اِستَخر نام شهری باستانی است واقع در استان فارس ایران. املای تاریخی آن اصطخر است. استخر بزرگ ترین شهر در دوران خود بوده و به گفته تاریخ نویسان چهاردروازه داشته که درحال حاضر یک از آنها در سر پیچ دوراهی مرودشت ارسنجان و دیگری در جنوب شهر مرودشت قرار داشته. در هفت کیلومتری ویرانه های تخت جمشید، ویرانه

کعبه زرتشت نام بنایی است چهارگوش که با معماری خاص و منحصر به فرد، دقیقا روبروی آرامگاه داریوش دوم قرار دارد. این کعبه در دوران هخامنشیان ساخته و در کنار روستای زنگی آباد شهرستان مرودشت فارس قرار دارد. محوطه نقش رستم که در آن کعبه زرتشت نیز جای دارد یادمان هایی از عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را نی

خانه طوفان در جهرم واقع شده و در سال 1387 طبق وصیت نامه جلال طوفان به میراث فرهنگی فارس اهدا شد. استاد جلال طوفان در سال 1298 در شهرستان جهرم متولد شد و تحصیلات خود را در دانش سرای عالی ادامه داد و در رشته زبان انگلیسی موفق به اخذ لیسانس شد. طوفان علاوه بر شغل فرهنگی در سال های 32-31 روزنامه ای هفتگ

آتشکده فراشبند، مربوط به دوره ساسانیانه و یکی از پنج آتشکده ای ست که بوسیله مهر نرسی در منطقه کازرون و فراشبند ساخته شده. این آتشکده در شهرستان فراشبند، کیلومتر 12 جاده فراشبند به کازرون واقع شده. در ساخت این بنای چهار طاقی از مصالح سنگ ، گچ و ساروج استفاده شده. تنوع معماری و اندازه این آتشکده شبیه

اینکه چرا به این اسم معروفه روایت هست که زمانی که لشگر نادر برای گرفتن خراج به این منطقه میروند، اهالی لار بر روی گنبدی که الان به« گنبد مادر نادر» مشهوره پارچه ی سیاه کشیده و شروع به عزاداری میکنن. و از اونجایی که مادر نادر شاه به تازگی فوت کرده بود، سر کرده ی قشون عزاداری این قوم را باور کرده و آ

دو تپه نزدیک به هم در 2.5 کیلومتری تخت جمشید در دشت مرودشت قرار داره که به تل باکون مشهورن. یکی از تپه ها قدیمی تره و آثار کشف شده در اون به حدود 5000 سال قبل از میلاد تعلق داره. در تپه دیگر که آثارش جدیدتره بعد از اسلام هم مورد استفاده قرار گرفته و گورستان بوده. دیوار منازل این منطقه از چینه بوده و

برج خلار مربوط به دوره صفوی است که در تاریخ 28 شهریور 1386 با شمارهٔ ثبت 19731 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این برج 4 گوش به ارتفاع 4 متر و قطر 3 متر دارای 3 طبقه بوده که کاربردی نظامی داشته است. طبقه اول تامین مهمات و خوراک و پوشاک، طبقه دوم تامین نیروهای کمکی تفنگ دار و طبقه سو

کورانگون نقش برجسته ای از دوران ایلامیان در منطقه ستلان منگودرز فارس در شهرستان رستمه و دیرینگیش به 5000 سال قبل برمی گرده. نقش برجسته کورانگون نمایش نیایش آب و نیایش مذهبی در ایرانه و در حدود یک کیلومتری کاخ جنجان و شهر باستانی لیدوما و در دل صخره بزرگی قرار داره. در این نقش برجسته یکی از پادشاهان

این آتشکده در ده کیلومتری غرب داراب قرار دارد و به سبک چهار تاقی با گنبد ساخته شده. آوار دیوارهای این آتشکده را تا نصف گرفته و گنبد آن ریخته است. کنار آتشکده کوه سنگی حفره سیاه قرار دارد و چشمه بزرگی نیز در کنار آن است. بنا به روایت مروج الذهب مسعودی این آتشکده به دستور اشو زرتشت بنا شده است. زرتشت

چهارطاقی ماه فرخان (آتشکده بهرام) مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان استهبان، بخش رونیز، دهستان خیر، 300 متری بعد از روستای ماه فرخان، بطرف نی ریز، سمت چپ جاده، بین باغات سیب و زردآلو واقع شده. این بنا از سنگ و ساروج ساخته شده و درمیان باغات اناراین روستاجلوه زیبائی دارد. درزاویه شرقی و جنوبی د

در بیست کیلومتری شمال فسا در کنار دریاچه کوچکی آثاری از دوره ساسانیان بر جا مانده است که در میان آنها یک آتشکده نیز دیده میشود که سقف آن ریخته است. در شمال فسا برکه ای کوچک وجود دارد که در لهجه محلی، غمپ خوانده می شود. اهالی محل این آتشکده را به نام قربانگاه می شناسند و آنرا به طهمورث پادشاه پیشدادی

قلعه خورشه در 48 کیلومتری شرق جهرم واقع شده است و به دوران حجاج بن یوسف تعلق دارد. از این قلعه، هم اینک برج گچی، چندین غار، پلکان و آب انبارمخروبه به جا مانده است.

بقایای این پل در شمال شرق و خارج از حصار و دروازه شهر قدیمی استخر- واقع در جلگه مرودشت – و بر بستر رود پلوار واقع شده و ظاهراً از آثار دوره ساسانی است. این پل در مسیری که به طرف سیوند، پاسارگاد و نقش رستم می رفت و بر سر راه قدیم شاهی شوش به پاسارگاد، قرار داشت. پل حدود56 متر طول و پنج پایه داشت. پای

پل سوریان مربوط به دوره صفوی است و در سوریان، جنوب شهر واقع شده و این اثر در تاریخ 28 تیر 1355 با شمارهٔ ثبت 1283 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این پل بر روی رودخانه اعظم بوانات قرار دارد و در متون تاریخی به پل آجری و در منطقه بنام کچی معروف است. تاریخ ساخت این پل را اواسط قرن هفتم

این قلعه یکی از قلعه ­های معروف فارس است که در 15 کیلومتری شمال نورآباد قرار دارد و قدمت آن به پیش از عهد عیلامی می­رسد. گمان می­رود که این قلعه در قرن پنجم هجری یکی از قلعه ­های معروف اسماعیلیان بوده و در سال 654 هجری قمری به دست هلاکوخان مغول خراب شده است. می­گویند این قلعه دری از فولاد داشت که اح

آتشکده کاریان یا آذرفرنبغ با ارتفاع تقریبی 20 متر در مسیر کاریان، از دهستان هرم و کاریان، بخش جویم، شهرستان لارستان استان فارس و در 42 کیلومتری جنوب غربی جویم در نیمه راه بندر سیراف و دارابگرد قرار دارد. نقشه اصلی این آتشکده به شکل ذوزنقه بوده که اضلاع جلویی آن در حدود 5 متر عرض و 7 متر ارتفاع دارند

این پل که امروزه به صورت ویرانه ای درآمده ، در شمال شرق شیراز و 2 کیلومتری شمال روستای سیوند – از توابع مرودشت – بر روی رودخانه پلوار ، در مسیر کاروان رو قدیم شیراز به کرمان واقع گردیده است. با توجه به ویرانی این پل ، از جزئیات معماری و نیز تاریخ ساخت آن اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما با توجه به اینکه

در 6 کیلومتری شرق دشت رزم جاوید، دره­ای به نام تنگ سام وجود دارد که قلعه«قلعه ککا» یکی از آثار باستانی مهم آن است. این قلعه در 8 کیلومتری شمال روستای کوهستانی کلگه شیراز و در حصار تنگه ­های عنا و سه جک (که رودخانه فهلیان از وسط آن می­گذرد)، قرار دارد. قلعه یاد شده را از قلعه­ های اسماعیلیه می­دانند

این مجموعه، که در شهرستان جهرم قرار دارد، متشکل از یک استخر قدیمی و خرابه­ های حصار قلعه است. از آثار تاریخی یاد شده چنین بر می­آید که این قلعه دیوارهای پهن و چهار برج داشته است. قدمت تاریخی این اثر به دوران مهرک نوشزاد (دوران ساسانی) منسوب است.

این قلعه در 50 کیلومتری شهر جهرم و بر بالای کوهی به ارتفاع 400 متر واقع شده است. قله این کوه به ارگ اول موسوم است. ارگ اول تا دامنه کوه 3 کیلومتر فاصله دارد و در غرب آن چشمه ه­ای کوچک وجود دارد که به «چشمه دل سیاهان»معروف است. از پای چشمه، راهی باریک و پرپیچ و خم به برج قلعه قبر منتهی میشود.

پل بیدگل مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان مرودشت، بخش درودزن، دهستان ابرج، جنوب روستای بیدگل واقع شده و در تاریخ 30 بهمن 1386 با شمارهٔ ثبت 20946 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

برج گلبهاری مربوط به دوره صفوی است . این برج در تاریخ 28 شهریور 1386 با شمارهٔ ثبت 19729 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.

پل آب بر بالا مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان جهرم، بخش سیمکان، دهستان پشت پر، ارتفاعات غربی روستای کوشک حسن آباد واقع شده. این اثر در حدود 300 متری شمال غربی روستای کوشک حسن آباد ودر ارتفاع 1242 متری از سطح دریا واقع گردیده است و مربوط به دوره قاجاریه می باشد. مصالح به کار رفته در این بنا سنگ