قلب گردشگری ایران را معرفی کنید!

درحالی کردستان یکی از جاذبه های بی نظیر ایران به شمار می آید و می توان آن را قلب گردشگری ایران نامید، اما این گنج گردشگری آن طور که باید و شاید به گردشگران داخلی و خارجی معرفی نشده است.

جاذبه های گردشگری کردستان که به کام هر مسافری خوش می آید، سال هاست مورد بی مهری حوزه تبلیغات و اطلاع رسانی در داخل و خارج کشور قرار گرفته، به طوریکه پتانسیل های گردشگری این استان هنوز نتوانسته است آن گونه که باید وارد کوره صنعت توریسم شود تا بلکه این بوی خامی را از خود بزداید.

بوی این خامی، مشام آزار بوده چرا که کردستان با دارا بودن نزدیک به یک هزار جاذبه گردشگری ثبت شده در سطح ملی و بین المللی براساس آمارهای میراث فرهنگی و گردشگری هنوز تنها میزبان بیش از 200 هزار مسافر و بازدید کننده در طول سال از این اماکن است که در صورت معرفی صحیح ظرفیت ها و فراهم کردن زیرساخت ها این بخش و جذب چند برابری گردشگران داخلی و خارجی می توان به توسعه اقتصادی استان بیش از پیش امیدوار بود.

از جمله مهمترین دلیل خام ماندن صنعت گردشگری در کردستان که در دنیای امروز به عنوان سومین صنعت پولساز شناخته می شود، می توان به تاثیر جنگ افروزی های گروه های معاند در طول سالیان دراز برای ناامن جلوه دادن این منطقه، ناآگاهی، بی توجهی و کم کاری متولیان و مسئولان استانی طی دهه های گذشته و عدم آگاهی مردم از اهمیت این بخش در اقتصاد آن ها اشاره کرد، هر چند ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است.

اما امروز که کردستان جز امن ترین مناطق کشور است، مسئولانش آگاه و دلسوز هستند و مردم نیز به اهمیت این قضیه پی برده اند و وقت از آن ها حرکت و از صنعت گردشگری برکت برای این استان فرا رسیده است.

شهر مراکز تجاری

سفری را آغاز می کنیم به کردستان. این سفر را از شمال غربی یعنی شهرستان بانه آغاز کردیم، شهری تجاری با پاساژهای معروفش که با فاصله 270 کیلومتری از سنندج به عنوان یکی از مناطق مرزی ایران با منطقه اقلیم کردستان نیز شناخته می شود.

میعادگاه مادها

پس از آن اگر 48 کیلومتر به سمت سنندج حرکت کنید، میهمان میعادگاه مادها یا همان سقز باستانی می شوید که قلعه زیویه آن به عنوان میراثی ماندگار از دوران حکومت مادها جای گرفته تا سفر به این شهر هر مسافری را مجاب به بازگشت دوباره به آن کند.

قلعه باستانی زیویه محل کشف آثاری همچون عاج منقوش، گردنبند طلا و سر عقاب طلایی بر روی تپه ای نسبتا بلند بنا شده، محلی که اگر امروز لب به سخن بگشاید سرد و گرم روزگار بر این منطقه تاریخی را به همراه مقاومت مردمان کرد برای شنونده و ازدید کننده بازگو می کند.

سقز که از تاریخی ترین شهرهای کردستان است در دل خود برخی آثار تاریخی دیگری را نیز به یادگار نگه داشته که می توان به بازار تاریخی آن اشاره کرد که هم اکنون نیز حیات در آن به واسطه فروش پارچه های رنگی و پولکی ادامه دارد و مسجد دو مناره سقز واقع در بافت تاریخی نمادی بر نفوذ باور الهی در این شهر است.

ردپای صفوی ها نیز در این شهر به واسطه حمام حاج صالح به یادگار مانده و یکی از قدیمی ترین حمام های منطقه در بافت قدیمی سقز و در مجموعه بازار تاریخی شهر واقع شده و شامل بخش های مختلفی چون بینه، سربینه، گرمخانه، خزینه، خلوتی ها، تون انبار، سیستم آب و فاضلاب است.

غار کرفتو

اگر از شهر سقز به سمت دیواندره حرکت کنی، در دل بلندی های زرینه که خنگی هوای و طبیعت چشم نوازش تو را برای چند لحظه مجاب به توقف در آن می کند این توقف بهانه ای است تا راهت را به سمت یک غار تاریخی و دست کندی کنی که همه آن را با نام غار کرفتو می شناسند.

سابقه تاریخی کرفتو که به اوخر هزاره پنجم و هزاره چهارم پیش از میلاد نیز می رسد، نمونه بارز از تلاش انسان برای غلبه بر طبیعت و ادامه حیات است که در دوره های مختلف تاریخی از جمله اشکانی و ساسانی مورد استفاده قرار گرفته است.

قدمگاه تاریخ کردستان

اگر قصد سفر به شرق کردستان را دارید، باید پس از دیواندره به سمت بیجار که از تاریخ هفت هزار ساله برخوردار بوده حرکت کنید، شهرستانی که به واسطه قدمتش حدود 500 اثر تاریخی دارد و تا کنون 151 مورد آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

برخی بیجار را در ایام محرم به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می کنند تا علاوه بر عزاداری در مراسم گلگیران آن شرکت کنند و در سوک شهادت امام حسین (ع) اشک ماتم بریزند.

در سایر ایام سال نیز در سفر به این شهر نباید بازار تاریخی آن که از قدیمی ترین بازارهای تاریخی ایران است را نباید فراموش کرد که یادگاری از دوره صفویان در کردستان است.

اگر به دنبال سوغاتی های شهر بگردی نباید از ترشی هفت بیجار آن گذشت که اواخر مهر و اوایل آبان هر سال که هوا رو به سرد شدن می رود، بازار فروش سبزیجات و ملزومات تهیه ترشی در این بازار همواره جایی ویژه برای خود دارد.

بیجاری ها ترشیجات خود را به صورت های مختلف از جمله سنتی و اصیل هفت بیجار، گل کلم، کلم شور، ترشی موسیر، ترشی مخلوط، بادامجان سیاه و شکم پر، ترشی بندری، آلبالو، انگور، زغال لخته، فلفل ریز، درشت و لیته ای تهیه می کنند و در آن از انواع سبزیجات از جمله گل کلم ساده و زعفرانی، کرفس، سیر، هویج، سیب ترشی، فلفل دلمه ای رنگی، گوجه فرنگی، شوید، جعفری و موسیر استفاده می کنند.

منطقه حفاظت شده بیجار نیز از جاذبه های گردشگری ویژه افراد علاقمند به محیط زیست است که در 15 کیلومتری شمال غرب شهر قرار دارد و از پوشش گیاهی متنوعی برخوردار است.

در این منطقه رودخانه ها و چشمه های بسیاری وجود دارند که از جمله آن می توان به رودخانه قزل اوزن و قمچقا اشاره کرد که در فصل تابستان و پاییز برای حیات وحش این منطقه که شامل بیش از 30 گونه پستاندار، 140 گونه پرنده و 20 گونه خزنده است، اهمیت حیاتی دارد.

قروه، شهر آب های درمانی

مسافرانی که دنبال آب درمانی هستند، باید در شرقی ترین نقطه کردستان شهرستان قروه دنبال درمان دردهای خود بگردند و باید به چشمه بابا گرگر این شهرستان که در جوار امامزاده ای به همین نام واقع شده است سفر کنند، زیارتگاهی که منسوب به امامزاده سیدجلال الدین از نوادگان امام باقر (ع) است.

شهر خلاق موسیقی

علاقمندان به موسیقی عرفانی نیز باید مسیر خود را به سنندج پایتخت دف جهان شهر خلاق موسیقی تغییر دهند و علاوه بر آن برای خرید صنایع دستی استان کردستان از جمله تخته های بازی نرد و انواع محصولات نازک کاری را از خیابان شهدای این شهر تهیه کنند.

خانه کرد نیز در خیابان امام خمینی (ره) این شهر واقع شده و هر کدام گویای بخشی از شناسنامه مردمان کرد است به طوریکه نقل آن ها از تاریخ و تمدن این قوم شروع و به فرهنگ اجتماعی آنها از جمله نحوه زندگی، کار و تلاش، پوشش و فرهنگ این مردمان ختم می شود.

کوه آبیدر سنبل ایستادگی و استقامت مردم این دیار در هر نقطه ای از شهر سنندج چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند سنبلی که اگر سنندج گرفته شود چیزی از آن باقی نمی ماند و میعادگاه و خاطره ساز تمامی مردمانی است که پا به سنندج گذاشته و در ان زندگی کرده اند.

به بالای آبیدر که بری ناگهان شهر هزار تپه زیر پایت قدم علم می کند و بسیاری از نقاط طبیعت سنندج در مقابل چشم هایت به صف می کشند تا ببیند و دیده شوند.

اما این شهر تنها به موسیقی عرفانی و آبیدرش زنده نیست مستوره اردلان در سینه دارد که امروز شیوه معماری خاص عمارتش موجب شده این ساختمان به عنوان خسرو عمارت های کردستان شناخته شود و به دنبال شکوه از دست داده اش باشد.

در سنندج هرکه به دنبال زیارت باشد نمی تواند هاجره خاتون خواهر امام هشتم شیعیان را فراموش کند و هنگام بازارگردی بدون دیدار با این امامزاده شهر را ترک کند.

سرزمین خود ساخته لک لک ها

بزرگترین دریاچه آب شیرین خاورمیانه که محسور در بین خانه های حاجی لک لک ها در شهرستان مریوان قرار دارد که طبیعت بکر و چشم انداز بی نظیر آن هر بیننده ای را مشتاق قایق سواری و خاطر سازی در این مکان می کند.

اما اینجا لک لک ها با اینکه تنها 15 سال از مهاجرتشان به روستاها اطراف دریاچه زربار می گذرد آنجا را وطن خود کرده اند تا مریوان شهره مهربانی شود.

شهر جهانی کلاش

مریوان علاوه بر زریبار میراثی جهانی را در زیر پاهایش دارد که چند سالی از جهانی شدن آن می گذرد؛ پای افزار کلاش نماد گام برداشتن مردمان این دیار در مسیر های سخت و کوهستانی آن است.

سرزمین هزار ماسوله

می خواهم شما را دعوت کنم به سرزمین هزار ماسوله کردستان، همانجایی که سنگ ها بدون هیچ ملاتی و سیمانی با ذوق و هنر معماران کرد بر روی هم چیده شدند تا سقف خانه های مردمان کرد ساکن در اورامان تاریخی و فرهنگی استوار بماند.

اوارمان همان منطقه دست نخورده ای که صفای مردمان روستاهایش انارش را ملس تر انار سایر مناطق کشور کرده و بلوطش نماد زاگرس نشنینانی شده که همواره مرزداران کهن دیار ایران هستند.

هرچه از طبیعت بکر و معماری بی نظیر و فرهنگ متفاوت کوه های سر به فلک کشیده این منطقه گفته شود به مانند دیدار خود گردشگران از این منطقه نیست.

اورامان خود به تنهایی می تواند با پتانسیل هایش صنعت گردشگری کردستان را به تکاپو بیندازند به شرطی که در سبد مقاصد گردشگری جهانیان قرار بگیرد که ثبت جهانی این منطقه هم اکنون از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در حال پیگیری است.

سرزمین جشن های باستانی نوروز

پالنگان روستای 2 تکه شده ای که رود خروشانی سیروان رگ حیات این روستا را شکل داده تا حیات مردمان این روستا با خروش زندگی جریان داشته باشد. جشن نوروز و ماهی ها را در پالنگان نباید از دست داد چراکه در ایام نوروز برگزاری این جشن معرف فرهنگ مردمان کرد است و گردشگران را با خاطره ای سبز به سمت بهار بدرقه کند.

چون در آب سیروان حیات ماهیان این دیار را تامین می کند و بزرگترین مجتمع ماهی استان کردستان را در خود جای داده است. این منطقه را تبدیل به یکی از مقاط روستاگردی کردستان کرده است.

اما اگر به دنبال تهیه سوغات از فرهنگ اجتماعی مردم دیار کردستان هستی نباید بازار پارچه فروشان کامیاران را فراموش کنی، چرا که می توانی پارچه هایی را در آن تهیه کنی که ویترینی از فرهنگ لباس سورانی، اردلانی، کرمانجی و هورامی است.

کردستان گردی که تمام می شود این فکر که چرا این استان هنوز جز مناطق پر خطر گردشگری محسوب می شود همه ذهنم را احاطه می کند و می گویم دلیل این اتفاق حتما نشات گرفته از این است که فرهنگ مردم کرد ناشناخته مانده است.

توسعه گردشگری کردستان در گرو ثبت جهانی اورامان

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان گفت: کردستان امروز به عنوان یکی از امن ترین مناطق کشور پذیرای گردشگران بسیاری از نقاط مختلف کشور و دنیا است.

سید محسن علوی با اشاره به اینکه این استان دارای یک هزار و 524 اثر تاریخی ثبت ملی شده است، افزود: تقویت حوزه گردشگری منجر به افزایش سطح درآمد، رفع بیکاری و ایجاد اشتغال و تامین امنیت پایدار برای استان می شود.

وی اظهار داشت: آثار باستانی، غارهای طبیعی، درختان کهنسال، میراث منقول، قنات و مکان های طبیعی از جمله این آثار هستند که 872 اثر از این تعداد شامل اثر غیر منقول، 20 مورد میراث طبیعی، 60 مورد میراث معنوی و 23 مورد میراث منقول در فهرست آثار باستانی کشور به ثبت رسیده است.

علوی با بیان اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه گردشگری کردستان نیز انقلاب ایجاد شد، اضافه کرد: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در کردستان تنها یک آژانس مسافرتی فعالیت داشت، اما با پیروزی انقلاب امروز تعداد این آژانس ها به 46 مورد رسیده است.

گردشگری روستایی 2020 معرف امنیت کردستان است

وی در خصوص اقدامات میراث فرهنگی برای معرفی پتانسیل های گردشگری این استان یادآور شد: برگزاری مراسم ها و جشن های مختلف با حضور تورهای داخلی و خارجی، اقدامات مختلف در راستای ثبت جهانی اورامان، میزبانی برگزاری همایش جهانی گردشگری روستایی 2020 و میزبانی از همایش جهانی باستان شناسی از جمله برنامه های مهم در این راستا است.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان گفت: تولید چندین فیلم به زبان های فارسی و انگلیسی از جاذبه های گردشگری استان و توزیع آن در جاهای مختلف، استفاده از ظرفیت فضای مجازی، همکاری با شبکه های مختلف تلویزیونی و رادیو، حضور در جشنواره های مختلف گردشگری و صنایع دستی و چاپ پوستر و بروشور از مکان های گردشگری اقدامات دیگری در این راستا است.

وی یادآورشد: برای اولین بار در کشور میراث فرهنگی کردستان کتاب تاریخچه هتل داری کردستان را منتشر کرده که در معرفی تاریخچه گردشگری این استان بسیار موثر بوده است.

علوی با بیان اینکه با کردستان عراق در حوزه گردشگری وارد مذاکره شدند، اضافه کرد: جذب و ورود گردشگر از کردستان می تواند در توسعه گردشگری استان بسیار مفید باشد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان افزود: براساس آمار هتل ها و میهمان پذیرهای استان سال گذشته 178 هزار و 477 گردشگر داخلی و 12 هزار و 832 گردشگر خارجی به این استان سفر کردند.

وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی تمام توان خود را برای معرفی جاذبه های این استان بکار گرفته، گفت: ثبت جهانی اورامان می تواند موجب کاهش بسیاری از چالش های پیش روی استان در این حوزه شود.

علوی با اشاره به فرموده رهبر معظم انقلاب مبنی بر فرهنگی بودن استان کردستان اظهار داشت: با استناد به فرمایش ایشان زیبنده نیست که کردستان همچنان در لیست مناطق پرخطر گردشگری باشد.

سومین صنعت پول ساز دنیا برای توسعه در کردستان نیازمند تفسیر این بیت مولاناست که می گوید بسیار سفر باید تا پخته شود خامی / صوفی نشود صافی تا درنکشد جامی

منبع: ایرنا