محوطه اسب ریسه مربوط به هزاره اول قبل از میلاد تا سده های اولیه دوران های تاریخی پس از اسلامه و در شهرستان ماسال، بخش مرکزی، دهستان حومه، روستای اسب ریسه واقع شده و این اثر در تاریخ 7 اسفند 1386 با شمارهٔ ثبت 21534 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. دیواره سنگی اسبه ریسه ماسال، یکی از صخره

تپه حسنلو که در 7 کیلومتری شهر نقده قرار دارد، یکی از تپه های باستانی ایران است که قدمت آن به بیش از 7 هزار سال پیش از میلاد می رسد. معروف ترین اثر باستانی یافت شده در این محل، جام طلای حسنلو است که به عصر آهن تعلق دارد و در موزه ایران باستان نگهداری می شود. تپه های باستانی زیادی پیرامون تپه حسنلو ر

کوه خواجه قلعه ای عظیم و دژ شهری منحصر به فرد از دوره اشکانیان و ساسانیانه. این کوه از سنگ های بازالت سیاه رنگ تشکیل شده و با ارتفاع 609 متر از سطح دریا، مثل جزیره ای در میان دریاچه هامون قرار گرفته. مزار خواجه مهدی یکی از دوستداران علوی روی این کوهه و دلیل نام گذاریش هم همینه. در حاشیه کوه خواجو ت

تورنگ تپه که یکی از عظیم ترین و غنی ترین تپه های باستانی استان گلستان به شمار می آید، در فاصله تقریبی بیست و پنج کیلومتری شمال شرقی گرگان قرار دارد. این تپه با وسعت بسیار و ارتفاع چشمگیر در مجاورت روستای تورنگ تپه واقع شده و بر استخر آبی بزرگ مشرف است. قدمت این تپه به هزاره سوم قبل از میلاد یعنی پنج

تپه قلعه خندان مربوط به دوره ساسانیان و دوران های تاریخی پس از اسلام است و در گرگان، میدان مازندران، جبهه جنوبی خیابان عدالت واقع شده. این تپه در جنوب غربی شهر گرگان قرار دارد و برای نخستین بار ژاک دمرگان در سال 1896 میلادی از این تپه بازدید و نقشه و تصاویری از آنجا تهیه نمود. در سال 1388 گروه باستا

این غار بر سر راه تهران به فیروزکوه در ناحیه دوآب شهرستان سواد کوه و بر سینه خطیر کوه قرار داره و در متون تاریخی به نام طاق عایشه گرگیلی دژ نیز خوانده شده . طول قوس دهانه غار که یکی از عظیم ترین دهانه های غار طبیعی دنیا است 40 متر بوده . داخل غار دارای اتاق هایی است که قدمت ساخت آن ها به دوره ساسانی

قلعه 3000 ساله شاهاندشت آمل اسم های محلی زیادی داره و به «ملکه خلاء» و «ملک بهمن» هم مشهوره و به خاطره ساختمان حیرت انگیزی که داره، خیلی ها رو برای دیدنش به لاریجان می کشونه. خیلی عجیبه که این قلعه هیچ راه ورودی جز یه زیرزمین که دیگه قابل استفاده نیست، نداره و گردشگرهایی که می خوان واردش بشن باید

تپه سنگ چخماق از جمله قدیمی ترین استقرارهای یکجانشین شناخته شده دوره نوسنگی در شمال شرق ایران بوده و در 8 کیلومتری شمال شاهرود واقع شده است. قدمت تپه غربی به اواخر هزاره هشتم و اوایل هزاره هفتم و قدمت تپه شرقی هم به اواخر هزاره هفتم و نیمه اول هزاره ششم پیش از میلاد باز می گردد. این اثر در تاریخ 12

این غار در جنوب روستای سجیران از توابع بخش رحیم آباد شهرستان رودسره که بهترین مسیر دسترسی به آن، راه رحیم آباد به گرمابدشت و جاده معروف سفیدآبه. این غار در اوایل سال 1382 خورشیدی توسط کارشناسان گیلان شناسایی شد و در همان سال به ثبت ملی هم رسید. بررسی های صورت گرفته سبب کشف تعدادی قطعات سفال مربوط به

غار کلر احتمالاٌ مربوط به دوره ایلخانیه و در شهرستان قوچان، روستای کلر واقع شده و این اثر در تاریخ 8 مرداد 1381 با شمارهٔ ثبت 5944 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده .

تپه موسایی و دو تپه کوچک کنار آن در حاشیه شهر روانسر از مهمترین آثار باستانی اورامانات هستند. تپه موسایی با مساحت حدود دو هکتار و ارتفاع بیش از 10 متر بزرگترین تپه باستانی منطقه و دارای آثاری با قدمت پنج هزار ساله، که اولین بار باستان شناسان آمریکایی و کانادایی آن را شناسایی و مطالعه کردند. متاسفانه

تپه نادری از آثار باستانی و تاریخی شهرستان پارس آباد در بخش اصلاندوز است و در جنوب غربی شهر اصلاندوز در ملتقای رود ارس و دره رود قرار داشته و بلندی این تپه 30 متر و محیط اطراف آن حدود هزار و 500 متر و طول آن 120 متر و عرض آن حدود 100 متر است. برخی اعتقاد دارند که تپه نادر به دلیل اهمیت و موقعیت استر

تپه گیان نزدیک نهاوند و در جنوب غربی روستای گیان است.در این تپه مجموعا چهار دوره معماری در پنج دوره تاریخی کشف شد.به علت تخریب شدید تعیین نقشه بناها امکان پذیر نیست.سفالهای این منطقه به سه دسته خشن، ظریف و منقوش تقسیم میشوند.در سفالهای منقوش علاوه بر خطوط موازی، نقوش ساده هندسی، مثلث و لوزی تو پر تع

این ساختمان قلعه مانند از مجتمع پنجگانه ای تشکیل می شه که دارای یک حیاط هست که توسط خانه های روحانیان زرتشتی محاصره شده . در وسط حیاط محرابی وجود داره که در قرن های 17 و 18 بنا شده . این محل در سال 1883 زمانی که تاسیسات نفت و گاز طبیعی در مجاورتش تاسیس شد، بحال متروکه در اومد. این آتشگاه در سال 1975

یکی از مهمترین جاذبه های دیدنی کاپادوکیا، دودکش های جن و پریه که بر اثر جاری شدن آبهای اطراف اورگوپ و با تاثیر از باد بوجود اومدن.

ارتباط کاروانیان و یا گله های عبوری از نجف آباد به طرف تنگ بزگله و سپس منطقه سامان را بر قرار می کرده است.

هنوز بقایای آسیاب کپه ماسه تا حدودی سالم مانده و می توان از آن به عنوان محل گردشگری استفاده کرد.

این قلعه در نزدیکی غریب خان است.

فارفان تو فاصله حدود 100 کیلومتری شرق اصفهان و نزدیک شهر ورزنه قرار داره و قدمت آن از عصر ایلخانیه، در دوران سلجوقی رونق و آبادانی بیشتر و آثار با شکوه زیادی داشته ولی متاسفانه در اثر گذشت زمان بسیاری از این آثار از بین رفته. از آثار باقی مونده میشه به مسجد قدیمی فارفان، مسجد خشتی (خطیره)، پل سمسار،

تپه قارا قایا مربوط به سده های اولیه دوران تاریخی پس از اسلامه و در شهرستان میانه، بخش مرکزی، دهستان کله بوز غربی، 1 کیلومتری غرب روستای درین درق واقع شده و این اثر در تاریخ 28 اسفند 1385 با شمارهٔ ثبت 18876 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده .

در 88 کیلومتری شمال غرب قاین و 5 کیلومتری شمال روستای ثغوری بر دامنه جنوبی یک کوه بزرگ با سه دهنه دیده می شه. به این غار، غار سفید .فارس و پارسان هم گفته می شه که این نام ها برگرفته از شهر فارس که از جمله شهرهای دوه ساسانی و صدر اسلامه می باشد. یکی از این غارها که بزرگ ترین آنها بوده در گذشته های دو

در جنوب رستاق آثار برج بزرگی دیده می شه که بنام «شاه نشین» معروف شده. در نزدیکی آن آثار آسیابی دیده می شه که با باد کار می کرده و اینک به «آسیاب بادی» شهرت داره. این قلعه یا برج در بلند ترین نقطه کوه قرار گرفته و راهی سخت و طولانی داره. در قله کوه و دامنه آن آثار خانه های بسیار زیادی دیده می شه، که

قدمت این بند که مادی بزرگ شانزده ده و مادی کوچک قورتان از آن منشعب می شه و آب روستاهای اطراف رو تامین میکنه، به دوران صفویه می رسه . از اونجایی که 16 روستا رو آبرسونی میکرده به این نام خونده میشه و یه بارهم این سد شکسته شده و باعث خشک شدن مادی هایی که از این سد تغذیه میشدن و در نتیجه از بین رفتن کشا

امام زاده سید محمد بنای خوش طرحیه که قسمتی ازگنبدش کاشی کاریه و متعلق به دوران افشاریانه. در این امام زاده چند لوحه قبر ازکاشی وجود داره که همشون متعلق به قرن سیزدهم هجری هستن و یه قطعه سنگ قبر مرمر هم داره که بهش سنگ کول میگن و عباراتی روش نوشته شده .

حمام اخوت مربوط به دوره پهلوی است و در نجف آباد، محله چهار سوق، خیابان امام شرقی، کوی اخوت واقع شده و این اثر در تاریخ 23 شهریور 1382 با شمارهٔ ثبت 10206 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کاروانسرای حاج حیدر جانی مربوط به اواخر دوره قاجار، اوایل دوره پهلوی است و در نجف آباد، راسته ی بازار اصلی نجف آباد واقع شده و این اثر در تاریخ 24 اسفند 1383 با شماره ی ثبت 11455 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اما به دلیل بی توجهی مسوولین شهر و بسته شدن ناودان های آن توسط بازاریان،

اینبنا در سال 1361 ه.ق توسط شیخ ابراهیم ریاضی پایه ریزی شده و مورد مرمت قرار گرفته است. ستون های سنگی و سقف های گنبدی شکل آن جاذبه خاصی دارد و در سال 1383 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.

این قلعه با چهاربرج و دیوارهایی به ارتفاع 6متر در شمال رودخانه ی مرغاب، سکونتگاه کشاورزان منطقه ی غریب خان بوده است. مالک اصلی آن مردم وکشاورزان بوده اند ولی ظل السلطان آن را غصب و به یکی از خادمان خود بنام غریب خان هدیه داد. بعدها این قلعه فروخته و همینک در مالکیت خانواده ی ناصحی بصورت موروثی است.