در جنوب غربی میدان ابوذر و در محله اسفنجان سمنان آثار دو قلعه پر ابهت و قدیمی به چشم می خوره که به قلعه های پاچنار معروف هستند. این قلعه ها به صورت دژهای دوران باستان ساخته شده بودند و از زمره قلعه های بسیار مهم نظامی و دفاعی شهرستان به شمار می رفتند. بعضی ها قدمت و تاریخ بنای این قلعه ها رو به دورا

حاج ملا علی سمنانی یکی از علمای متبحر و حکمای بزرگ قرن اخیر بود که در میان مردم سمنان و دیگر شهرها شهرت خاصی داشت او به سال 1253 هجری قمری در شهرستان سمنان متولد شد و در سال 1333هجری قمری در سمنان وفات یافت .آرامگاه وی در ابتدای خیابان حکیم الهی در کنار ایوان و داخل صحن مشجر و سر سبز و با صفائی در ف

مسجد امام، مسجد شاه یا مسجد سلطانی در مرکز شهر سمنان واقع شده و یکی از مهمترین و زیباترین بناهای تاریخی و مهم سمنان است. بنای این مسجد در دورۀ قاجار به دستور فتحعلی شاه و به همت « حاجی سید حسن حسنی » و استادی « صفر علی معمار » ساخته شد و کار آن در سال 1243 به پایان رسید . صحن مسجد به صورت چهار ایوا

این مسجد در شمال محله زاوقان سمنان و در میان باغ های سرسبز واقع شده است و از بناهای قرن دوم هجری و مربوط به دوره تسلط علویان در این سرزمین است . مصالح ساختمانی که در این مسجد به کار رفته آجر , گچ ,سنگ و خشت خام است . مسجد جامع زاوغان شامل ایوانی بلند است که ارتفاع آن بیش از ده متر است و رو به مشرق

تکیه ناسار مربوط به دوره قاجار است و در سمنان، شمال خیابان امام، جنوب راسته بازار واقع شده .

قدمت تکیه مذبور به دوره قاجار می رسه، این تکیه زیبا از جنوب شرق به وسیله راهروی باریک و مسقف به مسجد امام و از شمال غربی به مسجد جامع و حمام پهنه از جنوب غربی به امام زاده یحیی (ع) و از سمت شرق به تیمچه حضرت راه داره. در گذشته سقف تکیه پوشیده نبوده اما گویا در دوره پهلوی سقفی از کلاف های چوب و فلزی

قلعه ای قدیمی و با شکوه که بعد از سال ها همچنان استوار ایستاده است. باروهایی به ارتفاع بیش از 3 متر و دیوارهایی قطور.

با عبور از کنار دریاچه زیبای نمک، به آب انبار قیلوقه می رسید که در آن آب البته نه چندان گوارایی ( کمی شور ) وجود دارد . و یا در مسیر راه مبارکیه به سفید آب یک آب انبار قدیمی با سقف گنبدی به نام آب انبار “حوض قیلوقه ” دیده می شود .

خانه تاریخی سمنانی ها یک خانه سنتی دارای قدمت 130 ساله میباشد که متعلق به دوران ناصرالدین شاه قاجار می باشد. این خانه تاریخی با متراژ 121 متر مربع دارای ورودی زیبا دارای درب دولنگه سنتی با درکوبل های مردانه و زنانه و همچنین فضای پیر نشین در قسمت ورودی است و همچنین در معماری این بنای تاریخی فاخر از گ

حکیم حاج ملاعلی سمنانی معروف به حکیم الهی فرزند حاج محمد صادق در سال 1243 قمری در سمنان دیده به جهان گشود . ایشان از شاگردان مرحوم حاج ملا هادی سبزواری بوده که سالهای زیادی را در حوزه های علمیه نجف و کربلا به تحصیل معارف اسلامی مشغول بود و سرانجام در سال 1333 قمری دیده از جهان فرو بست. آرامگاه ایشان

این بنا در روستای سرخه - 15 کیلومتری جنوب غربی سمنان - واقع گردیده، بنای اولیه آن را به قرن اول هجری نسبت می دهند و در دوره های بعد چندین بار تجدید و تعمیر شده است . بنای فعلی دارای دو شبستان بزرگ است که نزدیک دو متر از سطح کوچه مجاور پایین تر است . شبستان غربی، بازمانده قرن اول هجری و شامل 6 ستون ق

در جنوب محلهٔ اسفنجان سمنان آتشگاهی وجود داشت که تا سالیان قبل، آثار ستون های ساختمان آن باقی بود. این ستون ها در میان حصارهای سر به فلک کشیدهٔ متعلق به دوره های قبل از اسلام واقع بود. اصولاً آتشکده و آتشگاه مربوط به دوره های قبل از اسلام است و از این نظر می توان پی به قدمت محلهٔ اسفنجان و آتشگا