کلیسای مارسرگیز مربوط به دوره ساسانیان است. این اثر در تاریخ 19 آبان 1354 با شماره 1122 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. کلیسای مارسرگیز در 3 کیلومتری جنوب غربی ارومیه، در دامنه کوه «کوه سیر» و در روستایی به اسم کلیسا واقع گردیده که در این روستا کردهای کرمانج و برادران مسیحی زندگی می کنند
کلیسای ننه مریم یا حضرت مریم یا مارت مریم یا شرق آشور یکی از قدیمی ترین و بزرگترین کلیساهای ایران و جهان بوده و در خیابان خیام جنوبی شهر ارومیه قرار دارد. این کلیسا در سده های گذشته محل دفن اموات بوده است. طبق روایت نویسندگان آشوری و مسیحی و مسلمان، این بنا قبلا آتشکده بود. هنگام تولد مسیح، موبدان ز