زری بافی | هنری که از نیاکان برای ما به یادگار مانده!!

بافت پارچه های گران بها و زیبا در صنعت نساجی ایران با تار و پودی از ابریشم و نخ گلابتون را زری بافی می گویند از آن جایی که در بافت پارچه زربفت از نخ ابریشم با روکشی از طلا و نقره استفاده می شود و درخشندگی خاصی دارد به پارچه های زربفت شهرت یافته است. این شیوه از بافت از زمان ساسانیان یعنی از آغاز بافت با اشکال آزاد و غیر هندسی در ایران جزء نمونه کارهای زری بافی بوده است. پس از اسلام و به خصوص در عصر سلاجقه نقوش اسلامی با ساسانی تلفیق و استفاده از خط کوفی در حاشیه پارچه زربفت باب گشت. در دوره ی صفویه عصر طلایی هنر بافندگی، پارچه های زربفت با طرح های گوناگون و رنگ های متنوع به بالاترین سطح رسیده و نقوش بسیار زیبایی از تصاویر حیوانات، پرندگان، گل و گیاه، گل و مرغ، اسلیمی و حتی خطوط نسخ و نستعلیق بر پارچه های زربفت بافته شدند و بافته های نیز با خطوط نسخ و نستعلیق تزیین شدند. این نوع پارچه ها جنبه مصرف عام نداشته و معمولا جهت لباس بزرگان به کار می رفته است و به علت زیبایی و ارزشی که داشت اغلب از طرف دولت مردان صفوی به عنوان هدیه و خلعت برای بزرگان سایر کشورهای جهان فرستاده می شده است. پس با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای معرفی پارچه زری بافت...

پارچه زری بافت

پارچه زربفت در دستگاهی چوبی با نام دستگاه نقشه بندی بافته می شود. دستگاه نقشه بندی یا زری بافی برخلاف دیگر دستگاه های صنعت نساجی که برای طرح هایی با اشکال هندسی طراحی شده است، طرح های آزاد ایجاد می کند، به همین دلیل به آن نقش بندی می گویند، در واقع این دستگاه همان دستگاه چند وردی است ولی دارای ویژگی هایی است که برای بافت طرح ها و شکل های آزاد و غیر هندسی به کار برده می شود. با هر دستگاه معمولا دو نفره کار می کنند یک نفر بافنده زری و دیگری شاگرد او که به گوشواره کش ملقب است. کار گوشواره کش بالا و پایین بردن تخته های است که از قبل نقشه ها روی آن نقشه بندی شده است و در قسمت های بالای دستگاه نصب است و به این وسیله نقش به طرف بافنده هدایت می شود. در اغلب موارد زمینه پارچه زری از یک یا دو رنگ نخ ابریشم است و نخ گلابتون به همراه پنج الی شش رنگ دیگر جز نخ پود می باشد. به دلیل استفاده از ابریشم در تار و پود این نوع بافته ها با گذشت زمان نه تنها درخشندگی خود را از دست نمی دهند بلکه حتی با شست و شو درخشان تر و لطیف تر می شوند.