هگمتانه پایتخت مادها، پایتخت تابستانی هخامنشیان و ساتراپ نشین ماد از هخامنشیان تا ساسانیان بود. یونانیان به هگمتانه اکباتان می گفتند. این منطقه نخستین پایتخت ایران بوده و به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا و شوش در خوزستان از معدود شهرهای باستانی جهان بوده که همچنان زنده و مهم مانده است. هرودوت ا
آرامگاه بوعلی سینا بنای یادبود ابن سینا فیلسوف، دانشمند و پزشک ایرانی است که در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شد. این اثر در تاریخ 21 اردیبهشت 1376 با شماره ثبت 1869 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بنای قبلی آرامگاه بوعلی سینا در زمان قاجاریه ساخته شده بود. این مقبره به دستور د
آرامگاه استر و مردخای بقعه ای یهودی است که در مرکز شهر همدان و ابتدای خیابان دکتر شریعتی قرار دارد. بنابر سنت یهودی ایرانی، این بقعه مدفن استر و مردخای است. این سنت مورد پشتیبانی یهودیان خارج از ایران قرار ندارد و در هیچ یک از تلمودهای بابلی یا اورشلیمی ظاهر نشده است. اولین منبع یهودی در خصوص این بق
برج قربان یکی از آثار تاریخی قرون هفتم یا هشتم هجری بوده که بین چهار باغ شهید مدنی و خیابان طالقانی واقع شد. این بنا مدفن شیخ السلام حسن بن عطار حافظ ابو العلاء همدانی و جمعی از امرای سلجوقی هست. عثکل جد اعلای او عرب تبار بوده ولی او و پدرانش همدانی بودند. درباره علت نامگذاری این بنا باید گفت به این
مجموعه ای کم نظیر از نمونه انواع گونه های حیوانی، گیاهی و طبیعی اقلیم ایران و اقصی نقاط کره خاکی است که تماشای آن ذهن هر بیننده ای را به گذشته و حال اعماق آبها و فراز خاکها می کشاند. بنیان موزه تاریخ طبیعی در همدان سال 1351 به همت انسانی علاقمند و سختکوش و چند تن از دبیران دبیرستان و اساتید دانشگاه
در نزدیکی امامزاده عبدالله همدان و در چهار باغ علویان بنایی به نام گنبد علویان قرار دارد. در اطراف گنبد علویان هم خیابان های اکباتان و باباطاهر قرار دارند. این بنا دارای معماری اسلامی بوده و در سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. تا چندین سال قبل این گنبد با توجه به مکانی که در آن قرار گرفته
این بنا در ابتدای خیابان اکباتان و نزدیک میدان امام خمینی همدان واقع گردیده و از قدیمی ترین و معتبرترین مساجد همدانه. بنای فعلی مسجد با توجه به مشخصات معماری و کتیبه های موجود، متعلق به 1253 ه-. ق و بعد از آن است؛ اما با مطالعه منابع تاریخی می توان گفت که بنای اولیه مسجد جامع همدان، متعلق به قرون او
امامزاده خضر بر روی تپه خضر در شمال شرقی شهر همدان واقع شده . این تپه از گذشته های دور به ویژه از دوره سلجوقیان به خاطر داشتن زیارتگاه و بقعه خضر، مورد احترام بوده . تپه خضر در مجاورت روستایی به همین اسم که «خدر» هم نامیده می شه، واقع شده. بنای این امامزاده به شکل مربع هست و از نظر ظاهر شبیه گنبد عل
قدمت این بنا که تا کنون چندین بار بازسازی شده به دوران سلجوقی می رسه که در قرن 6 قمری یه برج 8ضلعی آجری بر روی قبر "باباطاهر" ساخته شد، و "رضا خان پهلوی" بنای آجری دیگری روی آن ساخت . بنای جدید رو هم " مهندس فروغی" در سال 1344خورشیدی ساخته . آرامگاه بابا طاهر در زمان خود از جمله شاهکارهای معماری بو
شیر سنگی یکی از آثار تاریخی شهر همدانه که قدمتش به دوران مادها می رسه. کارشناسان میراث فرهنگی می گن، مجسمه شیر سنگی شهر همدان قبل از حمله مرداویج به این شهر دو عدد بوده و در منابع و کتاب های اسلامی از این مجسمه ها که دو طرف دروازه شهر همدان بود باب الاسد یاد شده. در زمان حمله دیلمیان یکی از این شیره
کتیبه های گنج نامه در فاصله 5 کیلومتری غرب شهر همدان در انتهای دره سرسبز عباس آباد قرار دارند. این اثر تاریخی بی نظیر در ابتدای مسیر جاده ای که همدان را به تویسرکان و غرب کشور مرتبط می سازد، واقع شده است . گنج نامه در واقع عبارت از دو لوح سنگی بزرگ به خط میخی می باشد که بر سینه وسیع صخره ای عظیم در
کلیسای گریگوری استپان از آثار تاریخی منحصر به فرد اقلیت های مذهبی در استان همدان است که در قسمت شرقی تپه هگمتانه در محله قدیم ارامنه شهر همدان قرار دارد. این کلیسا در سال 1676 میلادی و همزمان با سلطنت شاه سلیمان صفوی توسط عده ای از ارامنه اصفهان و همچنین مهاجران و تجار ارمنی روسیه که در همدان ساکن ش
این روستا در دهستان ابرو در نقطه ای کوهپایه ای قرار داره، دارای بافت یکپارچه سنگی و معماری پله ای، کوچه های باریک و تنگ و حمام بسیار قدیمی با خزینه ست و یکی از زیباترین نقاط گردشگری استان همدانه. بافت سنگی خانه های این روستا که به خاطر شرایط محیطی همه رو به خورشید ساخته شدن و معماری خاصش واقعاً ارز
باغ موزه نظری یکی از آثار تاریخی شهر همدان و از شاهکارهای دوره قاجاریه است که در چهارراه نظری خیابان عارف قزوینی این شهر قرار دارد. عمارت زیبا و مجلل نظری در محوطه یک باغ وسیع واقع شده است و از سال 1388 خورشیدی این عمارت به موزه مردم شناسی تغییر کاربری داده است. بر سردرِ این موزه عبارت «موزه ابن سی
کلیسای کاتولیک حضرت رفائیل از سال 1956 میلادی تاسیس شده و فعال می باشد و در میدان آرامگاه بوعلی واقع است. مسیحیان همدان، مراسم مذهبی خود را روزهای یکشنبه هر هفته ، به طور آزادانه به جای می آورند.
موزه مفاخر و مشاهیر همدان از جمله موزه های استان همدان است که از سال 1388 خورشیدی در محل خانه بیژن در خیابان شریعتی شهر همدان راه اندازی شده است. موزه مشاهیر همدان با زیربنای حدود 220 مترمربع دارای دو طبقه است. بیژن نقاش برجسته دوره قاجاریه است که تا سال های نخست حکومت پهلوی اول در شهر همدان می زیست
پل کوریجان با 5 دهنه و 4 دهلیز کوچیک و بزرگ مزین به قوسهای جناغی در نزدیکی روستای کوریجان از توابع کبودر آهنگ و در فاصله 16 کیلومتری جاده همدان به تهران قرار داره . قدمت این پل به دوران صفویه میرسه . قسمتهایی از این پل که برروی رودخانه قره چای ساخته شده تقریباً خراب شده بود، که به دست میراث فرهنگی
موزهٔ صنایع دستی همدان در سال 1388 شمسی در میدان باباطاهر، جنب آرامگاه باباطاهر، در شهر همدان افتتاح شده است. این موزه که توسط ادارهٔ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان تأسیس شده ، به معرفی صنایع دستی استان همدان اختصاص دارد.
این موزه عظیم در منطقه عباس آباد همدان و در سمت راست ورودی بلوار کولاب همدان ساخته شده که حیاط بزرگ آن، خود به تنهایی یک باغ موزۀ ارزشمند و قابل توجه است. به غیر از ادوات نظامی که به معمول چنین فضاهایی همواره در اطراف قرار می گیرد، مجسمه های ارزشمند و تحسین برانگیزی نیز با ظرافت و حوصله ساخته و در ج
این بنا در روستای شورین، چند کیلومتری شرق همدان واقع است . بنا دارای نقشه مستطیل شکل و دو شبستان شرقی و غربی است که در فاصله دو شبستان، حجرات ایوانداری در شمال و طاقنماهایی در جنوب حیاط مرکزی قرار دارد . مسجد فاقد مناره و هرگونه کتیبه و تزییناتی است که مشخصه دوره ساخت آن باشد؛ اما ویژگی های معماری آ
آرامگاه عارف قزوینی شاعر و ترانه سرای معروف معاصر در محوطه آرامگاه شیخ الرئیس ابوعلی سینا قرار دارد. این شاعر قزوینی در سال 1261 خورشیدی در قزوین متولد شد، اما در سالهای آخر عمر خود به همدان رفت و برای همیشه در آنجا ماند .عارف که باقی مانده عمر خود را در خانه ای اجاره ای در یک قلعه کوچک در دره مراد
حمام محله حاجی از بناهای تاریخی و ارزشمند شهر همدانه، که امروزه به موزه ای برای بازدید علاقه مندان تبدیل شده . نام این حمام برگرفته از این است که نخستین کاروان حج در این محله تشکیل شده که همین موجب ماندگاری این حمام هم شده. حمام محله حاجی با مساحتی بالغ بر 800 متر مربع شامل دو قسمت مردانه و زنانه اس
محوطه تاریخی و زیررزمینی ارزانفود یکی از مجموعه معماری های دستکند استان همدان است که در سال 89 به صورت اتفاقی در اثر فعالیتهای عمرانی معدن کاران منطقه شناسایی شد. از همان سال پیگیری های لازم برای کاوش و بررسیهای باستان شناسی از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی شروع شد و در پی آن فعالیت غیرمجاز معدن کاران م
کلیسای آنجیلی در خیابان طالقانی و در داخل محوطه بیمارستان اکباتان شهر همدان واقع شده است. این کلیسا بنایی مستطیل شکل است که با لاشه سنگ و به صورت خشکه چین ساخته شده است. ورودی اصلی بنا در ضلع جنوبی و بر روی دو ستون چوبی واقع شده و به صورت پیش ورودی، دارای شیروانی است. در قسمت شمالی فضای داخلی کلیسا،
موزه سفال در سال 1388 شمسی در خیابان شهدا، خانه صمدی واقع در محوله جولان از قدیمی ترین محلات شهر همدان افتتاح شده است. سازمان مؤسس این موزه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان است. این موزه به سفال های جمع آوری شده در کاوش های سطح استان همدان اختصاص داده شده است. سایت موزه سفال د
امامزاده یحیی در محله ای به همین نام در حاشیه شمالی بلوار آیت الله مدنی شهر همدان قرار دارد.بقعه در وسط حیاطی بزرگ و مستطیل شکل قرار دارد و با توجه به تزئینات بنا، به نظر می رسد این بنا از آثار سده های هشتم تا دهم هجری قمری است و رواق آن را در دوره صفویه بر اطراف آن افزوده اند. دیوارکشی حیاط و ایجاد
قلعه اربابی یا مهری خانم در نزدیکی روستای ورکانه در حدود 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان قرار دارد . ساختمان این قلعه با پلان چلیپایی طراحی شده و متعلق به مهری خانم، ارباب روستا بوده است. این بنا در ابعاد 12×20 متر و با زیربنای 330 مترمربع در 2 طبقه ساخته شده و طبقه دوم در قسمت مرکزی بنا ایجاد شده ا
این بنا دو حاشیه شرقی خیابان تختی و چند صد متری میدان امام شهرستان همدان واقع گردیده و بنای اولیه آن با توجه به محراب قدیمی، از آثار دوره ایلخانی است که در دوره های بعد چندین بار تجدید بنا گردیده؛ به طوری که بخش قدیمی بنای کنونی، ازآثار اواخر دوره قاجاریه است . اثر ارزشمند و قابل توجه این مسجد، محرا
"گورستان پارتی" به دنبال کشف اتفاقی یه تابوت سفالی، در سال های 1353 و 1354 شمسی عملیات کاوش توسط هیأت باستان شناسی ایران در محوطهٔ شیر سنگی شروع شد. آثار مکشوفه شامل یک گورستان اسلامی و یک گورستان مربوط به دورهٔ ساسانی بود. گورستان اسلامی به دلیل عمق زیاد گورهای حفر شده، در موارد متعددی بقایای گورها