قلعه اسماعیل آقا برفراز کوهی در 18 کیلومتری غرب ارومیه و حاشیه رودخانه نازلوچای قرار گرفته است. این قلعه در نیمه دوم قرن 19 میلادی ساخته شده و بخشی از دیوارها و محل دیده­بانی آن هنوز هم پابرجاست. کاوش­های انجام یافته نشان می­دهد که در جنب قلعه اسماعیل آقا، بقایای بناها و قلعه سنگی دیگری که به دوران

این مجتمع در مساحت 2500 متر، ظرفیت پذیرش 100 نفر را داراست.

تپه قلات موت آباد مربوط به هزاره سوم قبل از میلاده و در جنوب شرقی پیرانشهر واقع شده و این اثر در تاریخ 16 دی 1345 با شمارهٔ ثبت 611 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.

قلعه سیاه در 36 کیلومتری شرق ماکو، بر روی یک توده مسطح از مواد مذاب منجمد بنا شده است. در میان برج­های مستطیلی شکلی که نیمی از آنها جلوتر بنا شده ­اند، دیواره­ هایی نیز وجود دارند که در فواصل مساوی پیش­ آمده یا عقب رفته ­اند. این پیش آمدگی ­ها به هیچ­وجه از نظر دفاعی یا استحکام بخشی به دیوارها، ارزش

اثر تاریخی و باعظمت فقره قا که به صورت یک دخمه سنگی در دل کوه کنده شده، به نظر می رسد از نمونه قبرهای دوره مادهاست که در این منطقه و مشرف به دشت " شهر ویران" قرار دارد. این آرامگاه چهار ستون سنگی، دو پله و سه قبر دارد و ارتفاع آن از دامنه کوه 3 و نیم متر است . مورخان تاریخ ساخت این بنا را بین

رستوران شایان ماکو به مدیریت شایان حسین زادگان بازرگانی.

این کلیسا در 32 کیلومتری غرب شهرستان ارومیه در بخش ترگور در روستای ماوانا قرار داره . دیوارهای جانبی کلیسا با سنگ های لاشه، تراشدار و منظم ساخته شده است . از ازاره به بالا و طاق پوشش آن با آجرهای چهارگوش به طرز زیبایی ساخته شده است .محراب آن با دو پله از کف بنا جدا می شود و دارای نمای رومی می باشد.

در 6 کیلومتری روستای بردوک از توابع بخش صومای بردواست شهرستان ارومیه، قلعه مستحکمی از سنگ با تأمین کلیه شرایط دیده ­­بانی بنا شده است. از این قلعه به عنوان دژی ممتاز که بر معبر ورودی و خروجی دره اشراف کامل دارد، استفاده می­شد. دژ، متشکل از سه بخش حصار تدافعی، دیوار میانی و ابنیه مرکزی است.

قلعه مذکور متعلق به تمدن اوراتویی سده 800 ق . م هستش، که در 7 کیلومتری غرب شهر قره ضیاءالدین قرار گرفته.

تپه شین آباد مربوط به دوران های تاریخی پس از اسلامه و در شهرستان پیرانشهر، بخش مرکزی، روستای شین آباد واقع شده و این اثر در تاریخ 17 اسفند 1381 با شمارهٔ ثبت 7748 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.

هتل دو ستاره کوهستان در شهر مهاباد و در ابتدای بلوار شهرکندی واقع شده است.

قلعه راوز در جنوب غربی ماکو واقع شده و به شکل محلی مسکونی است که 3000 سال قبل از میلاد مسیح ایجاد شده است. این قلعه با پلانی مثلثی از سنگ­های بازالت ساخته شده و تا کنار رودخانه همجوار پیش رفته است. خانه ­های این قلعه برای زندگی مردم زمان خود و طبق عادات و نیاز بر روی یک محور دایره­ای شکل ساخته شده

شعبه مرکزی شهر سلماس.