مسجد ملک کرمان (مسجد امام)

مسجد جامع ملک یا مسجد امام در کرمان، خیابان امام خمینی (ششم بهمن سابق) واقع شد. این اثر در تاریخ 15 مهر 1346 با شماره 760 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مسجد جامع ملک بزرگترین و قدیمی ترین مسجد کرمان و دارای شبستانهای متعدد و صحن وسیعی است. این مسجد در هنگام حکومت سلجوقیان ساخته شده و بانی آن ملک توران شاه یکم است. مسجد قدمتی هزار ساله دارد و هم اکنون در بخش جنوبی ناحیه تاریخی بازار کرمان واقع است. این مسجد 101 متر طول و 91 متر عرض داشته و از جمله مساجد چهار ایوانی بشمار می رود. برج سلجوقی آجری نیز در همین محدوده واقع شد. سه محراب گچبری شده زیبا نیز از دیگر نمادهای این مسجد هستند. در گذشته هم قناتی به نام مستوره وجود داشته که آب قنات از میان مسجد عبور میکرده است.

طاق ورودی سردر مسجد مقرنس کاری است و ترنجی برجسته در قسمت پایین طاق قرار دارد. گچ بری طرح گره اطراف طاق را آراسته کرده است. سردر ورودی و اصلی مسجد شمالی بوده و در قدیمی مسجد از جنس چوب و کم ارتفاع است. در گذشته برای اینکه افراد هنگام ورود به مسجد سری به نشانه تعظیم خم کنند و سپس وارد شوند، درهای ورودی را کم ارتفاع درست می کردند. همین که از سردر شمالی داخل شدیم، وارد راهرویی با سقف نسبتا بلندی میشویم که آجرکاری معقل نمای آن را شکل داد.

ایوان بزرگ قبله بزرگترین ایوان بوده که در ضلع غربی صحن واقع شده است. این ایوان با آجر و به سبک دوره سلجوقی مزین شد. چند شبستان در این مسجد ساخته شده که شبستان امام حسن (ع) مشهورترین آنها است. شبستان آقا شیخ حسن فقیه دارای 22 ستون از شبستانهای دیگر این بنا هست. شبستان آقا علی هم با شش ستون در شمال غربی واقع شده که به شبستان امام موسی بن جعفر (ع) متصل می شود. شبستان ضلع جنوبی دارای 27 ستون بوده و شبستان واقع در ضلع شرقی کوچک هست.

چندین محراب گچ بری شده کوچک که بین 100 تا 150 سال قبل از عهد سلجوقی بنا شده و به دوران آل بویه بر می گردد، از دیگر قسمتهای مسجد است. سه محراب دیگر نیز که در پشت بام و در شبستان امام حسن (ع) قرار دارد، دارای گچ بری های زیبا و منحصر بفرد هستند که به قرن پنجم مربوط می شوند.