نقشه همگردی اداب و رسوم

آیین عزاداری زنان در آستانه اشرفیه

1 - ایران، گیلان، آستانه اشرفیه

می گویند بعد از واقعه خونین عاشورا، زنان قبیله بنی اسد، برای دفن کشته شدگان کربلا به کمک آمدند و امروز پس از گذشت قرن ها، زنان آستان اشرفیه در حالی که حجاب کامل دارند و صورت خودشان را پوشانده اند، در روز یازدهم محرم، برای عزاداری به خیابان ها و امامزاده می آیند. سینه می زنند، اشک می ریزند، گاهی بیل

دسته عزاداری محرم در زنجان

2 - ایران، زنجان

شهر زنجان هرساله در روز هشتم محرم، بزرگ ترین دسته عزاداران حسینی را که شامل هزاران نفر از این شهر و شهر های اطراف استان آذربایجان است، به یاد سقای دشت کربلا، از حسینیه اعظم به سوی امامزاده ابراهیم شهر راهی می کند. جمعیت زیر لب نوحه های " عباس، عباس، عباس/ شاه شهدا عباس " و " جماعت یادگار حیدرم من/

آئین سنتی گل مالی

3 - ایران، لرستان، خرم آباد

قدمت آئین گل مالی که به عنوان میراث ملی کشور هم به ثبت رسیده و گاهی بدون دانستن ریشه اش مورد بی مهری قرار می گیرد، به پیش از ورود اسلام به ایران بر می گردد. از قدیم، مردم این خطه از ایران در سوگ قهرمانان، جوانان و پهلوانان خود گل بر سر و رو می مالیدند. اما، پس از اسلام و حادثه عاشورا این نوع عزاداری

عزاداری باشکوه بوشهری ها در محرم

4 - ایران، بوشهر

عزاداری برای سیدالشهدا و یارانش در بوشهر را شاید بتوان متفاوت ترین نوع آن در ایران دانست. عاشورا در بوشهر همراه با نوحه های جان سوز، نوای سنج و دمام است، نوای غم انگیزی که با کوب آن، قلب عزاداران به در می آید و با هر بیت از نوحه، سوز دلشان بیشتر. سینه زنی آنان نیز دیدنی است، نظمی که برای احترام در ع

رسم تعطیلی هفت روزه بازار تبریز در محرم

5 - ایران، آذربایجان شرقی، تبریز

هرساله با رسیدن هفتم محرم ماه، حجره های بازار تبریز تا یک هفته بسته می شوند تا هیاتِ محلات، در کوچه های آن مشغول عزاداری شوند. البته درب حجره هایی که بر سر راه عزاداران قرار دارند باز هستند تا با با چای، خرما، نان، پنیر و شربت از سینه زنان پذیرایی کنند. این رسم باعث شده تا بازار تبریز به یکی از پرشو

آیین سنتی بیل زنی خوسفِ بیرجند در روز عاشورا

6 - ایران، خراسان جنوبی، بیرجند

می گویند سه روز پس از واقعه عاشورا، طایفه بنی اسد به صحرای کربلا رسیدند و پیکر پاک شهیدان را دفن کردند، در روستای خوسف بیرجند و در جنوب خراسان هم برای سیصد سال است که مردم، برای ادای احترام به شهیدان کربلا و افرادی که پیکر آن ها را دفن کردند، در دسته های پانزده نفری و در حالی که بیل در دست دارند، دا

آیین مشعل گردانی در دولت آبادِ شهرری در محرم

7 - ایران، تهران، ری

در روز اولین از محرم، مردمان دولت آباد شهر ری، مشعل های چوبی بر روی علم قرار می دهند تا عزاداران آن ها را بر دوش گذاشته و در خیابان ها برچرخانند. صدای یا حسین نیز قوتشان می شوند و ایمن آن ها از این آتش سوزانندهو به خیابان می روند تا رسیدن محرم را اعلام کنند. روز هشتم محرم نیز به همین صورت می گذرد زی

آیین بزرگ نخل برداری ظهر عاشورا در یزد

8 - ایران، یزد

مراسمی بزرگ و با شکوه، با نخلی چوبی و عظیم، به نشانه تشییع پیکر مطهر امام حسین(ع) ، مراسمی که آن امام بزرگوار در آن روز نداشت. اما این روزها، در بعد از ظهر عاشورا، سیل عظیمی از مردم عزادار یزد و شهر های اطراف، دریایی از دل های سوخته، نخلی عظیم را با روضه و گریه بسیار بر دوش می کشند. نخل برداری یا نخ

آیین خیمه کوبی در نوش آبادِ کاشان

9 - ایران، اصفهان، کاشان

در روز هشتم محرم در نوش آباد کاشان، کودکان و بزرگسالان، خیمه های نذری را به زمینی که برای اجرای این آیین تعیین شده می آورند. هزاران نفر کودک، پیر و جوان، با لباس های شبیه خوانی، در نقش دو لشکر اشقیا و انبیا، دور هم جمع می شوند و حادثه عاشورا را بازسازی می کنند، عزاداری می کنند تا در میانه این میدان

آیین سنتی شمع گردانی عصر عاشورا در اردبیل

10 - ایران، اردبیل

آیین سنتی شمع گردانی، مراسمی هزارساله است که در عصر عاشورا نه تنها در اردبیل، بلکه در بسیاری از شهرها و روستاهای نزدیک هم برپاست. عزاداران و کسانی که نذرشان سوگواری برای امام حسین است و بردن آوازه عشق این امام از محله و مسجدی به محله و مسجد دیگر، شمع های روشن شده را از یک مسجد به مسجدی دیگر می برند،

آیین پولکه گردانی در عجب شیر

11 - ایران، آذربایجان شرقی، عجب شیر

آیین پولکه گردانی، یکی از مراسم های باشکوهی است که قدمت آن به دوران صفویه بر می گردد. هم باشکوه است و هم غمگین، شعله های آتش در آسمان و تاریکی شب می چرخند، صدای طبل، دهل و عزادارانی که نام حسین را فریاد می زنند، همه یاد آور به آتش کشیده شدن خیمه های به جا مانده از کاروان امام حسین است. این را که بدا

آیین سنتی تاسوعای حسینی در روستای اراضی مبارکه

12 - ایران، اصفهان

ظهر تاسوعا که می رسد، مردمان دو روستا " اراضی " و " باغملک " در اراضی مبارکهِ اصفهان به روستای یکدیگر مهمان می شوند. درواقع در روز تاسوعا، اهالی روستای باغملک به روستای اراضی می روند، و در روز بعد، جایشان را عوض می کنند. در این میان هم افرادی که میزبان هستند، غذاهایی را تدارک دیده و تزئین می کنند، د

آیین سنتی دسته چوب در گلستان

13 - ایران، گلستان، گرگان

درست همزمان با واقعه عاشورا، هنگامی که خبر قیام امام حسین به مردم استرآباد گرگان رسید، آن ها با ادوات جنگی آن زمان که چوب، نیزه و صلاح سرد بود سوار بر اسب، برای کمک به اما حسین راهی کربلا شدند، اما در میانه راه و نزدیکی قم، خبر شهادت امام در کربلا را شنیدند، مردمانی که برای یاری امام خود به دیاری دی

آئین سنتی چهل منبران

14 - ایران، لرستان، خرم آباد

آئین سنتی چهل منبران به یاد غریبی حضرت زینب (س) در خرم آباد و همچنین سایر شهرهای استان لرستان برگزار می شود. این آئین یکی از مراسم های مذهبی بوده که در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد تا نشان دهنده پایبندی مردم این دیار به سنت ها و باورهای کهن خود باشد. در این مراسم معنوی، چهل منبر (چهل خانه) در روز عاشو

آیین سنتی علم بندان در ماسوله

15 - ایران، گیلان، فومن

روز ششم محرم که برسد، در شهر تاریخی ماسوله، ریش سفیدان هیات های چهار محله ماسوله، علم های محله ها را با پارچه های سبز رنگ و متبرک و همین طور نمادهایی عاشورای می پوشانند، به نوبت جمع آوری کرده و بە بقعه عون ابن علی (ع) در روستا می برند. دسته ها هم با سینه زنی، روضه و نوحه خوانی بە نوبت و اولویت در آن

آیین قهوه خوری عربی در خوزستان

16 - ایران، خوزستان، سوسنگرد

مراسم قهوه خوری از روزگار دیرین مورد احترام مردم عرب و دارای رسومات خاص خود بوده است که در این میان میهمانان نوروزی که به مضیف های عربی وارد می شوند تا حدودی با آن آشنا می شوند. قهوه اولین نوشیدنی است که عرب ها پس از سلام و خوش آمدگویی با آن از میهمانان خود پذیرایی می کنند. قهوه به منظور پذیرایی از

جشنواره لوی کراتونگ تایلند

17 - تایلند، بانکوک

جشنواره لوی کراتونگ یا جشن ماه کامل ( Loi Krathong ) ، در شب ماه کامل و دوازدهمین ماه قمری برگزار میشه. مردم شناورهایی از گندم و یا پوست موز می سازن، روی اونها شمع و عود قرار میدن، ناخن هایی که کوتاه کردن و سکه و شمع هایی برای تزئین. با اینکه این مراسم در سراسر کشور تایلند برگزار میشه اما به طور گست

جشن عروسی درخت نارنج

18 - ایران، فارس، شیراز

در شهر شیراز رسم بر این است که اگر درخت نارنجی که در خانه وجود دارد، بار نارنج کم بدهد یا اصلاً ندهد، آن درخت را عروس کنند و برایش مراسم عروسی بگیرند. شیرازی ها معتقدند با این کار درختشان بارور خواهد شد. برای عروس کردن درخت نارنج ابتدا زن صاحب خانه، زنان همسایه را دعوت به عروسی درخت می کند، همه در

خا بازی (هیلکه شکینه)

19 - ایران، کرمانشاه، کرمانشاه

تخم مرغ بازی که به گویش کردی بدان خا بازی می گویند، یکی از رسوم جالب مردم کرمانشاه در روزهای پایانی سال و آغاز سال جدید هست که هر سال با شکوه تر از سال قبل به اجرا در می آید. این مراسم شور و شوقی تازه را به اهالی شهر و خصوصا کودکان می بخشد. در این رسم جالب، در یکی از میادین اصلی شهر سبدی بزرگ که ممل

مراسم برف چال

20 - ایران، مازندران، آمل

برف چال درزبان مازندرانی (ورف چال)خوانده می شودوبه معنای گودال بزرگ است واین گودال به عمق12 متروعرض10 متراست.داستان از جایی شروع شد که600 سال قبل اهالی روستا برای ذخیره سازی آب به منظورکشاورزی واستفاده ی دام در طول تابستان قصد کندن چاهی را کردندکه هرجا را می کندند به سنگ های صخره ای وسخت برمی خوردند

مراسم محرم و صفر شهر کاشان

21 - ایران، اصفهان، کاشان

یکی از شهرهایی که در ماه های محرم و صفر، حال و هوای ویژه ای داره، کاشانه که در اون مراسم هایی مثل نخل برداری(خاص مناطق کویر)، مقتل خوانی،تعزیه و خیلی سنت های ریشه دار اجرا میشه. مراسم هایی مذهبی با قدمت چند صد ساله که همچنان با جدیت برگزار و حفظ می شوند. نخل سازه ای چوبی هست که از چوب درخت خرما ساخت

مراسم قالیشویان مشهد اردهال

22 - ایران، اصفهان، کاشان

مهر ماه که از راه برسه، زمان برگزاری مراسمی منحصر به فرد در ایرانه؛ مراسم قالیشویان مشهد اردهال که در فهرست میراث ناملموس جهانی هم ثبت شده. در دومین جمعه مهر ماه هر سال در حوالی کاشان مراسمی نمادین برای خونخواهی از امامزاده و برای یاد آوری روزی برگزار می شه که امامزاده علی بن محمد (ع) که محلی ها اون

کشتی با چوخه

23 - ایران، خراسان رضوی، مشهد

کشتی با چوخه یکی از معروف ترین ورزش های محلی ایرانه و در بین بومیان خراسان رواج داره. کشتی باچوخه در خراسان شمالی از تاریخچه کهنی برخورداره و این ورزش بومی در خیلی از مراسم محلی به خصوص جشن عروسی هم رایج بوده. از قدیم بومیان استان برای این کشتی اهمیت خاصی قائل بودن و در پرورش پهلوانان این رشته می کو

آئین قهوه خوری

24 - ایران، خوزستان، اهواز

مراسم قهوه خوری از روزگار دیرین مورد احترام مردم عرب و دارای آیین و رسومات خاص خـــود می باشد.قهوه اولین چیزی است که مردم عرب زبان از سلام و خوش آمدگویی با آن از میهمانان خـــــــود پذیرایی می کنند. قهوه جهت پذیرایی از همه افراد قوم و میهمانان فقیر و غنی استفاده می شود . از آداب قهوه خوری در میان مر

شال درکی

25 - ایران، کرمانشاه، کرمانشاه

شال درکی یا به عبارتی شال اندازی، آئینی است که چهارشنبه آخر هر سال در منطقه کرمانشاه انجام می شود. این مراسم محلی به بهترین شیوه ممکن برگزار شده و همراه با جشن و شادی هست. در این مراسم کهن، جوانان شال گردنی که از قبل تهیه شده را از منافذی که در دیوارها و یا بالای درب خانه ها تعبیه شده اند، داخل می ک

روز گلونی (روسری گلونی)

26 - ایران، لرستان، خرم آباد

یکی از مراسم های جالب و دیدنی که هر ساله روز 26 اردیبهشت در شهر خرم آباد و سایر بخش های استان لرستان با شور و نشاط خاصی برگزار می شود و مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بسیاری قرار می گیرد، روسری گلونی (روز گلونی) هست. علت برگزاری این مراسم محلی و سنتی بها دادن به گلونی بوده که جز جدایی ناپذیر پوشش

جشن خرمن

27 - ایران، کرمانشاه، کرمانشاه

جشن خرمن، جشن مخصوص کشاورزان و دهقانان بوده که شهریور هر سال در شهر کرمانشاه و روستاهای اطراف آن برگزار می شود. این جشن از رسوم کهن دیار کرد به حساب آمده و قدردانی آنان از نعمات خداوند و زمین را نشان می دهد. زمانیکه سیلوهای گندم پر شدند و کار برداشت محصول به پایان رسید، کشاورزان و دهقانان دست از کار