نارین قلعه (نارنج قلعه)

نارین قلعه از بناهای تاریخی و باشکوه ایران که مربوط به دوران ساسانی می شود و هنر معماری آن، باستان شناسان و تاریخ دوستان را به تحسین وا می دارد. نارین قلعه در استان یزد و در شهر میبد، درست 50 کیلومتری شمال غرب شهر یزد قرار دارد. موقعیت نارین قلعه به گونه ای است که با ایستادن برفراز آن، می توان به تمامی شهر میبد و اطراف آن اشراف داشت. نارین قلعه که به نارنج قلعه نیز شناخته می شود بر روی تپه گلی مشرف به شهر بنا شده و آثار مربوط به قبل از اسلام است. این بنای کهن سال در 1354 به ثبت ملی رسیده است.
نارین قلعه دارای چند طبقه است که تماما از خشت و گل ساخته شده و آنگونه که به نظر می رسد ساخت آن در 5 مرحله به طول انجامیده است. بخش پایینی بنا فضایی است که به بوکن معروف است و در دل زمین کنده شده است. سیستم دفاعی نارنج قلعه، خندق و حصار و برج های حفاظتی بوده که در زمان پهلوی و هنگام ساخت جاده تخریب شده است.
کاوش گران طی حفاری های صورت گ رفته در این مکان، پاره سفالی کشف کردند که بیانگر اطلاعات مهم و زیادی در مورد تمدن و قدمت این عمارت کهن است. به نظر می رسد روی این پاره سفال تصویر موجودی نیمه انسان - نیمه حیوان نقش بسته است که شباهت بسیاری به نقش نگاره های هزاره ی سوم قبل از میلاد مسیح که متعلق به تمدن عیلامی هاست، دارد.
همچنین نارین قلعه در بدو دوران ظهور اسلام نیز از ارزش و اهمیت بسیاری برخوردار بوده است که می توان از آن به عنوان مکانی مستحکم و غیرقابل نفوذ در مقابل دشمنان و بیگانگان یاد کرد. از نکات جالب و قابل توجهی که در مورد این مکان تاریخی باشکوه وجود دارد، می توان به حضور شبکه های زیرزمینی قابل تردد اشاره کرد که طراحان و معماران آن دوران، آن ها را برای تدارک و تهیه مایحتاج زندگی افراد از جمله آب و غذا احداث کرده اند.
نارین قلعه ها ویا شهر قلعه ها که در مناطق مختلف ایران به چشم می خورند، نوعی تاریخ شهرسازی مصوری هستند که از دوران باستان برای ما به یادگار مانده است. نارین قلعه میبد نیز بعد از ارگ بم، بزرگترین شهر قلعه خشتی ایران است که دارای ساختاری همانند ساختار ارگ بم بوده و به همان اندازه زیبا و شکیل که چشم هر بیننده ای را در شهر زیبای میبد می نوازد.