موزه ملی ایران

شهر تهران در بطن خود جاذبه های دیدنی متعددی داشته که هر یک می تواند مخاطبان بسیاری را به خود جذب نماید. یکی از این جاذبه ها که برای عاشقان موزه گردی و تاریخ گردی مناسب هست، موزه ملی ایران بوده که همگان آن را با عنوان موزه مادر می شناسند. اگر دوست داشتید که با جاذبه های گردشگری تهران مثل موزه ملی بیشتر آشنا شوید و راحت تر برای تهرانگردی خود برنامه ریزی کنید، می توانید به راهنمای سفر به تهران سری زده و اطلاعات مفیدی را کسب نمایید.

آشنایی با موزه ملی ایران

موزه ملی ایران مجموعه ای از گنجینه آثار تاریخی و پیش از تاریخی ایران بوده که در شهر تهران قرار دارد. این موزه شامل دو ساختمان مجزا به نام های موزه ایران باستان مربوط به آثار دوران پارینه سنگی قدیم تا دوره پیش از اسلام با تاریخ گشایش 1316 و موزه دوران اسلامی مربوط به آثار باستان شناسی و هنر دوران اسلامی ایران با تاریخ گشایش 1375 است. موزه ملی ایران مهمترین موزه کشور در خصوص نگهداری، نمایش و پژوهش مجموعه های باستان شناختی ایران هست.

گستردگی و تنوع مجموعه اشیا موجود در موزه به گستردگی جغرافیایی کشور و دوران های متعدد پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی بوده که انسان در این سرزمین زیسته و آثاری را از خود به جای نهاده است. در حال حاضر، موزه ملی به نمایش آثاری پرداخته که بیانگر غنای فرهنگ و تمدن، هنر، رشد اقتصادی و دستاوردهای فناوری ایرانیان هستند. موزه ملی ایران با قدمتی حدود هشتاد سال، نه تنها بزرگترین موزه باستان شناسی و تاریخ ایران است بلکه در فرهنگ موزه داری ایران به عنوان موزه مادر محسوب می شود. هم اکنون هم جبرئیل نوکنده مدیر کل این موزه است.

آشنایی با تاریخچه موزه ملی ایران

برای نخستین بار، پیشنهاد ایجاد مکانی به نام موزه توسط مرتضی قلی هدایت ملقب به مرتضی قلی صنیع الدوله عنوان شد. او در فکر ایجاد موزه و اداره ای به نام اداره عتیقات برای ساماندهی به وضع کاوش های تجاری بود اما به این مقصود نرسید. نخستین موزه در سال 1295 خورشیدی به نام موزه ملی یا موزه معارف در یکی از اتاق های بزرگ وزارت معارف تشکیل گردید. این موزه دارای 270 قلم شی مفرغی، سفالی، شیشه ای، سکه، سلاح های قدیمی، مهر، اشیای چوبی، مرقعات، کتاب و منسوجات بود که به وسیله کارمندان اداره عتیقات جمع آوری یا توسط مردم اهدا شده بود.

در 1304، اشیای این موزه به تالار آینه کاخ مسعودیه منتقل شد. از سوی دیگر، با آغاز حفاری باستان شناسان اروپایی به ویژه هیئت باستان شناسی فرانسه به ریاست ژاک دومرگان از سال 1276 خورشیدی در شوش، توجه مردم ایران به اهمیت مواریث فرهنگی جلب شد. در سال 1306 خورشیدی هم امتیاز بدون قید و شرط طرف باستان شناسان فرانسوی در ایران لغو گردید و به آنها اجازه داده شد تنها در شوش به حفاری بپردازند. همچنین، از آنجا که ایران تصمیم گرفته بود تا موزه و کتابخانه ملی را تاسیس نماید، لذا امتیاز طراحی و اجرای آن به فرانسویان داده شد. به همین منظور، آندره گدار فرانسوی در سال 1308 خورشیدی برای تاسیس موزه و کتابخانه به ایران آمد و رسما کار خود را شروع کرد.

سرانجام، این موزه با حدود 10 هزار متر مربع در چهار طبقه در سال 1375 افتتاح گردید که دو طبقه آن اختصاص به نمایش آثار هنر اسلامی دارد و دو طبقه دیگر آن هم امکان فعالیت های جانبی را میسر می سازد. این موزه با زیربنایی در حدود 200 هزار متر مربع در زمینی به مساحت 18000 متر مربع و با حدود 300 هزار شی باستانی مهمترین موزه کشور محسوب شده و بسیار دیدنی هست.

آشنایی کوتاه با بخش های گوناگون موزه ملی ایران

موزه دوران اسلامی

ساخت موزه دوران اسلامی با انگیزه انجام فعالیت های گوناگون فرهنگی در سال 1323 در محوطه موزه ملی ایران آغاز شد و با وقفه های متعدد سرانجام در سال 1329 معماری آن پایان یافت ولیکن انجام مراحل تکمیلی آن به سالهای بعد موکول شد. با توجه به اهمیت آثار دوره اسلامی طراحی و اجرای معماری داخلی موزه دوران اسلامی از سال 1370 با در نظر گرفتن هنر و فلسفه اسلامی آغاز و پلان آن به طرح چلیپای دوران ساسانی در نظر گرفته گشت.

موزه ایران باستان

موزه ایران باستان دارای مجموعه های غنی از آثار باستان شناسی است که کهن ترین آنها مربوط به دوره پارینه سنگی و جدیدترین آثار آن هم مربوط به دوره ساسانی است. در این سالن از دوره های مختلف پیش از تاریخ و تاریخی آثار منحصر بفردی دیده می شوند. قدیمی ترین دست ساخته بخش پارینه سنگی در سالن ایران باستان که از سنگ کوارتز ساخته شده ، مربوط به حوزه رودخانه کشف رود در شرق مشهد هست و بیش از یک میلیون سال قدمت دارد. از دیگر مجموعه های قدیمی این بخش، دربند و گنج پر مربوط به استان گیلان و شیوه تو در نزدیکی مهاباد است که حدود 700 تا 200 هزار سال قدمت دارند.

از دوره های پارینه سنگی میانی و پارینه سنگی پسین نیز آثار جالب توجهی در سالن موزه به چشم می خورد که بین 200 هزار تا حدود 12 هزار سال قدمت دارند. از دوره پارینه سنگی میانه که همزمان با حضور انسان نئاندرتال در ایران است، ابزارهای ساخته شده از سنگ آتش زنه و بقایای سنگواره جانوران مربوط به غارهای منطقه زاگرس و فلات مرکزی ایران از جمله غارهای بیستون و خرم آباد به نمایش درآمد. قدیمی ترین بقایای یافت شده انسان در ایران هم که یک دندان آسیای کوچک انسان نئاندرتال است و در غار وزمه یافت شده، در سالن پارینه سنگی میانی موزه به نمایش درآمده است.

در دوره پارینه سنگی جدید که مصادف با گسترش انسان هوشمند امروزین در ایران است، ساخت تیغه ابزار رواج یافت. همچنین، ساخت ابزارهای استخوانی و استفاده از تزئینات شخصی مانند آویز صدفی، دندان حیوانات و گل اخرا نیز در این دوره در ایران متداول شد. از مکان های مهم این دوره غار یافته (لرستان) بوده که نمونه هایی از اشیا آن در سالن موزه به نمایش درآمده است. از دوره بعدی (فرا پارینه سنگی) که مشخصه های آن ابداع ابزارهای ترکیبی، کاربرد سنگ ساب و ذخیره سازی مواد خوراکی است، نمونه هایی از غار علی تپه (مازندران)، غار شلم (ایلام) و چند مکان دیگر به نمایش درآمد.

از دوره نوسنگی و روستانشینی آثاری چون قدیمی ترین خشت ایران از تپه گنج دره، قدیمی ترین پیکرک های گلی انسان و حیوان از تپه سراب و ابزارهای سنگی در سالن به نمایش درآمده است. شوش (خوزستان)، اسماعیل آباد و چشمه علی (تهران)، تل باکون (فارس) از محوطه های بسیار مهم در هزاره های پنجم و چهارم پ.م (دوره مس و سنگ) در ایران هستند که نمونه هایی از سفالینه های منقوش آنها در سالن دیده می شود.

ظروف سنگی جیرفت و شهداد با نقوش متنوع مانند نبرد انسان با جانوران اساطیری و نقش مایه های هندسی، جانوری و گیاهی از نمونه های شاخص بوده که در ویترین ها به نمایش درآمده اند. از دیگر آثار مهم این دوره در سالن هم موزه پیکر گلی از شهداد است که نشان دهنده نیم تنه مردی برهنه با دستان جمع شده بر روی سینه، احتمالا در حالت نیایش هست. ظروف، ادوات جنگی، اشیای تزئینی، پیکرک های انسانی و جانوری از جمله اشیای فلزی اواخر عصر مفرغ و آغاز عصر آهن هستند که در سالن به نمایش درآمده اند. همچنین، سفال خاکستری با سطح صیقلی و داغدار و ظروف با لوله های ناودانی، ظروف با فرم های جانوری و انسانی و ریتون ها (ظروف جانورسان) و اشیای آهنی نیز به نمایش درآمده اند.

بخش های پژوهشی

موزه ملی ایران دارای 10 بخش پژوهشی و یک کتابخانه و مرکز اسناد است:

• بخش پارینه سنگی
• بخش پیش از تاریخ
• بخش تاریخی
• بخش اسلامی
• بخش مهر و سکه
• بخش مرمت
  بخش کتیبه ها
• بخش سفال
• بخش استخوان شناسی
• کتابخانه و مرکز اسناد

بخش های دیگر موزه ملی ایران

• عکاسی
• روابط عمومی و روابط بین الملل
• پایگاه اطلاع رسانی
• حفاظت فیزیکی

چگونه خود را به موزه ملی ایران برسانیم؟

شما برای اینکه بتوانید به موزه ملی ایران برسید، راههای مختلفی را پیش رو دارید که یکی از اینها، استفاده از خودروی شخصی هست. این روش اصلا پیشنهاد نمی شود، چون مسیر دسترسی به این جاذبه در محدوده طرح ترافیک قرار دارد. شما قادر هستید به جای آن، از وسایل حمل و نقل عمومی مثل خط 2 مترو حسن آباد، تاکسی ها و پایانه های اتوبوسرانی به مقصد ایستگاه پارک شهر بهره برده و به راحتی به موزه ملی ایران برسید.

کدام جاذبه های دیدنی تهران در نزدیکی موزه ملی ایران قرار دارند؟

• میدان مشق با فاصله 500 متر
• میدان حسن آباد با فاصله 1.7 کیلومتر
• سردر باغ ملی با فاصله 1.2 کیلومتر
• عمارت مسعودیه با فاصله 2.1 کیلومتر

معرفی امکانات موزه ملی ایران

موزه ملی ایران برای رفاه حال گردشگران و بازدید کنندگان، امکانات متعددی را در بطن خود جای داده که از بین آنها می توانیم به کتابخانه، گالری برای خرید و کافه رستوران برای صرف غذا یا نوشیدن نوشیدنی خوش طعم اشاره نماییم.

قیمت بلیت و ساعات بازدید از موزه ملی ایران

قیمت بلیت بازدید از موزه ملی ایران برای بازدید کنندگان داخلی 10 هزار تومان و برای بازدید کنندگان خارجی 100 هزار تومان هست. ساعات بازدید از این موزه هم در بهار و تابستان همه روزه از ساعت 9 صبح تا 19 بوده و در پاییز و زمستان همه روزه از ساعت 9 صبح تا 17 اعلام شده است.

اطلاعات تماس با موزه ملی ایران

• آدرس موزه ملی ایران: میدان امام خمینی، خیابان امام خمینی، ابتدای خیابان سی تیر، خیابان پروفسور رولن، شماره یک
• تلفن موزه ملی ایران: 02166702061
• وبسایت موزه ملی ایران: https://irannationalmuseum.ir/