مسجد جامع فهرج تنها مسجد به جا مانده از قرن اول هجری و قدیمی ترین مسجد ایران است. با توجه به شواهد تاریخی این مسجد پس از فتح یزد به دست سپاهیان اسلام بنا گردید اما هیچ سند معتبری مبنی بر این حرف در دسترس نیست. بیشتر بنای این مسجد از خشت و گل ساخته شده و تاریخ آن به صدر اسلام بر می گردد. این مسجد یک

کبوترخانه ها که به کفترخانه و کبوترخان نیز شهرت دارند، مکان هایی هستند که برای جمع آوری کود کبوترها و پرنده های دیگر که مصارف کشاورزی داشته ساخته می شدند. شاید امروزه کبوترخانه ها کمی عجیب و غریب به نظر برسند اما زمانی از معروف ترین و کاربردی ترین بناهای موجود در برخی از شهرهای ایران محسوب می شدند.

این روستا از شمال به مزرعه رفیع آباد و از جنوب به مزرعه قاسم آباد محدود می شود. ارتفاع روستای مزرعه کلانتر از سطح دریا در حدود 1102 متر است و اقلیمی گرم و خشک دارد. آب و هوای آن در فصول بهار و پاییز نسبتاً خنک است. روستای مزرعه کلانتر یکی از نقاط تاریخی و ارزشمند استان یزد به شمار می آید. در این روس

قلعه باقر آباد به دستور عبدالرحیم خان فرزند محمد تقی خان بافقی با حفر قنات در سال 1320 ه.ق در سه مرحله ساخته شد، که ابتدا برج شمالی رو ساختند و بعد قسمت برج جنوبی که ده سال بعد ساخته شده ، در سال 1298 هجری شمسی به علت هرج و مرج در کشور مردم روستا دور قلعه رو حصار کشیدند،. این قلعه با مصالح خشت و گل

کاروانسرای شمسی مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان صدوق، روستای شمس واقع شده و این اثر در تاریخ 22 شهریور 1378 با شمارهٔ ثبت 2436 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این مسجد در ضلع شرقی بلوار بسیج ، در محله جهار کوچه قرار گرفته . با توجه به سبک معماری آن با بناهای مشابه می شه اون رو به دوران ایلخانی نسبت داد. ورودی بنا در ضلع شمالی قرار داره، که به سمت صحن کوچک مسجد باز می شه . در ضلع جنوبی فضای گنبد خانه است و محرابی هم در آن دیده می شه که سقف آن دارای تزیینات

در مناطق بیابانی دسترسی به آب خنک و پاکیزه برای گذران زندگی، امری حیاتی و از اصول پایه برای مردمان آن دیار به شمار میاد. در گذشته برای چنین مسائلی، راهکارهایی منطبق با شرایط زیستی و هوشمندانه به کار مییگرفتن، روش هایی مانند حفر کاریز، حفر چاه های عمیق، ساخت نهرهای آب، برکه و آبگیر و آب انبارهای باد

نارین قلعه از بناهای تاریخی و باشکوه ایران که مربوط به دوران ساسانی می شود و هنر معماری آن، باستان شناسان و تاریخ دوستان را به تحسین وا می دارد. نارین قلعه در استان یزد و در شهر میبد، درست 50 کیلومتری شمال غرب شهر یزد قرار دارد. موقعیت نارین قلعه به گونه ای است که با ایستادن برفراز آن، می توان به تم

خانه مشق علی امین یزد، دو حیاط زیبا داره. در ورودی حیاط اصلی دالان و هشتی وجود داره و به محض ورود به حیاط اصلی در طرف راست یک اتاق پنج دری زیبا با پنجره ها و شیشه های رنگی وجود داره که بسیار روشن و رو به آفتابه و در زیر آن زیرزمین تابستانی خنک داره که اندود گچ شده. در روبروی ورودی تالار بزرگی قرار د

این برج ها در قدیم جهت حفاظت از نخلستان، در برابر سارقین و حیوانات وحشی ساخته شدن. هادر در گویش یزدی به معنای مواظبت و مراقبته.

این کاروانسرا در علی آباد قرار داره و تماما از آجر ساخته شده . بانی ساخت این بنا « معارف دوست محمد ولی میرزا »، پسر «فتحعلی شاه» است. چهار باغ در چهار طرف این کاروانسرا وجود داره و مساحتی نزدیک به 4 هزار متر مربع داره . از خصوصیات کاروانسرا اینه که سر در آن به جای این که جلوتر از دیوارهای اطراف

محله در قلعه یکی از محله های قدیم ابرکوهه که حتی می گن قدمتش به د.ران پیش از اسلام می رسه. نکته جالب در مورد این محله دستکند بودن بسیاری از خانه ها و معابرشه که موجب تمایز این محله از سایر بافت های تاریخی استان یزد شده. اگر به در قلعه برید با قدم زدن در کوچه پس کوچه های خاطره انگیزش، خونه هایی رو م

این کاروانسرا نزدیک باتلاق "گاوخونی" در جاده قدیمی یزد - اصفهان قرار دارد. فاصله بین این کاروانسرا و عقدا حدود شصت کیلومتر است. این بنا از آثار دوره شاه عباسی است. این رباط تماماً از سنگ و آجر ساخته شده و ابعاد آن 80×80 متر است. این رباط شامل صفه ها، حجره ها و اصطبل است. دیواره روی پشت بام، دو متر ع

«خانه رزاقیان» یکی از نمونه خانه های سنتی یزد در دوره پهلویه که علاوه بر حیاط مرکزی، اتاق های تابستانی و زمستانی، تالار و زیرزمین، دارای عناصری مثل بادگیر، هشتی، کلاه فرنگی و تزئینات گچ بری و سیمگل هست. ابن بنا به شماره 12353 مورخ 11/5/84 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده که در سالهای گذشته مرمتها

در جنوب غربی شهرستان تفت، در جادهٔ دره گاهان و بر فراز کوهی به نام ملیک، دو اثر قدیمی به چشم می خورد. قلعهٔ قدیمی پهلوان بادی در عین صعب العبور بودن، از مصالح آجر ساخته شده است و مربوط به دوران پیش از اسلام است. در داخل این قلعه بقایای آسیابی که به آسیاب پهلوان بادی معروف است، دیده می شود.

بناها وآثار به جامانده از سفر تاریخی امام رضا(ع) در قرن سوم هجری همچون قدمگاه ها، مساجد، کتیبه ها، سنگ نبشته ها وسکه ها که در طول دوره های مختلف به یاد آن امام حفظ گردیده است، از آثار ارزشمند مذهبی محسوب می گردد. امام رضا(ع) در سفر تاریخی خود از مدینه به مرو که به دستور خلیفه مأمون عباسی در اوایل قر

مسجد بیاق خان مربوط به اواخر دوره قاجار واوایل زندیه است و در یزد، تقاطع بازارزرگری واقع شده. قدمت این مسجد به دوران حکومت شاهزاده «محمد ولی میرزا قاجار» در یزد می رسه. مصالح آن از خشت، گل و آجر و شامل تابستانخانه و گرمخانه است. صحن مسجد در ضلع شرقی تابستانخانه و در سطحی پایین تر از آن ساخته شده. پو

عمارتی در شهر اردکان وجود دارد به نام خانه تقدیری که متعلق به یکی از تجار دوران قاجار در این شهر بوده که نام وی تقدیری نیز بوده است. این خانه به سبک خانه های یزدی به صورت چهار وجهی ساخته شده و در دو بخش اعیان نشین و نوکرنشین نیز ساخته شده است. اتاق های این خانه پنج در یا سه در هستند که درها با شیشه

این بنا در روستای اشکذر در 20 کیلومتری شمال غربی یزد واقع گردیده و از آثار قرن نهم هجری است. در خصوص معماری بنا اطلاعاتی در دست نیست. در شبستان این مسجد، محرابی سنگی در حاشیه ای از کاشی معرق قرار دارد که بر آن ، عبارات قرآنی، نقوش گیاهی و نقش قندیل آویزانی در میانه نقر کرده اند. ازاره اطراف محراب با

این بنا در محله " سرده " شهر زارچ قرار دارد ، با توجه به سبک ساختمان گنبد ، ایوان و تاریخ موجود در زیلوی مسجد ، بنا را می توان متعلق به دوره زندیان و افشاریان دانست . این مسجد دارای تابستانخانه ای با گنبدی نسبتاً بلند ، ایوان ، صحن نیم طبقه ای در طرفین گنبد و غرفه هایی در اطراف صحن است . این غرفه ها

آتشکده در مهر کوچه بیوک مربوط به دوره قاجار است و در یزد، محله کوچه بیوک واقع شده و این اثر در تاریخ 10 خرداد 1382 با شمارهٔ ثبت 9132 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کوچه بیوک یکی از محلات زرتشتی نشین مرکز یزد بوده که در گذشته خارج شهر قرار داشته است.درب مهر این محله کهن بوده و قدمت

آب انبارسید فتح الدین رضا مربوط به دوره پهلویه و در یزد، خیابان امام خمینی، کوچه مالمیر، کوچه شهید بافی واقع شده و این اثر در تاریخ 9 فروردین 1378 با شمارهٔ ثبت 2299 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.

برج حاجی آباد مربوط به دوره قاجار می باشد که در تاریخ 11 مرداد 1384 با شمارهٔ ثبت 12659 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این بنا در شهرستان بافق در استان یزد ، متصل به مدرسه ای واقع گردیده و ظاهرا از آثار دوره صفوی است . در پیشانی ایوان و شبستان آن، کاشی هایی از دوره قاجار باقی مانده و در محراب شبستانی آن، وقف نامه ای سنگی مورخ 1190 ه- . ق نصب کرده اند . سنگ وقف دیگری مورخ 1210 ه-. ق در محراب زیر بادگیر و متصل به شبست

این اثر در تاریخ 22 مرداد 1384 با شمارهٔ ثبت 13022 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. برج چهار در، دارای پلان مربع شکل است و در یک طبقه ساخته شده که از پشت بام آن هم برای دشتبانی استفاده می شده. مصالح به کار رفته در برج چهار در خشت و گل و سنگ است. برای دسترسی به پشت بام برج، در بخش شمالی

برج حیدر سلیمانی مربوط به دوره افشار است و در ندوشن، محله بال گذر واقع شده و این اثر در تاریخ 22 مرداد 1384 با شمارهٔ ثبت 13025 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. برج حیدر سلیمانی بخشی از برج و باروی تاریخی ندوشن محسوب می شه، که در دوره افشار ساخته شده. وجه تسمیه این برج به قرار گیری آن در