موزه ملی کاشان

موزه ملی کاشان نام موزه ای است که در ضلع غربی باغ فین واقع شده و یکی از مکانهایی است که مسافران داخلی و خارجی در سفر به شهر از آن بازدید می کنند. ساختمان این موزه در سال 1346 بر خرابه های برجای مانده از خلوت نظام الدوله (داماد فتحعلی شاه) ساخته شده و اشیای به نمایش درآمده در آن شامل 400 قطعه اثر باارزش هستند که همگی مربوط به هزاره هفتم قبل از میلاد تا دوران معاصر می شوند. موزه ملی کاشان از یک طبقه شامل چند تالار بزرگ و کوچک و یک زیرزمین نسبتا بزرگ تشکیل شده که در آنها سه بخش باستان شناسی، مردم شناسی و صنایع دستی به نمایش دیده می شوند.

طبقه همکف چهار پله از سطح محوطه باغ بالاتر بوده و پس از طی کردن پله ها و ایوان، راهرو و سالن موزه قابل دسترسی است. در فضای راهرو، ورودی زیرزمین (مخزن موزه) در سمت راست و اتاق کنترل در سمت چپ قرار دارد. فضای نمایشی موزه دارای تالارهای متعددی است که مسیر بازدید از بخش باستان شناسی (سمت راست) شروع شده و در بخش معاصر به پایان می رسد. از ویژگی بارز ساختمان موزه، استفاده از عناصر معماری ایرانی در طراحی آن است که این موضوع در فضای میانی بیشتر نمود پیدا می کند. سقف گنبدی و وجود چهار نورگیر در چهار طرف زیر گنبد همگی تداعی کننده بنایی با معماری اصیل ایرانی هستند. شناسنامه و هویت تاریخی بنای موزه دو کتیبه کاشی کاری با زمینه لاجوردی بوده که یکی از آنها کتیبه ای با خط طلایی است که در پیشانی سردر ورودی موزه با عبارت “موزه ملی کاشان، بنیاد یک هزار و سیصد و چهل و شش” نقش بست و دیگری کتیبه ای با خط نستعلیق است که در داخل و روبروی درب ورودی تاریخچه احداث موزه در آن ذکر گردید.

بخشی از اشیای موزه اهدایی توسط هنرمندان و علاقمندان منطقه کاشان است و بخشی دیگر از موزه های ملی ایران و هنرهای تزئینی تهران تأمین گردید. در بخش باستان شناسی کشفیات تپه های باستانی سیلک کاشان که در جریان کاوش های باستان شناسی پروفسور گریشمن و طرح بازنگری دکتر صادق ملک شهمیرزادی بدست آمده و نیز تعدادی آثار سفالی و فلزی مکشوفه از تپه های اسماعیل آباد، خوروین قزوین، لرستان و جلگه خوزستان به نمایش گذارده شد. دوران اسلامی در این بخش سفالهای لعاب دار ساده و رنگی کاشان و گرگان، آثار سنگی و ظرفهای شیشه ای ظریف و زیبا و تعدادی کاشی با لعاب فیروزه ای و زرین فام و همچنین آثار فلزی دوره ایلخانی و صفوی به نمایش گذارده شده است.

در بخش منسوجات چون کاشان در دوره های صفویه و قاجاریه یکی از مراکز مهم صنعت پارچه بافی در ایران بشمار می رفت و مخمل و زری از جمله منسوجاتی بودند که از کاشان صادر می گردید، از این رو در این بخش نمونه هایی از پارچه های مخمل و زری بافت قدیم و جدید در معرض نمایش قرار دارد که می تواند برای علاقمندان بسیار دیدنی و جذاب باشد. در بخش کتابت و نسخ خطی مرقعات نفیسی از دوره های مختلف و با خطوط متفاوت به نمایش گذارده شده که میتوان به سه جلد قرآن به خط کوفی اولیه و دو جلد در قطع جیبی و وزیری با خط و تذهیب بسیار زیبا و به چند نمونه از فرمانهای شاهان قاجاری اشاره کرد. در بخش معاصر هم گلدان لعابدار منقوش به تصاویری از داستانهای اسطوره ای، کاشی های معرق و مشبک، خاتم کاری های استاد صنیع الخاتم و چند هنرمند دیگر قرار داشته که اکثر این آثار توسط هنرمندان اهدا شده اند.