روستای خور

مقر دشتی روستای خور در پهنه ای پست سبب پنهان شدن دید بافت روستا از جاده ارتباطی است. این روستا از نظر آب و هوایی در منطقه ای گرم و بیابانی با تابستان های گرم و خشک و زمستان هایی نسبتا سرد واقع شده که در فصول تابستان و زمستان وزش بادهای نامطلوب غرب و جنوب همراه با گرد و غبار بر شدت گرما و سرمای هوا می افزاید. پیشینه تاریخی روستای خور طولانی است و بر پایه آثار موجود در قبرستان روستا، قدمتی 3000 ساله را برای آن برشمرده اند. به دلیل آبادانی این روستا به آن "شهر سبز" می گفتند و در بخش میانی، قلعه ای دفاعی با خندقی حفر شده پیرامون آن که اصطلاحا گوده نام دارد، وجود داشته که هسته اولیه روستا را در خود جای داده است.

بر مبنای اسناد تاریخی، وجه تسمیه روستا برگرفته از رخدادی تاریخی در زمان های دور است که با حمله متجاوزان به قلعه و سقوط آنها از ارتفاع لاخ که به 10 متر می رسید، منجر به مجروح و کشته شدن آنها میشد. بعدها نام شهر سبز را را تغییر دادند و آن را شهر خون نامیدند که باگذر زمان واژه "خون" به کلمه "خور" تغییر یافت. بر پایه آخرین سرشماری عمومی سال 1390، روستای خور دارای 665 نفر و حدود 170 خانوار است. اهالی به گویش محلی خوری و زبان فارسی صحبت می کنند و به زراعت، دامداری (پرورش گوسفند و شتر)، کارگری و کامیون داری مشغولند. مهمترین فرآورده های زراعی و باغی روستا هم گندم، جو، پنبه، زعفران و زردآلو، توت و گردو هست.

روستای خور به تبع شرایط اقلیمی، بافتی مجتمع، فشرده و ارگانیک را به نمایش گذارده است. هماهنگی فرم و رنگ در کنار تنوع حجمی یافت وحدت و پویایی خاصی را به روستا بخشیده و پوشش طاقی و نماهای پر و خالی به سایه اندازی روی بام ها و دیوارها یاری رسانده است. برای مقابله با درجه حرارت بالا و ضرورت سایه اندازی، کوچه های باریک و بادگیر شکل گرفته که زیبایی بافت را دوچندان می سازد. در مقابل بادهای کویری و گرد و غبار و خشکی هوا، فضای سبز اطراف روستا همچون کمربندی حفاظت از بافت روستا را برعهده دارد. اغلب خانه های روستا دارای ساختار حیاط مرکزی بوده و توسط دیوارهای گلی از دیگر واحدها جدا شده اند.

این خانه ها یک طبقه و دارای بام های گنبدی و طاقی شکل هستند. خانه ها برای استقرار نیز از شرایط طبیعی (جهت تابش خورشید و باد غالب) تبعیت کرده و بیشتر پنجره ها و ورودی ها رو به نور قرار دارند. هر واحد مسکونی به تبع فعالیت اقتصادی خود از فضاهای پشتیبان مثل انبار و محل نگهداری دام برای کار و فعالیت خانوار استفاده می کند. خور روستایی کویری است که در دهستان خوسف از توابع بخش خوسف شهرستان بیرجند در استان خراسان جنوبی جای گرفت. این روستا در طول 58 درجه و 25 دقیقه شرقی و در عرض 32 درجه و 56 دقیقه شمالی با ارتفاع 1125 متری از سطح آب های آزاد استقرار یافت. اگر دوست دارید که هر چه بیشتر درباره روستاهای بیرجند مثل روستای خور بدانید، می توانید سری به راهنمای سفر به بیرجند زده و حسابی کسب اطلاعات نمایید.