مسجد عمادالدوله کرمانشاه؛ دیدنی حیرت آور از عهد قاجار

مساجد تاریخی همواره نمایش دهنده تدین، عرفان و اعتقادات مذهبی مردم آن منطقه بوده اند. همانگونه که بنا و عمارات تاریخی هر ناحیه از این کره خاکی بیانگر هویت، اصالت، تاریخ و فرهنگ آن منطقه هستند، در ایران هم میتوان آثار تاریخی را یافت که در ساخت هر کدام، معماری به سبک و سلوکی خاص هنرنمایی می کند. یکی از مساجد دیدنی ایران، مسجد عمادالدوله کرمانشاه هست. با ما در این مقاله خواندنی همراه باشید تا بدانید مسجد عمادالدوله کرمانشاه کجاست و با زیبایی های معماری مسجد عمادالدوله کرمانشاه بیش از پیش آشنا شوید.

تاریخچه

مسجد تاریخی عمادالدوله در حال حاضر در بازار کرمانشاه واقع شده و در اواخر قرن 13 هجری قمری و به همت امامقلی میرزا عمادالدوله از والیان و مرزداران منطقه احداث شد. معماری مسجد عمادالدوله کرمانشاه تلفیقی از زیبایی هنر دست سازنده و روح معنوی و دینی است که در نگاه اول، نظر گردشگر و بیننده را به خود معطوف ساخته و زبان به تحسین و تمجید را می گشاید. مسجد به صورت چهار ایوانه و با یک مناره بوده و از بخشهای مختلفی از جمله سردر، صحن، ایوان، شبستان ستوندار و حجره های متعدد تشکیل شده است. در حال حاضر، به عنوان حوزه علمیه امام صادق (ع) مورد استفاده قرار می گیرد.

معماری

ایوان بخش جنوبی مسجد عماد الدوله کرمانشاه در حقیقت، ورودی اصلی بوده و دارای ارتفاع بیشتری است. استادکاران در این قسمت نسبت به سایر ایوان ها تزئینات زیباتری را انجام داده اند که بسیار جالب و تماشایی هستند. کف ایوان و ازاره با سنگ مرمر پوشیده شده و این تغییر در قرن اخیر صورت گرفته است. همچنین، در قسمت های بالای ازاره نیز میتوان کاشی کاری زیبایی را مشاهده کرد. در ضلع خلفی ایوان میتوان درگاهی را دید که گردشگران با عبور از آن به شبستان مستطیلی شکل وارد می شوند؛ شبستانی که طاق و گنبدش روی 14 ستون آجری در میان و دیوارهای جانبی قرار گرفته اند.

سازندگان این بخش از مسجد عمادالدوله آجرکاری ساده ای را برای دیوار و سطوح پوشش بنا در نظر گرفته و اجرا و آنها را بدون تزئینات ویژه ای بنا کرده اند. این در حالی است که گنبد جانب محراب در همین قسمت از مسجد بهره مند از تزئینات و زیباسازی است. محرابی در بخش میانه ضلع جنوبی شبستان بچشم می خورد که با تزئینات کاشی کاری زیبا و هنرمندانه ای نظر بازدیدکنندگان را به خود جلب می سازد. ستون ها نیز با مقطع های مربعی شکل به ابعاد 80 در 80 سانتیمتر ساخته شده که سازندگان گوشه ها را بریده و به این ترتیب، در ساقه به صورت یک هشت ضلعی زیبا و تماشایی خودنمایی می کنند.

از نکات جالب و ویژه در مورد شبستان، تامین روشنایی آن است که با طراحی روزنه هایی که در راس تعبیه شده، فراهم می شود. در بخش شمالی صحن مسجد میتوان شاهد ایوانی کوتاه بود که برج ساعتی بر فرازش تعبیه شده است. همچنین، در دو ضلع غربی و شرقی این ایوان کوتاه، دو ایوان آن هم به صورت قرینه از یکدیگر ساخته شده اند. حجره های متعددی را میتوان در اطراف و گرداگرد این ایوان ها مشاهده کرد که از تزئینات کاشی کاری زیبا و تحسین برانگیزی برخوردار هستند. در بخش میانی صحن مسجد، حوضی قرار گرفته که ساختش مربوط به دوران اخیر بوده و از بخش های جدید این بنای تاریخی محسوب می شود.

در بخش زیرین حوض، زیرزمین یا سردابه ای ساخته شده که امروزه طلاب از این مکان برای انجام ورزش بهره می برند. با توجه به کتیبه ای که در ایوان جنوبی معماری مسجد عمادالدوله کرمانشاه قرار دارد، تمامی هزینه ساخت مسجد توسط شخص عمادالدوله، حاکم وقت کرمانشاه تامین و پرداخت شدند. براساس مقاله مسجد عمادالدوله کرمانشاه کجاست باید بدانید که سازندگان برای این مسجد تاریخی دو ورودی طراحی و بنا کرده اند. یکی از این ورودی ها، در راسته زرگرها بوده که در واقع، همان ورودی اصلی مسجد است و ورودی دیگر نیز در راسته بزازان قرار دارد.

نکته مهم درباره بنا

یکی از مهمترین نکات در مورد مسجد عماد الدوله کرمانشاه، وجود دروازه ای از حرم مطهر حضرت علی (ع) بوده که بدلیل قرارگیری در این مسجد، احترام و ارزشی خاصی را کسب کرده است. قاپی شاه نجف یا بقای شاه نجف نامی است که این دروازه متعلق به دوران حکومت صفویان به آن شهرت یافت. با وجود مساجد دیگر در مجاورت آن، همچنان نماز جماعت باشکوه و با جمعیت قابل توجهی برگزار شده و به نظر می رسد که بانی پس از نصب این درب ارزشمند، دربی از جنس نقره را هم به آستانه مقدس علوی اهدا می کند. البته، ناگفته نماند که متاسفانه این درب چوبی در دوران اخیر بگونه ای کاملا نامتعارف و غیراصولی رنگ آمیزی شد.