قنات قصبه بزرگ ترین و قدیمی ترین قنات جهانه که مربوط به 2500 تا 2700 سال پیشه و تنها اثر پیشنهاد شدهٔ خراسان بزرگ به سازمان جهانی یونسکو برای ثبت است و در گناباد واقع شده.
قنات قصبهٔ گناباد که از شاهکارهای آبی جهانه از دو رشتهٔ اصلی و شش شاخهٔ فرعی تشکیل شده و مادرچاه آن در دامنهٔ شمالی سیاه کوه و
قنات مون با قدمتی 800 ساله یکی از عجیب ترین و شگفت انگیزترین قنات های ایران است و در محله مون اردستان قرار دارد. شامل دو طبقه است که در هر طبقه آن آبی مستقل جریان دارد، بگونه ای که آب هیچ یک به دیگری نفوذ نمی کند. این قنات از دو کانال موازی که بر روی هم قرار گرفته تشکیل شده است. بنابر پژوهش های انجا
26 -
ایران، اصفهان، کاشان، روستای مرق، محله شهید مرشدی، روبروی موزه گنجینه نگین مرق
این قنات بزرگترین و بیشترین کانال در روستای مرق را دارد. در زمان حفر کانال، از بس مسیر سخت و محکم بوده و از دل سنگ عبور داده شده، مردم جبر و زحمات زیادی را تحمل نموده اند. لذا، اسمش را جور گذاشته اند. طاقدیس و ناودیس بسیار زیبا و دیوارهایی پر از قندیل سفید از ویژگی منحصر بفرد قنات جور هست. در قسمتها
قنات؛ نماد زندگی و آبادانی فریز
هنگامی که در سال 98 با پیشگامی جوانان شورای وقت فریز و مشارکت اهالی طرح بهسازی و لایروبی قنات کهن فریز شروع شد، گمان نمی رفت کاری به این بزرگی انجام گیرد و پروژه قنات فریز در سطح ملی و استانی نمونه گردد.