غارهای بینه لر در استان اردبیل | زیستگاه غار نشینان در اردبیل

استان اردبیل، منطقه ای است جذاب که در آن مکان های دیدنی تاریخی و همچنین طبیعی بسیاری وجود دارد. یکی از این مکان های دیدنی غارهای بینه لر است. این غارها که در حاشیه رودخانه قرار دارند از قدمت بسیار بالایی برخوردارند و از نظر باستان شناسی از اهمیت بسیاری دارند. در ادامه به معرفی و توصیف شکل غارهای بینه لر می پردازیم. با این مطلب همگردی همراه باشید تا از چگونگی دسترسی به غارهای بینه لر مطلع شوید.

معرفی

غارهای بینه لر در استان اردبیل و در روستای بینه لر قرار دارند که امروزه این روستا متروک است. نام این غارها در واقع از روستایی که در آن قرار دارند گرفته شده است. ساخت این غارها به دوره آهن باز می گردد. این غارها که محل سکونت انسان ها بوده اند، در حاشیه رود قره سو قرار دارد. این غارها را در دو طرف رودخانه می توان دید که غارهای یک سمت مخصوص سکونت افراد و غارهای سمت دیگر مخصوص دفن اجساد بوده است. این غارها به هم متصل هستند و به همر راه دارند، البته نه همه آنها و برخی از آن ها به صورت دو طبقه و سه طبقه هستند. برخی از قسمت های این غارها با گذشت زمان تخریب شده اند. بهترین زمان برای سفر به این منطقه و بازدید از این غارها، بهار و تابستان است.

شکل غارهای بینه لر

شکل در قسمت مسکونی این غارها بیش از 270 دهنه وجود دارد و در این بخش دیواره بلندی وجود دارد که طبق ظاهر آن می توان گفت از آن به عنوان محل نگهبانی استفاده می شده است. در قسمت های بلندی از صخره که جلو آمده است و امکان دسترسی به آن به راحتی وجود ندارد و باید از تجهیزات ویژه استفاده شود، در دل صخره، اتاقکی ساخته شده است. این اتاقک فقط یک پنجره دارد و هیچ در ورودی به درون آن تعبیه نشده است. این پنجره را می توان، به عنوان در ورودی نیز در نظر گرفت. درون این اتاقک ها هیچ گونه تزئیناتی وجود ندارد، با توجه به این ظواهر، می توان گفت این مکتن ها به عنوان محلی برای کشیک و موارد نظامی استفاده می شده است. در همین قسمت های جلو آمده صخره و قسمت میانی آن ها، قسمت فرورفته وجود دارد که با ورود به آن محلی دایره ای را می بینید که دورتا دو غارهای دست کن در آن وجود دارد. غارهای قسمت مسکونی دارای چندین اتاق هستند، در واقع بعد از ورود به غار چندین اتاق را می توان دید.
شکل غارهای بینه لر اینگونه است که ارتفاع تا سقف از قد انسان کوتاه تر است. می توان دلیل چنین چیزی را این گونه بیان کرد افرادی که از این غارها استفاده می کردند، بیشتر بیرون از غار (خانه های خود) بودند و مشغول به تعمین نیازهای خود مانند شکار بودند و زمانی که در خانه خود که همان غارها است وارد می شدند، به خواب می رفتند. از دیگر دلایل کوتاه بودن سقف غارها می توان به کندن سخت سنگ ها برای ایجاد غارها اشاره کرد.
این غارها در طبقه های مختلف یک، دو سه طبقه است. غارهای یک طبقه با توجه به تحقیقات باستان شناسی انجام شده، برای سکونت افراد فقیر بوده که حیوانی نداشته اند. غارهای دو طبقه متعلق به افرادی با وضعیت بهتر بوده است که در طبقه بالا خود سکونت داشتند و در طبقه پایین حیوانات خود را نگهداری می کردند. امروزه نیز چوپانان روستائیان از این قسمت ها برای نگهداری دام استفاده می کنند. از طبقه بالا به سمت طبقه پایین این غارها، شکافی وجود داشته که افراد در آن تردد می کردند و به حیوانات خود سر می زدند. ساخت این خانه ها به این شکل است که سقف یک غار حیاط غار بالایی است که البته منظوراز حیاط تنها راهی برای عبور و مرور انسان و حیوان است. نمی توان چنین ساختاری را با ساختار ماسوله شبیه دانست و این بسیار از هم متفاوت هستند. در حال حاضر بخش هایی از این غارها تخریب شده و درسترسی به قسمت های بالاتر تنها با وسایل صخره نوردی امکان پذیر است.
همان طور که گفته شد غارهای طرف دیگر رودخانه، مربوط به دفن اجساد افرادی بوده است که در سمت دیگر رودخانه زندگی می کردند. این غارها در ارتفاعات بسیاری قرار دارند و به دلیل ریزش این غارها در چند سال اخیر تنها می توان به ردیف اول این غارها دسترسی پیدا کرد.

دسترسی به غارهای بینه لر

دسترسی به غارهای بینه لر از طریق روستای بینه لر است که امروزه متروک است و در حاشیه رودخانه قره سو، قرار دارد. این غارها را می توان در 6 کیلومتری شهر لاهرود به آبگرم شابیل پیدا کرد. 5 کیلومتر از مسیر دسترسی به این مکان خاکی است اما می توان با اتومبیل به این محدوده دسترسی پیدا کرد. تنها بخش بسیار کوتاهی از مسیر را باید پیاده روی کرد که خود فرصت مناسبی برای لذت بردن از فضا است. آدرس دقیقی که برای این محدوده می توان گفت این است: استان اردبیل، مشگین شهر، 25 کیلومتری مشگین شهر، بعد از روستای اونار، روستای بینه لر.