روستای نیگنان

روستای نیگنان این روستا در فاصله 60 کیلومتری شمال شرقی شهر بشرویه واقع شده است. نیگنان از روستاهای تاریخی بشرویه محسوب می گردد که قدمت آن با توجه به کتیبه کاروانسرای این روستا و بناهای دیگر مانند مسجد و پایاب حداقل به اوایل دوره قاجار بر می گردد . در قدیم به این دلیل که در روستا نان های خوشمزه پخت می شده نامش را نهاده اند : نیک نان و بعدها برای سادگی کلام نام نیگنان را به خودگرفته است . قدمت این روستا بالغ بر چندین قرن است . با استناد به جلد چهارم کتاب تاریخی "سرزمین جاوید" ( ترجمه و اقتباس ذبیح ا... منصوری ) ، نیگنان ، نیک نان و یا نیک نام در اوایل حکومت ساسانیان روستایی آباد سرسبز و پر ناز و نعمت بوده است به طوریکه این روستا استعداد اسکان چند روزه سپاه دویست هزار نفری ساسانیان را که به قصد سر کوبی شورشیان عازم سیستان بوده اند را داشته است . در همین کتاب می خوانیم که اراضی گسترده کشاورزی منطقه بوسیله دو رود خانه دایمی سیراب می شده که بستر خشکیده این رودها که در عکس های هوایی و ماهواره ای مشهود است گواه بر این مدعاست . در کتاب تاریخی "خداوند الموت" نیز در معرفی این ر وستا چنین آمده است که : زمانی که داوود نیگنانی - یکی از فداییان اسماعیلی - به فرمان حسن صباح ترکان خاتون فرمانروای مناطق شمال را در شهر فومن به قتل رسانید و دستگیر شد به هنگام باز جویی خود را داوود نیگنانی معرفی کرد و در پاسخ این سوال که نیگنان کجاست ؟ گفت نیگنان قصبه ایست بزرگ در جنوب خراسان و من اهل آن قصبه هستم . وقتی که وارد این روستا می شویم کلبه های خاکی و به ندرت کلبه های آجری نظرمان را به خود جلب میکند .کوچه های روستا نیز اغلب باریک و پرپیچ وخم است . اگر این روستا را به دو قسمت تقسیم کنند یعنی قسمت بالا و پایین ؛ در منطقه بالا رباطی به چشم میخورد که دارای ستونها و دریچه های متعددی است . گویا این رباط در حدود سیصد و پنجاه سال پیش و طی مدت "سه سال" ساخته شده است و همه مسافرانی که از شیراز و یزد و اصفهان می آمدند درمحل این رباط برای رفع خستگی استراحت می کرده اند. آب وهوای این روستا بیابانی و نیمه بیابانی است با بارش سالیانه حدود 100-150 میلی متر که عمده بارش در زمستان و اوایل بهار و بصورت باران می باشد . در حال حاضر شغل عمده مردم روستا کشاورزی و بعد دامداری می باشد و محصولات عمده کشاورزی این روستا گندم ، جو ، زعفران و پنبه است که تماما بصورت آبی کشت می شود. تقریبا می توان گفت همه جمعیت فعال روستا یا کشاورز و یا دامدارند و یا شغل آنها به نوعی مرتبط با کشاورزی و دامداری است . کار کشاورزی به شیوه ی نیمه مکانیزه ولی دامداری هنوز به شیوه سنتی انجام می شود. چندین رشته قنات تامین کننده آب مزارع کشاورزی این روستا بوده که پر آب ترین آنها قنات عیسی می باشد. راه آهن بافق- مشهد در فاصله چند صد متری روستا قرار دارد که توانسته در توسعه این منطقه تاثیر گذار باشد. 50 موقوفه با نیات مذهبی و اجتماعی از قبیل عزاداری امام حسین(ع) ، هزینه های مساجد روستا و اعیاد اسلامی، مساعدتی و قرائت قرآن نیز در این روستا وجود دارد . کاروانسرای نیگنان: این کاروانسرا داخل روستای نیگنان و مجاور بخش تاریخی روستا واقع شده است. کاروان هایی که قصد عبور از طبس به سمت بجستان را داشتند بعد از عبور از کاروانسراهای ده محمد و اصفاک از این کاروانسرا گذشته و به کاروانسرای فخرآباد در نزدیکی بجستان می رسیدند. در نتیجه زائران زیادی از یزد و اصفهان و نقاط مرکزی ایران برای عزیمت به مشهد می توانستند از این کاروانسرا برای استراحت و توقف استفاده نمایند. تا سالیان قبل در بین مردم این روستا اصطلاح راه زوارها که این راه از مجاورت این کاروانسرا می گذشته رایج بوده است. طبق کتیبه موجود بر سردر این بنا، سال ساخت آن 1314 هجری قمری مقارن با سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می باشد . و معمار آن شخصی به نام استاد محمد معمار ولد مراد استاد باقر یزدی بوده است. ورودی این کاروانسرا شامل یک سردر با طاق جناغی و دو سکوی پیرنشین در دو طرف می باشد. در قدیمی کاروانسرا همچنان در جای خود دیده می شود این در دارای دو لنگه بزرگ همراه با گل میخ های ریز و درشت بر بدنه لنگه ها می باشد. شاید زیباترین فضای این کاروانسرا گنبد بعد از ورودی باشد که با ترکیب آجرهای رنگی و طراحی و چیدمان آن در فرم های مختلف آسمانه ای زیبا برای آن بوجود آورده است. دو سکو در دو طرف دالان ورودی می باشد که بصورت باراندازی موقت و محل نشیمن کاروانسالار می باشد و از دو طرف راه پله هایی به پشت بام کاروانسرا دیده می شود. این کاروانسرا با پلان مستطیل دارای دو ایوان می باشد که مقابل یکدیگر و در جهت شرقی - غربی قرار گرفته اند و در میانه دو ضلع شمالی و جنوبی بنا اتاق های سه دری دیده می شود که مخصوص مهمانان و مسافران خاصی بوده است. در گوشه ها فضای اصطبل و بارانداز وجود دارد که از چهار ستون قطور و صفه ای در بین آن و همچنین فضای L شکلی که فضا برای نشستن و جا برای بستن حیوانات دارد تشکیل شده است. پوشش این قسمت بصورت تاق چهار بخش می باشد. در قسمت های دیگر شامل اتاق هایی برای اسکان مسافران بوده که داخل هر اتاق با آجر چینی زیبایی پوشش شده است. در کنار این کاروانسرا پایابی وجود دارد که برای تأمین آب مصرفی این کاروانسرا از آن استفاده می شده است. و در حال حاضر نیز آب قنات از داخل آن جریان دارد.  پتانسیل ها و استعدادها بطور خلاصه می توان پتانسیل ها و استعدادهای منطقه را به شرح ذیل برشمرد : نزدیکی به کویر زیبای بشرویه وجود ایستگاه قطار در روستا بافت سنتی و تاریخی روستا با تنوع خانه های حیاط مرکزی و دو طبقه با ارزش معماری بکر روستایی در نیگنان