جاذبه را به یاد تصاویر زیبای دوره رنسانس اروپا می اندازد.

دهیار در ساخت و سازهای روستا مجبور به چشم پوشی است

مدیرکل بنیاد مسکن استان همدان پیرامون مرثیه ای برای روستای رنسانسی ایران گفت: سال 82 مشاوران مجرب و کارآزموده استانی و ملی طرح بافت واجد ارزش روستای ورکانه را مطالعه کردند و به تأیید و تصویب مراجع ملی رسید و سال 85 اجرا و بهسازی بافت واجد ارزش این روستا به اتمام رسید.

حسن ظفری ادامه داد: پس از اتمام طرح آن را به دهیار روستا تحویل دادیم و درخواست کردیم ساخت و سازهای خارج از قاعده اتفاق نیفتد و ضوابط، مقررات و قوانین رعایت شوند.

وی بیان کرد: وقتی کسی پروانه ساخت وساز نمی گیرد یا پروانه می گیرد و ضوابط را رعایت نمی کند، به سیستم دهن کجی می کند، بنابراین یا سیاستها غلط است یا مجریان نمی توانند به وظایف خود عمل کنند.

ظفری با اشاره به اینکه معماری روستا واجد ارزش است و بعنوان یک هویت فرهنگی، تاریخی، معماری باید حفظ شود، گفت: قدرت اجرایی در حفظ و نگهداری این بافت به هر علتی ضعیف است.

وی با بیان اینکه دهیار روستا مرجع صدور پروانه ساختمانی در ورکانه است، توضیح داد: دهیار می تواند به بستگان اخطار دهد که با این شرایط حق ساخت و ساز ندارید و باید به دادگاه و پاسگاه بروید؟ بنابراین مجبور به چشم پوشی است چرا که می خواهد در روستا زندگی کند و ساختار اجتماعی و بافت اجتماعی این اجازه را به او نمی دهد.

ظفری با بیان اینکه 10 سال است که این مسئله را می گوییم، مطرح کرد: اشتباه رسانه ها این است که فکر می کنند من وزیر کشور، وزیر راه و شهرسازی یا رئیس جمهورم، بنده در حد بنیاد مسکن استان همدان پاسخگو هستم.

بافت سنگی از بین رفته ورکانه باید برگردد

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان گفت: بافت سنگی از بین رفته ورکانه باید برگردد و اگر دهیاری و شورا که مسئول هستند ورود پیدا نکنند، مجبوریم پیگیری حقوقی کنیم.

علی مالمیر با اشاره به اینکه دو سال قبل با پیگیری های میراث فرهنگی بافت سنگی این روستا ثبت ملی شد، اظهار کرد: پس از ثبت به دهیار و شورا ابلاغ و تأکید کردیم که بافت روستا واجد ارزش است و نباید از بین برود.

وی با بیان اینکه در این راستا جلسه ای هم در معاونت عمرانی استانداری برگزار شد، ادامه داد: هر شخصی که مجوز ساخت و ساز در روستای ورکانه را صادر می کند باید از قبل از اداره میراث فرهنگی استعلام کند و ساخت و سازها براساس آن انجام شود.

مالمیر اظهار کرد: اهالی برای ساخت و ساز ملزم به رعایت ضوابط هستند، ناظر پروژه هم باید بر ساخت و سازها نظارت کند که طرح اجرا شود و متناسب با آن پایان کار داده شود.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان بیان کرد: اگر دهیاری روستا پروانه ساخت و ساز را صادر کرده و از میراث استعلام نکند یا بدون مجوز کاری انجام گیرد، مسئولیت کنترل آن با میراث فرهنگی نیست و دهیاری مسئول است.

وی با اشاره به اینکه در روستای ورکانه ساخت و سازهایی انجام شده که به بافت آسیب رسانده است، گفت: میراث فرهنگی پیگیر است دستگاهی که صدور مجوز و نظارت را برعهده دارد و دهیار بعنوان یکی از ارکان مهم آن محسوب می شود، طبق قانون پاسخگو باشد.

مالمیر اضافه کرد: اعتقاد داریم اینگونه ساخت و سازها که استعلام یا نظارت نمی شود، تخلف دهیاری است و میراث فرهنگی موضوع تخلف دهیاری را پیگیری می کند.

وی توضیح داد: ساخت و سازهای غیرمجاز در روستا طبق قانون 99 کنترل می شود و دهیار هم اگر تخلف کرده باشد از طریق مراجع ذیربط پیگیری می شود، میراث فرهنگی اگر از این کانال به نتیجه نرسد مجبور است اقدامات حقوقی علیه متقاضی که تخلف کرده، انجام دهد.

مالمیر افزود: اگر متقاضی براساس پروانه ساختی که دهیاری صادر کرده عمل کرده باشد تخلفی نکرده و پروانه ای که بدون استعلام ما صادر شده تخلف است و صادر کننده پروانه باید ضوابط ما را رعایت می کرد.

وی با بیان اینکه بنیاد مسکن به اهالی روستا برای ساخت و ساز تسهیلات ارائه می دهد، گفت: در جلسه ای که داشتیم قرار شد قسط آخر تسهیلات را بنیاد مسکن پس از اینکه نما کار شد، براساس ضوابط پرداخت کند.

مالمیر با بیان اینکه برای حفظ بافت سنگی ورکانه ملزم به رعایت ضوابط هستیم، خاطرنشان کرد: قطعا ساخت نمای متناسب با بافت سنگی ورکانه و حفظ آن هزینه بر است، اما چون ضابطه و قانون است، باید انجام شود، بنابراین مشکلات مالی رافع مسئولیت صادر کننده مجوز و مجری که ضوابط حفظ نماها را رعایت نمی کند، نیست.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان مطرح کرد: اگر دستگاه های متولی مانند بنیاد مسکن، دهیاری و در صورت فراهم شدن شرایط میراث فرهنگی بتوانند به اهالی روستا کمک کنند که هزینه ها کمتر شود، کار پسندیده ای است و باید به این سمت حرکت کنیم.

اهالی روستای ورکانه توانایی اجرای نمای سنگی ندارند

دهیار روستای هدف گردشگری ورکانه گفت: در حال حاضر اهالی روستای ورکانه توانایی اجرای نمای سنگی را ندارند.

داود کزازی اظهار کرد: با توجه به بارندگی های سال گذشته بسیاری از ساختمانهای روستا خسارت دید و اهالی روستا از طرح سیل زدگی استفاده کردند و ساخت و سازها زیاد شد.

وی ادامه داد: مهر سال قبل مدیرکل میراث فرهنگی، مدیرکل دفتر امور روستایی، استانداری، معاون فرماندار و بخشدار بازدیدی از روستای ورکانه داشتند و مقرر شد تسهیلاتی برای اجرای نمای ساخت و سازها درنظر گرفته شود و قرار شد بنیاد مسکن با همکاری میراث فرهنگی طرحی ارائه دهد.

کزاری اضافه کرد: اکثر ساخت و سازهایی که از پارسال آغاز شده، با توجه به افزایش قیمت مصالح نیمه کاره مانده و تا زمانیکه نما اجرا نشود، پایان کار نمی گیرند و اهالی روستا به این کار معترض هستند و می گویند وقتی داخل ساختمان تکمیل نشده چطور نما را با هزینه 30 میلیون تومان اجرا کنیم؟

دهیار ورکانه با بیان اینکه در این راستا نامه نگاری هایی با میراث فرهنگی و بنیاد مسکن انجام داده ایم، گفت: امیدواریم اعتباری درنظر گرفته و تسهیلاتی داده شود تا اهالی روستا نماها را اجرا کنند و بافت سنگی روستا هم حفظ شود.

وی با بیان اینکه در ساخت و سازهای جدید درب ها و پنجره های چوبی که شکل قدیمی روستا بود به کار نمی رود، گفت: این کار هزینه خیلی زیادی دارد و مسئولان باید از قبل فکری برای حفظ نمای قدیمی روستا می کردند.

کزازی اضافه کرد: ارگانهای مرتبط می توانستند تسهیلاتی به اهالی روستا بدهند تا ساختار قدیمی دست خورده نمی شد، اما زمانیکه نوسازی انجام شود بافت روستایی از بین می رود، از طرف دیگر روستایی ها هم باید جای امنی برای زندگی داشته باشند و آیین نامه نظام مهندسی را رعایت می کنند.

بافت سنگی ورکانه از بین رفته است

مسئول اصطبل مری لیلی در روستای هدف گردشگری ورکانه گفت: از بین رفتن بافت سنگی ورکانه این روستا را از صف ثبت در یونسکو خارج می کند.

حامد کزاری اظهار کرد: کوچه های روستای سنگی ورکانه از چهار سال قبل تاکنون نابود شده است، این روستا در صف ثبت یونسکو بود که با شرایط موجود ثبتی وجود نخواهد داشت.

وی درباره ساخت و سازهای غیرمتعارف در این روستا بیان کرد: ساخت و سازهای ناهمگون با بافت ورکانه، کوچه های بکر و زیبای آن را از بین برده و از هر 10 خانه قدیمی پنج خانه از بین رفته است، از طرف دیگر خانه ها عقب نشینی هایی کرده اند که نباید این اتفاق می افتاد.

کزاری ادامه داد: زیبایی روستای ورکانه به بافت سنگی و تنگی کوچه های آن است که به هیچ عنوان نباید دست خورده می شد و اگر ساخت و سازی هم انجام می شود، نباید عقب نشینی صورت بگیرد.

این مهندس معماری با تأکید بر اینکه در نمای خانه های این روستا باید نمای سنگ رگ چین کار شود که همخوان با بافت فعلی روستا باشد، گفت: بعضی از اهالی روستا سنگ تخت کار کرده اند که نمای فوق العاده زننده ای دارد.

کزاری با بیان اینکه در رابطه با ساخت وسازهای روستا، ادارات میراث فرهنگی و مسکن و شهرسازی با هم تضاد دارند، مطرح کرد: ساکنان روستا هم طرح اجرایی ساختمان که توسط مسکن و شهرسازی داده می شود را اجرا نمی کنند.

وی توضیح داد: سال گذشته رئیس دیوان محاسبات استان در بازدید از ورکانه به میراث فرهنگی اخطاری مبنی بر حفظ روستا با بافت سنگی داد و پس از اخطار ایشان میراث فرهنگی تا حدی پیگیر شد.

کزاری با اشاره به اینکه گردشگران به خاطر بافت سنگی و خانه های زیبای ورکانه به این روستا می آیند، خاطرنشان کرد: میراث فرهنگی باید بر خانه سازی های این روستای سنگی نظارت کند.

در پایان به نظر می رسد هیچ کاری از دست کسی ساخته نیست، دهیار که مجبور به چشم پوشی است و فقط شکایت و پیگیری حقوقی تنها راهکاری است که به ذهن مسئولان می رسد و مشخص نیست سرانجام چه کسی قرار است کمک کند تا هزینه های نماکاری و حفظ نمای سنگی ورکانه تأمین شود و ثبت این روستا از صف ثبت جهانی یونسکو خارج نشود.