رفتارهای اشتباه اجتماعی در ایران | نمونه نکات رایج و اشتباه

در حال حاضر و در عصر کنونی ،گفتگوهای روزمره جزء تفکیک ناپذیر زندگی شده است و یکی از بخشهای اصلی روابط اجتماعی را تشکیل میدهد. هر کسی ناگزیر به برقراری رابطه کلامی با دیگران است و گاهی برخی از این محاوره ها که ریشه در پیشینه تاریخی و نوع فرهنگ یک ملت دارند، رفتارهای غلط اجتماعی ، تا حدی نامناسب و غیر ضروری بنظر میرسند و بهتر است تا حد امکان حذف و کنار گذاشته شوند و یا کمتر از آنها استفاده گردد. در این مطلب به 6 مورد از رفتارهای اشتباه اجتماعی در ایران در مجموعه رفتارهای نادرست اجتماعی در ایران که به چشم میخورد اشاره میکنیم:

1. محاوره های از جان گذشتگی

در مجموعه رفتارهای غلط اجتماعی، به احتمال زیاد، شما هم از جمله کسانی هستید که یا خودتان از اینگونه اصطلاحات در محاوره های روزمره تان استفاده میکنید یا دیگران شما را با آنها خطاب میکنند. جملاتی از قبیل: “فدات شم،” “قربونت برم،” “دورت بگردم،”… بسیار دیده میشود که این اصطلاحات حتی در بین کسانی که هیچ رابطه خاصی با هم ندارند، مانند مشتری و مغازه دار، دو همسایه و افرادی که هیچ آشنایی قبلی با هم ندارند رد و بدل میشود. این نوع جملات بسیار به ندرت حس واقعی گوینده را منتقل میکند و مخاطب به وضوح می داند که تعارفی بیش نیست و هرگز به مرحله عمل در نخواهد آمد. به عبارت دیگر وقتی کسی به دیگری میگوید “قربانت شوم،” حتی اگر رابطه بسیار نزدیکی بین آن دو باشد، اینکه واقعاً آن شخص حاضر باشد جانش را قربانی نفر دیگر کند بسیار اندک ، بعید و به دور از منطق و ذهن است.

2. محاوره های آتشین عشقی

این روزها تب تند عشق فراگیر شده و افراد به سرعت باور نکردنی عاشق میشوند و با همان سرعت نیز فارغ از عشق. در این میان اصطلاحاتی که بین افراد در بدو و ابتدای رابطه عاشقانه رد و بدل میشود بسیار شگفت آور و بدور از واقعیت است. در ذهن خود تجسم کنید، آقا و خانمی که تنها یک روز است وارد رابطه عاشقانه شده اند، همدیگر را با اصطلاحاتی از قبیل: “عشقم،” “نفسم،” “عمرم،” “عاشقتم،” “زندگیمی،” و… مورد خطاب قرار میدهند. مسلم است که کلمات اینچنینی در مجموعه رفتارهای غلط اجتماعی و یا رفتارهای نادرست اجتماعی در ایران دارای بار معنایی سنگینی است که نباید بسادگی از آنها استفاده کرد لااقل تا زمانی که رابطه احساسی بین دو طرف ایجاد نشده باشد.

3. محاوره های ارادتی

این چنین محاوره هایی بین افراد جامعه، بسیار متداول و در عین حال بسیار هم غیر واقعی و تعارف گونه هستند و معمولاً برای نشان دادن ارادت و محبت اغراق گونه افراد به همدیگر مورد استفاده قرار میگیرند. اصطلاحاتی مانند: “نوکرتم،” “چاکرتم،” “مخلصتم،” “غلامتم،”… بدیهی است که فرد گوینده این اصطلاحات هیچگاه در مقام عمل در این سطح از ارادت قرار نخواهد گرفت که مثلا نوکری یا غلامی طرف مقابل را انجام دهد و اگر به آن فکر کنیم اینگونه محاوره حالتی مزاح گونه دارد تا ابزاری برای انتقال خلوص نیت افراد. این مورد نیز یکی از رفتارهای اشتباه اجتماعی در ایران هست که بسیار در میان مردم رواج دارد.

4. محاوره های قَسَمی

نکته بعدی از مجموعه رفتارهای غلط اجتماعی ،این که چه برای ثابت کردن وفاداری در یک رابطه عاشقانه باشد، چه ثابت کردن اینکه فروشنده دارد جنسی را به قیمت واقعی به خریدار می فروشد، قسم خوردن، یکی از نکات مهم محاوره ای در خرید و فروش و در فرهنگ ما تبدیل شده است. قسم یاد کردن از گذشته های دور همیشه دارای تقدس فراوان بوده و در موارد بسیار جدی مورد استفاده قرار میگرفته است. اما امروزه می بینیم مثلا شخصی برای فروختن یک لباس ساده حاضر است به همه گونه قسم به مقدسات متوسل شود تا خریدار را به خریدن آن جنس قانع کند. قسم خوردن در موارد کم ارزش و سطح پایین بهتر است که از محاورات روزمره حذف شود.

5. محاوره های باکلاسی

این نمونه از محاورات بیشتر در میان قشری عمومیت دارد که مدتی در خارج از کشور زندگی کرده اند و یا افرادی که با برخی از اصطلاحات انگلیسی و بیگانه آشنا شده اند و سعی میکنند ما بین صحبت های خود از واژه های غیر فارسی استفاده کنند در حالی که معادل فارسی آنها کاملا رایج تر است. انگیزه های بکار بردن کلمات انگلیسی و یا گفتن بخشی از یک جمله به زبان انگلیسی میتواند این باشد که شخص گوینده مایل است به مخاطب ثابت کند که او زندگی خارج از کشور را تجربه کرده و یا احساس میکند که با اینکار نوعی “باکلاس بودن” به محاوره خود می افزاید.

6. محاوره های تعارفی

و اما بحث تعارف های افراطی و اغراق گونه در فرهنگ ایرانی و در مجموعه رفتارهای غلط اجتماعی امری بسیار متداول است.هنگامی که به میهمانی دعوت می شوید، میزبان با تعارف های مکرر هنگام صرف غذا، میوه و شیرینی و غیره شروع به پذیرایی از مهمانان میکند و گاهی این کار را آنقدر افراط گونه انجام میدهد که موجب رنجش و ناراحتی مهمان میشود. تعارف های افراط گونه در محیط کار و اماکن عمومی هم به فراوانی دیده میشود و وقتی به نامطلوب ترین سطح خود میرسد که با قسم دادن طرف مقابل همراه میگردد: “مرگ من اول تو برو،” “جان من این غذارو نخوری نمیشه،”…چه بهتر است چنین الفاظی را از مکالمات روز مره خود کاسته و به واقعیت نزدیکتر شویم.چه اشکال دارد بیشتر طرف مقابل را درک کنیم و با فهم اینکه فرد مقابل رژیم غذایی و یا دارویی دارد ویا اصلا اقلام مورد پذیرایی باب میل طرف نیست چنین تعارفات و الفاظ را عملا حذف کنیم و کمی باهم راحت تر برخورد کنیم.